Nederlandse Oorlogsgraven Huizumer Begraafplaats Leeuwarden

Op Huizumer begraafplaats te Leeuwarden, liggen verschillende gefusilleerde Verzetsmensen begraven, burgerslachtoffers en eveneens enkele omgekomen slachtoffers in concentratiekampen.
Bij sommige graven is ook hier later de echtgenote bijgezet in het graf.

Bij enkele graven staat een zuiltje bij het graf staan met de Friese tekst:

RJOCHT EN FRIJDOM WEITSJE'
FALLEN YN 'E STRIID
TSJIN ÛNRJOCHT EN SLAVERNIJ
DAT WIJ YN FREDE FOAR
Een bekroonde spreuk van J. de Vries uit Balk.

De Nederlandse vertaling is:
Gevallen in de strijd tegen onrecht en slavernij, opdat wij in vrede voor recht en vrijheid waken.


GEDICHT ‘BEGRAAFPLAATS TE HUIZUM’ VAN WILLEM VAN TOORN
Op 17 juni 2023 is tijdens de Open Dag (wegens 100 jarige Huizumer begraafplaats) een poëzietableau met een prachtig gedicht van de dichter Willem van Toorn onthuld. Dat gebeurde door het wegrijden van een baar boven dat gedicht door wethouder Gijs Jacobse en dichter Willem van Toorn die hiervoor apart uit zijn woonplaats in Frankrijk overkwam.
Ook historicus Leendert Plaisier en initiator Peter de Haan (Stichting Poëzietableaus Leeuwarden) hielden een toespraak over het jubileum c.q. het gedicht dat een ode bevat aan de geallieerde vliegers die hier begraven liggen. Zij kwamen om bij een crash in december 1943. Tevens worden de dorpelingen vermeld die een jaar later, dus nog tijdens WOII, deze geallieerde piloten duergden te herdenken.
Het gedicht maakt nu deel uit van de unieke Leeuwarder poëzieroute (zie www.poezieroute.nl).
Hieronder volgt de tekst van het gedicht (met daarna de Friese vertaling door Eppie Dam):

Begraafplaats te Huizum

Hier. Waar je nu staat. Kijk, daar liggen tussen
een eeuw Buwalda’s, Algra’s, Sixma’s, Slauerhoffs
en al die andere doden, vijf uit de lucht geschoten
niet engelen maar mannen, jongens haast nog

die, hoog onderweg naar de stad van de haat
waar in de heldere maneschijn hun bommen
op hadden moeten vallen, bar werden neergehaald
en in de aarde opgenomen. Wij, die nog even

in dit aards leven blijven mogen, wij weten wel
dat zij hier niet meer zijn. Maar ook dat de taal
de tijd kan omkeren als wij dat willen
en hen aanwezig maken – net als de dorpelingen,

van nu al bijna tachtig jaar geleden,
die hen durfden herdenken, het hoofd geheven
tegen het kwaad. Jij die hier staat,
kijk. Lees de namen. Wees hun nazaat.

Willem van Toorn

---

Begraafplak yn Huzum

Hjir. Dêrsto no stiest. Sjoch, dêr lizze tusken
in iuw Buwalda’s, Algra’s, Sixma’s, Slauerhoffs
en al dy oare deaden, fiif út ’e loft weisketten
net ingels mar manlju, jonges hast noch

dy’t, heech ûnderweis nei de stêd fan de haat
dêr’t yn helderskyn moanneljocht har bommen
op dropt wurde moasten, wreed delhelle binne
en opnommen yn ’e ierde. Wij, dy’t noch even

yn ús ierdske tún omrinne, wij witte wol
dat sij hjir net mear binne. Mar ek dat wurden
tiid omkeare kinne as wij dat wolle
en har ta libben roppe – krekt as it doarpsfolk,

fan no al omtrint tachtich jier lyn,
dat it oandoarst om har te betinken, de holle
heech tsjin it kwea. Jim dy’t hjir stean,
sjoch. Lês de nammen. Wês har neiteam.

Oersetting: Eppie Dam

---

Cemetery in Huizum

Here. Where you’re standing. Look, right there, among
a century of Buwaldas, Algras, Sixmas, Slauerhoffs
and the other dead they lie, five shot out of the sky,
not angels but men, barely more than boys,

who, on their airborne way to the city of hate
where in the bright moonlight they meant to drop
their bombs, were brutally shot down
and absorbed into the earth. We, still welcome for now

in this earthly life, are well aware
they’re no longer here. But also that words
can turn around time if we wish them to
and make them present—as the villagers knew,

nearly eighty years ago, when they decided
to honor their memory, their heads held high
against evil. Without fear. You, standing here,
look. Read the names. Be their heir.


Translation: David McKay

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Mia van den Berg
• Foto's: Nico Nienhuis