Curtiss BF2C Hawk III

Als doorontwikkeling van de Curtiss BFC-2 Goshawk ontstond de Curtis BF2C en als productiemodel de Curtiss BF2C-1. Bij de Amerikaanse marine werd het geen groot succesvliegtuig maar als exportvliegtuig Curtiss Hawk III werd het een redelijk succes. Tijdens de beginperiode van de Tweede Wereldoorlog en de conflicten in aanloop daartoe werd dit toestel operationeel ingezet in de strijd door met name China en Thailand.

Curtiss XF11C-3 Goshawk tijdens een testvlucht Bron: US Navy Museum Pensacola

In een poging de verouderde Curtiss F11C-2 (als exportversie bekend onder de naam Curtiss Hawk II of ook wel Curtiss Goshawk) eind jaren 1930 aantrekkelijk te houden voor de Amerikaanse US Navy, werd een verbeterde versie uitgebracht onder de aanduiding Curtiss F11C-3, waarvan de exportversie bekend zou worden onder de naam Curtiss Hawk III.^[1]

De Amerikaanse marine bestelde slechts 27 exemplaren die maar enkele maanden werden gebruikt. Omdat er belangstelling vanuit het buitenland voor dit type was, werd besloten een exportversie te produceren. Dit toestel werd verkocht aan Turkije, Argentinië, China en Thailand. China en hadden de toestellen nog steeds in gebruik toen de landen in conflict raakten met Japan.

Het werd een toestel met handbediend, intrekbaar landingsgestel, verbeterde motor en half gesloten cockpit. De Amerikaanse marine variant werd geen groot succes, maar de exportversie werd beter verkocht.

Het vijfde productiemodel van de Curtiss F11C-2 werd uitgerust met een Grumman type intrekbaar onderstel. Dit was gedaan op verzoek van de U.S. Navy in een poging de Curtiss Hawk II te moderniseren. Het toestel bleef de karakteristieke houten vleugel van de Hawk II houden en werd aangeduid als Curtiss XF11C-3.^[2]

Curtiss XF11C-3 Bron: Public Domain (onbekend)

Het toestel met productienummer 9269, werd in mei 1933 geleverd aan de US Navy en was aangedreven door een Wright R-1820-80 radiaalmotor met 700 pk (520 kW). Bij proefvluchten bleek het toestel 27 km/u sneller te vliegen dan haar voorganger maar de gewichtstoename zorgde voor problemen met de manoeuvreerbaarheid.^[3]

Bij de doorontwikkeling van het prototype werd het toestel uitgerust met een metalen NACA 2212 vleugel. Dit prototype werd aangeduid als XBF2C-1 waarmee het werd ingedeeld als jachtbommenwerper.^[4]

Aanvankelijk werd het productiemodel aangeduid als F11C-3 maar in 1934 als BF2C-1. In februari 1934 bestelde de US Navy, 27 toestellen van dit type. De toestellen werden uitgevoerd met een verhoogde rompgedeelte achter de cockpit, halfopen cockpit en was bewapend met twee 7,62 Browning machinegeweren. Op drie vaste punten kon 230 kg bommenlast worden meegevoerd.^[5][6]

Curtiss BF2C-1 jagers van Bombing Squadron 5 (VB-5), 1934 Bron: U.S. Navy Naval Aviation News January/February 1986

De BF2C-1 toestellen werden vanaf oktober 1934 geleverd en toebedeeld aan Bomber Squadron VB-5B, bestemd voor de Ranger Airgroup voor de USS Ranger (CV-4). Vanwege de vele technische problemen werden de toestellen al na drie jaar uit dienst genomen. Het waren de laatste Curtiss jagers die dienst zouden doen bij de US Navy.^[7][8]

Uitgerust met een 770 pk (570 kW) R-1820-F53 motor werd een exportvariant gebouwd. Bij de exportvariant werden de metalen onderdelen weer vervangen door houten onderdelen. Deze toestellen werden onder andere verkocht aan Argentinië, China, Thailand en Turkije.

Argentinië schafte tien exemplaren van dit toestel aan voor haar legerluchtmacht.

Chinese Hawk III Bron: Public Domain (onbekend)

De Chinese luchtmacht nam 102 toestellen van dit type in gebruik. Vanaf augustus 1937 werden deze toestellen operationeel ingezet tegen vliegtuigen van de Japanse Leger- en Marine-luchtmacht. Samen met de Chinese Curtiss Hawk II, Boeing Model 281 en Fiat CR.32 vormden deze toestellen in die beginjaren de frontlinie van de Chinese verdediging. Pas na de overeenkomst tussen China en de Sovjet-Unie eind 1937, ontving de Chinese luchtmacht shellere Polikarpov I-15 en Polikarpov I-16 jachtvliegtuigen.

In de strijd waren de Chinese Hawk III toestellen aanvankelijk superieur aan de door Japan ingezette Nakajima A4N-1 en Kawasaki Ki-10 toestellen. Ze waren echter te langzaam om de Mitsubishi G3M 2 bommenwerpers te onderscheppen. Toen Japan de Mitsubishi A5M 1 in China ging inzetten, overheersten zij het luchtruim.^[9]

Thaise Hawk III Bron: Public Domain (onbekend)

De Koninklijke Thaise Luchtmacht kocht 24 Hawk III toestellen. De toestellen werden begin 1935 besteld, evenals een licentieovereenkomst. De toestellen werden eind 1935 geleverd. Tussen 1937 en 1939 werden nog eens vijftig toestellen in Thailand zelf gebouwd. Tijdens de Frans-Thaise oorlog en de Japanse inval in Thailand werden de toestellen nog operationeel gebruikt. Hierna werden ze ingezet als opleidingsvliegtuigen. Zelfs in 1944 kon nog een melding gevonden worden van een Britse piloot van No. 211 Squadron, waarbij een Thaise Hawk III werd neergeschoten. Tot in 1949 zijn nog exemplaren van dit type in deze hoedanigheid gesignaleerd. Eén toestel, de KH-10, werd bewaard in het Royal Thai Air Force Museum. De Thaise toestellen werden aangeduid als Fighter Type 10.

Turkije schafte één Hawk III aan.

In een poging te komen tot een verbeterde exportvariant werd een 790 pk (690 kW) R-1820-F56 motor aangewend en een volledig gesloten cockpit gemonteerd. Er werd slechts één promotie exemplaar gebouwd. Dit toestel werd uiteindelijk geleverd aan de Argentijnse legerluchtmacht.

Curtiss Hawk IV Bron: Public Domain (onbekend)

Noten

1. Eden, 2002
2. Eden, 2002
3. Eden, 2002
4. Eden, 2007
5. Johnson, 2014, pag. 81
6. Swanborough, 1976
7. Johnson, 2014, pag. 82-83
8. Chambers, 2020, pag. 85
9. Miranda, 2019