Monument Englandspiel

Het monument "Englandspiel" staat aan de rand van de Scheveningse bosjes.

Een bronzen beeld van de Grieks-mythologische voorstelling van de "val van Icarus" een neerstortende engel met verbrande vleugels.
De mythologische figuur Icarus staat symbool voor de 54 geheim agenten die boven Nederland werden gedropt en werden gearresteerd door de bezetter.

Dit monument herinnert aan het contraspionagecomplot dat plaats vond tussen 1942 en 1944.
In de nacht van 6 op 7 november 1941 werden twee Nederlandse agenten, Huib Lauwers en Thijs Taconis, gedropt in Brabant nadat zij hun opleiding voor inlichtingenwerk in Engeland hadden voltooid. De missie was om contacten te leggen met mensen die bereid waren om verzetsactiviteiten te plegen.
Op 6 maart 1942 arresteerde de Duitse contraspionage in Den Haag de agent/marconist Huib Lauwers. Hij moest contacten leggen met verzetsgroepen die sabotage zouden willen plegen. De geheim agenten werden uitgezonden door de Engelse ‘Special Operation Executive, Dutch Section’( SOE/Dutch). De kans om gepakt te worden werd hoog ingeschat, daarom mocht Lauwers wel zijn zendcode prijsgeven onder dwang maar niet zijn ‘security check’.
Het prijsgeven van zijn code maakte hem van waarde voor de Duitsers en het gaf het hem een kans op overleven. Onder controle konden de Duitsers nu berichten laten versturen naar Engeland met misleidende informatie. Als de security check niet verraden was zouden de Engelsen weten dat er onder Duitse leiding berichten werden verzonden. De check bestond uit een opvallende fout in de 16e letter (of een veelvoud daarvan). Werd de fout achterwege gelaten, dan moesten de Engelsen ervan uitgaan dat hij niet meer vrij was. De fout werd achterwege gelaten in de berichten, maar tot afgrijzen van Lauwers bleven de Engelsen nieuwe agenten sturen. Men kondigde zelfs aan waar de agenten gedropt werden, vaak vergezeld van containers met o.a. wapens. De nieuwe agenten liepen in de val en dit heeft uiteindelijk 54 van hen het leven gekost.
Na de oorlog werd aangenomen dat de Engelsen schuldig waren aan grote blunders en nalatigheid. De Duitsers speelden het ‘Englandspiel’. Een onbewezen theorie is dat de Engelsen wel degelijk wisten wat ze deden. Het droppen van agenten en wapens zou deel uitmaken van een misleidingsoperatie. De Duitsers moesten denken dat de invasie in Nederland zou plaatsvinden en troepen ter plekke zouden houden opdat deze dus niet op andere plaatsen ingezet konden worden.

Tekst plaquette op de sokkel:
Zij sprongen in de dood
voor onze vrijheid
ENGLANDSPIEL
1942 – 1944
In dankbare herinnering aan de 54
Nederlandse agenten en allen die
vielen in het inlichtingenwerk

Het monument is geadopteerd door het Eerste Vrijzinnig Christelijk Lyceum.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Mia van den Berg / Gemeente Den Haag / Jelte Rep, Englandspiel
• Foto's: Pieter Mielen

< >