Fotoverslag onthulling monument De Helletocht

Op woensdag 27 maart 2013 bezocht STIWOT medewerker Bert Deelman de onthulling van het monument "De Helletocht". Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan de gedwongen evacuatie naar Franeker van 528 patiënten van psychiatrisch ziekenhuis Dennenoord te Zuidlaren. In de Ontmoetingskerk van Dennenoord worden de genodigden en andere belangstellenden ontvangen. De onthulling van het monument valt ten deel aan drie verpleegsters die betrokken waren bij het transport en de opvang.


De Ontmoetingskerk van Dennenoord.

Namens de Raad van Bestuur van Lentis richt de heer C.L.Bruisma een welkomstwoord aan de gasten. Hierna krijgt Rense Schuurmans het woord. Hij is historicus en schrijver van het boek “De Helletocht”. Hij draagt voor uit het boek en schetst de ellendige omstandigheden tijdens de tocht. Het boek geeft een indruk van de gevolgen die de Duitse bezetting voor Dennenoord heeft gehad. Het boek is overigens verkrijgbaar via Lentis (www.lentis.nl).


De heer C.L.Bruinsma en de heer Rense Schuurmans aan het woord.


Een overzicht van de genodigde gasten.

Bij een onthulling van een monument mag zeker de kunstenaar niet ontbreken. Anita Franken, kunstenaar en maker van de beeldengroep wordt door de ceremoniemeester ondervraagd over de achterliggende gedachte van de beeldengroep, het ontstaan en het gevoel wat zij had bij het maken en de keuze van het materiaal.


De ceremoniemeester in gesprek met de kunstenaar Anita Franken, een volle zaal luistert aandachtig.

Hierna begeven alle gasten zich naar het te onthullen monument. De jassen moeten wel weer aan en menigeen heeft het koud.


Een kijkje achter de schermen.


Het kunstwerk, straks monument. Patiënten op een Helletocht.


Ook de schooljeugd is aanwezig.

Nadat iedereen een plaatsje heeft gevonden voor het monument, worden er nog enkele toespraken gehouden door achtereenvolgens de heer C.L.Bruinsma, de heer F.van Zuilen en de heer F.Veenstra, burgemeester van Franekeradeel.


F.van Zuilen, burgemeester van Tynaarlo en F.Veenstra, burgemeester van Franekeradeel.


Verpleegkundigen die de tocht hebben meegemaakt.

Het is koud en het wordt dan ook tijd om het monument te onthullen. Drie verpleegkundigen, mevrouw Hooghart, mevrouw van der Stoep en mevrouw Bekhof, die betrokken zijn geweest bij het transport en opvang, hebben de eer om de rode gordijnen te openen. Onder applaus komt het beeld te voorschijn. De beeldengroep, bestaande uit 5 staande figuren, symboliseert de helse tocht. Ik ben geen kunstkenner, maar de beeldengroep laat in mijn beleving de ellende voor deze mensen goed zien.



De onthulling door oud-verpleegkundigen van het beeld “De Helletocht”, het gevoel spreekt boekdelen.


Kranslegging door Raad van Bestuur en bloemen van overige belangstellenden.

Hierna laat de schooljeugd van Zuidlaren 56 witte ballonnen op en dragen zij enige teksten en gedichten voor. Er worden kransen en bloemen gelegd en één minuut stilte gehouden.


De schooljeugd laat witte ballonnen op.

Als afsluiting is er een fotodocumentaire in de Kimme over het transport, het verblijf en opvang in Franeker.

Het lijkt mij geen toeval dat de onthulling op 27 maart moet plaatsvinden. In de onderstaande tekst op de uitnodigingskaart merkt u al gauw waarom voor deze datum gekozen is.

"In de nacht van 27 op 28 maart 1945 vertrok een trein van het station Vries met als eindbestemming Franeker. In de goederenwagons lagen en stonden dicht op elkaar gepakt 528 patiënten en een handjevol verplegenden van het psychiatrisch ziekenhuis Dennenoord in Zuidlaren. Ze moesten op last van de bezetter vertrekken omdat de gebouwen dienst moesten doen als oorlogshospitaal. Na een ware helletocht werden ze opgevangen in Franeker, waar ze werden ondergebracht in allerlei gebouwen. Franeker was in die tijd een toevluchtsoord voor evacués uit alle delen van het land. Uiteindelijk overleden 56 patiënten van Dennenoord, waarvan de meeste aan typische “kampziekten”.