Versterkte Positie Luik - Fort de Pontisse

Fort Pontisse is gebouwd in 1888.

Bij zijn opening beschikte het over twee koepels met een 210 mm kanon, een koepel met twee 150 mm kanonnen, twee koepels met ieder twee 120 mm kanonnen en vier koepels met een 57 mm kanon voor de nabijheidsverdediging van het fort.

Toen de 1e wereldoorlog uitbrak in augustus 1914, waren deze kanonnen eigenlijk met hun 26 jaar al verouderd. Zo ook de koepels. Deze waren niet berekend op de zwaardere granaten die ondertussen ontwikkeld waren.

Behalve de 57 mm kanonnen waren de kanonnen geleverd door de firma Krupp uit Duitsland. De 57 mm kanonnen waren van Nordenfeld uit Groot-Brittanië.

Fort Pontisse was het eerste fort dat in augustus 1914 werd beschoten met de beruchte 'Dicke Bertha' houwitser van de firma Krupp. Deze houwitser kon granaten van 420 mm afschieten. Tegen dit kaliber was geen enkel fort van 'La Position Fortifiée de Liège' bestand. Fort Loncin bijvoorbeeld werd door een voltreffer in het munitiedepot onder het centrale massief van het fort, compleet in de lucht geblazen. De 'Dicke Bertha' stond opgesteld het dorp Mortier aan de noordoost kant van Luik.

Toen de Belgische forten rond Luik in de jaren 30 opnieuw bewapend werden in relatie tot de geopolitieke ontwikkelingen in Duitland kreeg het fort de beschikking over een koepel met twee 105 mm kanonnen en de vier kanonnen voor de nabijheidsverdediging werden vervangen door 75 mm kanonnen.

Tijdens de bezetting van het fort van 1914 tot en met 1918 werd door de Duitsers herstelwerkzaamheden aan het fort uitgevoerd. Het fort werd zelfs versterkt.

Bij de toegangspoort bevinden zich aan de linkerzijde o.a. de ruimte van de wachtcommandant in tijd van vrede, het mortuarium, en diverse magazijnen. Aan de rechterkant bevinden zich de ruimte van de wachtcommandant in tijd van oorlog, de keuken, de wasruimten voor de manschappen, magazijnen, douches voor de manschappen, de latrines, en een gevangenis, het cachot (voor gestrafte soldaten).

foto 3 toont contrescarpe 2 van het fort. Deze bestaat uit twee etages. Op de begane grond bevinden zich twee mitrailleurs, een nooduitgang en de latrines. Op de 1e etage bevinden zich eveneens twee mitrailleurs en de zoeklichten. Op de 1e etage bevinden zich ook twee mitrailleurs en twee zoeklichten.

foto 4 toont contrescarpe 3 van het fort. Ook hier bevinden zich op de begane grond 2 mitrailleurs voor nabijheidsverdediging van het fort en de latrines. Op de 1e etage bevinden zich eveneens twee mitrailleurs en zoeklichten.

foto 5 toont een van de ruimtes die na de 2e wereldoorlog toen het fort definitief zijn functie voor de verdediging van België had verloren, was ingericht als munutieopslagplaats. Toen het fort ook deze functie in de jaren vijftig verloor, is het fort verlaten en sinds de jaren negentig niet meer in gebruik door het Belgisch leger.

Het fort wordt niet meer onderhouden en raakt steeds meer in verval. Het fort is slechts bij uitzondering geopend.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Ed Lewandowski
• Foto's: Ed Lewandowski
• La Position Fortifiée de Liège, Coenen & Vernier