7jan
Herdenking 90 jaar onthoofding van Van der Lubbe door nazi's
Dit jaar is het ruim 90 jaar geleden dat de nazi's de Leidse anti-nazi Marinus van der Lubbe (Leiden, 13-01-1909 – Leipzig, 10-01-1934) onthoofdden. Daarmee werd hij eerste dodelijke nazislachtoffer. Hij wordt herdacht in Leiden op zijn sterfdag op vrijdag 10 januari 2025.
Van der Lubbe stichtte in 1933 uit protest tegen de nazi's een kleine brand in het Duitse parlement, de Reichstag, in Berlijn. De nazi's noemden deze zg. 'Reichstagbrand' een 'communistisch complot' en grepen dit aan om een staatsgreep te plegen. Daarna begon de grote naziterreur in Duitsland met de concentratiekampen, de Holocaust en WO-II. Na een proces en veroordeling in september 1933 en een valse naziwet in december werd van der Lubbe in Leipzig met de guillotine vermoord op 10 januari 1934.
Eerste buitenlander
Van der Lubbe was de eerste buitenlander die de nazi's hebben vermoord, maar ook de eerste Nederlandse verzetsman tegen de nazi's. In Nederland en het buitenland leidde zijn dood tot veel publiciteit in 1933 en bij zijn onthoofding in 1934 en daarmee tot enkele belangrijke antinazistische daden en veel publiciteit. Zo startte in 1936 o.m. het antifascistische Comité van Waakzaamheid, met leden als prof. Jan en zijn vrouw Annie Romein, prof. pater Titus Brandsma, en de Joodse prof. Ph. Kohnstamm en schrijvers zoals Simon Vestdijk, Ed. du Perron, Menno ter Braak en Henriëtte Roland Holst.
Hitlers coup
De aanklacht tegen de communist Van der Lubbe was dat hij een brand had gesticht in het Duitse parlement op 27 februari 1933 - wat hij bekende. Hitler noemde die brand ten onrechte een 'communistisch complot' en pleegde meteen een coup om de moorddadige nazidictatuur te vestigen. Deze leidde tot de volkomen onnodige Tweede Wereldoorlog en de Holocaust oftewel de genocide op Joden in Europa (Hebreeuws: shoah).
Werkgroep 'Herdenk nazi's niet'
Organisator van de herdenking is de werkgroep 'Herdenk nazi's niet'. Deze bestrijdt sinds 2021 allerlei vormen van nazisme en fascisme in Nederland en België en ook de verrechtsing. De groep krijgt steun van o.m. AFA Fryslân te Drachten, het Simon Wiesenthal Center in Jeruzalem, ex-Provo voorman Roel van Duijn, de Féd. Int. des Résistants te Berlijn, twee opperrabbijnen e.v.a.
De werkgroep roept de bevolking op om deel te nemen aan deze herdenking, ook vanwege het begin van het 80ste bevrijdingsjaar in Nederland. De werkgroep heeft vanwege dit bijzondere jaar een nieuwe 'Kleine canon van Nederland en het verzet' samengesteld.
In 2024 was er geen herdenking omdat de werkgroep vindt dat het 80-ste bevrijdingsjaar een beter kader biedt voor Van der Lubbes grote verzetsdaad.
HERDENKING
DATUM: vrijdag 10 januari 2025
TIJD: 16:30
ADRES: Van der Lubbehof, Leiden
ORGANISATOR: werkgroep 'Herdenk nazi's niet'
6jan
Platform Funerair erfgoed op 12 februari
Op 12 februari 2025 vindt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed aan het Smallepad 5 in Amersfoort een platformbijeenkomst plaats van het Platform Funerair Erfgoed die ook online te volgen is. Het thema van dit platform is ‘De herinnering moet blijven – Bewustwording en behoud van funerair erfgoed van de oorlog’.
5jan
Familiegeheim onthuld door Nationaal Archief
OSS - Hoe ga je te werk als je wil achterhalen of een familielid ‘fout’ was in de oorlog? Dat is nog niet zo eenvoudig, merkte Kai Bloemers uit Oss die samen met zus Iris het NSB-verleden van zijn overgrootvader uitploos. Zijn tip: neem iemand met je mee als je alles gaat lezen.
5jan
Prominente overlevende atoombom Nagasaki overleden
In Japan is een prominente overlevende van de Amerikaanse atoombom op Nagasaki in 1945 overleden. Shigemi Fukahori, die 93 jaar werd, besteedde na het vallen van de bom zijn leven aan het pleiten voor vrede.
5jan
Tot zijn dood bleef Guus Luijters (81) schrijven over wat hij belangrijk vond
Hij omschreef zichzelf in juni, in een afscheidsinterview in Het Parool, nog als een beetje een rare schrijver. Nooit had hij namelijk een groot publiek gekregen of was hij het onderwerp van jubelende recensies. Toch zagen uitgevers naar eigen zeggen altijd iets in datgene wat de vrijdag overleden Guus Luijters wilde schrijven. De Amsterdamse schrijver en dichter overleed op 81-jarige leeftijd.
4jan
Belangstelling in Israël voor Nederlands WO II-archief, maar ook frustratie
Het loopt storm op de website van het grootste oorlogsarchief in Nederland. De site Oorlog voor de Rechter telde vanochtend, een dag na de opening, al 389.000 bezoekers. Ook in het buitenland wordt de site geraadpleegd, met name door Joodse nabestaanden van Holocaustslachtoffers en -overlevenden. Maar nu de lang aangekondigde openheid van het archief in de praktijk tegenvalt, leidt dat tot frustratie.
4jan
Een brief uit Herzberg
De PostNL-tracker geeft deze vrijdagmorgen aan dat de bezorger er tussen 08:15 uur en 10:45 uur zal zijn. Twee weken geleden gekocht op een veilingsite; met kerst en nieuwjaar duurde de bezorging allemaal wat langer. Ondertussen was het 11:15 uur, geen bezorger. De website was ondertussen veranderd naar 'uiterlijk om 22:00 uur'. Er zat niets anders op dan te wachten. Om iets voor drie kijk ik nogmaals. De tijd is weer aangepast, nu is hij er tussen 16:00 en 18:00 uur. Mooi, tijd om nog even boodschappen te doen. Ik trek de deur open en sta oog in oog met de bezorger. Blijkbaar was hij er toch weer wat eerder...
Ik krijg een klein envelopje in mijn handen gedrukt en na een mooie handtekening voor ontvangst kan ik mijn nieuwe aanwinst voorzichtig open maken. In de envelop zit een nog kleiner envelopje. Niet alleen zit er een postzegel van Adolf Hitler op, maar er staat ook in grote letters: “Bereitschaftslager Schloss der Fabrik Herzberg”. Het is een brief van een student aan een andere student, beiden verplicht in Duitsland tewerkgesteld. Het Lager is die van de munitiefabriek in Herzberg, waar ik al een tijd onderzoek naar doe. Deze brief op een veilingsite tegenkomen was dan ook een bijzonder moment. De brief in handen hebben nog meer.
Het is een brief van Bob Blonk[note]Nicolaas (Bob) Hendricus Marie Blonk (Veur, 10-11-1917 – Vught, 27-12-1995).[/note] aan zijn vriend Ton Verdenius[note]Anthonie (Ton) Gezinus Verdenius (Amsterdam, 21-10-1920 – Nijmegen, 14-03-1998).[/note]. Bob werkte in de munitiefabriek in Herzberg, Ton in een touwmakerij in Riemsloh. Bob en Ton leerden elkaar in januari 1940 kennen in een kazerne in Breda. Volgens de familie Verdenius schreven ze vaak naar elkaar, met raadsels, puzzels en schaakproblemen. Wat ze in deze brief schrijven hebben we nog niet helemaal kunnen ontcijferen. Hiervoor kunnen we uw hulp van harte gebruiken! Via onze website kunt u helpen met overtikken van deze brief, en vele anderen. De brief van Bob Blonk is hier te vinden:
Pagina 1
Pagina 2
Pagina 3
Pagina 4
2jan
Belangrijke dag nabestaanden NSB'ers: 'Mijn vader heeft gezwegen en gelogen'
Het was een spannende dag voor mensen met voorouders die in de Tweede Wereldoorlog met de bezetter hebben gecollaboreerd, of daarvan verdacht werden. Het register met deze namen staat sinds vanochtend online.
2jan
Turnlegende en oudste winnares van olympisch goud Keleti (103) overleden
Vijfvoudig olympisch turnkampioene Ágnes Keleti is dinsdag op 103-jarige leeftijd in haar woonplaats Boedapest overleden. De Holocaust-overlevende was de oudste nog levende winnares van olympisch goud.
2jan
Grote drukte bij oorlogsarchief: al duizenden online aanvragen voor dossiers
Op de website van het Nationaal Archief is het erg druk met mensen die een dossier willen opvragen uit het grootste oorlogsarchief van Nederland. Het namenregister uit dit archief staat sinds vanochtend online.
29dec
Opening Museum Spitfire N3069
Nederland is weer een museum over de Tweede Wereldoorlog rijker. Deze maand opende eigenaar/oprichter Sander Woonings in Doetinchem een museum over zijn levenswerk: De crash van Spitfire PR IB N3069 en haar piloot.
Op vrijdag 22 Maart 1940 om ongeveer 12:00 uur stortte Spitfire PR IB N3069 neer bij Herwen. De vlieger, Flying Officer Claude Mervyn Wheatley, kwam hierbij om het leven. De Spitfire waarin Mervyn Wheatley vloog was een van de eerste fotoverkenners. Sander Woonings is al vele jaren bezig om de geschiedenis van deze crash te achterhalen. Hij heeft er voor gezorgd dat In 2020 een Monument Spitfire PR IB N3069 monument is geplaatst bij de crash site. Nu is er een museum met een replica van Spitfire N3069 in aanbouw. Het museum vertelt het verhaal over de oprichting van de Photo Reconnaissance Unit van de RAF, het leven van Mervyn Wheatley en de gebeurtenissen rond zijn crash. Het museum heeft unieke objecten die het verhaal ondersteunen.
28dec
Oudste Pearl Harbor-veteraan gestorven, 105 jaar oud
In Californië is de oudste nog levende veteraan van de aanval op Pearl Harbor gestorven. Warren Upton bevond zich op het schip USS Utah ten tijde van de Japanse luchtaanval op 7 december 1941 in Hawaï.
26dec
In Wierden denkt men nog altijd aan de luchtaanval op de kersttrein
Bewoners van het Overijsselse dorp Wierden herinneren zich nog tot in detail hoe een lange trein in de ochtend van eerste kerstdag 1944 vanuit de lucht onder vuur werd genomen. En vooral hoe honderden dwangarbeiders uit de trein zichzelf na de beschieting in veiligheid probeerden te brengen voor de Duitse bezetter.
24dec
Lichtjes op oorlogsgraven Oosterbeek 2024
Al weer heel wat jaren is het in Nederland een mooi gebruik om op kerstavond lichtjes aan te steken op oorlogsgraven. Op de AIrborne begraafplaats in Oosterbeek konden bezoekers zelf enkele kaarsen plaatsen. Een indrukwekkend gezicht. Veel mensen komen hier op af om stil te staan bij de oorlogsslachtoffers van toen en nu.
24dec
Fotoverslag Bastogne nuts weekend 2024
In het weekend van 13 t/m 15 december 2024 werd herdacht dat 80 jaar geleden het Ardennenoffensief plaats vond. Niet alleen in Bastogne was van alles te doen, van officiele herdenkingen tot de kerstmarkt, maar ook in de omliggende dorpen was van alles te zien. In Manhay, bij het museum was een groot re-enactors event en een militariabeurs. Hier reden we op vrijdag eerst heen.
Vanuit Manhay was het door naar het hotel in Houffalize om vervolgens de volgende dag vroeg op te staan om mee te lopen tijdens de Bastogne Historic Walk. Ook tijdens de route op zaterdag waren er weer veel re-enactors actief, vooral rond het Bastogne War Museum. We begonnen vroeg, toen het nog droog was, maar al snel begon het licht te sneeuwen. Heel veel was het niet, maar was net genoeg om toch een mooi plaatje te geven.
Na de wandeltocht was het tijd voor een bezoek aan de Bastogne Barracks. Een bijzonder bezoek omdat de Tiger II van Musée Des Blindes uit Saumur te zien was. Het reed zelfs een rondje over het terrein.
Vanuit de Barracks was het tijd om naar de officiële herdenking te gaan in de zaal van Paus Johannes XXIII in Bastogne. Hier zou de koning van België, de Groothertog van Luxemburg, de premier van België en de burgemeester van Bastogne aanwezig zijn. Vanuit Amerika zou oud-Voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Nancy Pelosi aanwezig zijn. Zij brak echter haar heup in Luxemburg en moest afzeggen. NASA-directeur Bill Nelson hield namens de Amerikanen een toespraak. Tijdens de bijeenkomst waren er ook een aantal veteranen van de Tweede Wereldoorlog aanwezig. Naast de toespraken was er muziek en een videovoorstelling dat herinneringen opriep aan de licht- en geluidsshows rond het Mardasson.
23dec
Twee mensen herkend in Westerborkfilm: 'Kan niet missen'
Opnieuw zijn twee mensen uit de film over kamp Westerbork herkend. Het gaat om het echtpaar Marcus Pels en Hendrika Brandon.
22dec
Schrijnende verhalen in het schemerdonker: Schuilkelder open in het kader van 80 jaar vrijheid
OOSTERHOUT - ,,Als dat kaarsje uitging, dan wisten de mensen in de schuilkelder dat de zuurstof opraakte.” Gids Desiree Langenberg wijst op het dovende waxinelichtje dat ze onder een glas heeft gezet. De acht bezoekers kijken hun ogen uit.
20dec
Kerst- en nieuwjaarsboodschap van onze vrijwilligers
Team TracesOfWar wenst u een fijne kerst en een gelukkig 2025!
20dec
Oorlogsarchief toch vanaf begin komend jaar toegankelijk in beperkte vorm
Het gedigitaliseerde deel van het oorlogsarchief wordt toch in beperkte vorm toegankelijk. Minister Bruins heeft besloten een tijdelijke voorziening in te stellen.
19dec
Eerste druk van Anne Franks Achterhuis uit de papiercontainer gered
Een kringloopbedrijf uit het Friese Burgum heeft een eerste druk van Het Achterhuis van Anne Frank verkocht voor 3550 euro. Het boek was op het nippertje gered uit de oudpapierbak. Een collega die we voor een ander filiaal aan het inwerken zijn vond het in de oudpapiercontainer en wilde het zelf kopen, zegt filiaalleider Andries Jan Hovinga van Omrin Estafette. Ze vond het een historisch boek dat niet verloren mocht gaan.
17dec
Avondrondleiding Nationaal Monument Kamp Vught
In de kerstvakantie biedt Nationaal Monument Kamp Vught op 23 en 30 december vanaf 19.00 uur een avondrondleiding aan over het kampterrein. Op de afgelegen plek waar Kamp Vught in januari 1943 werd geopend, nodigt een bezoek in de stilte van de avond uit tot bezinning. Juist dan is een bezoek een bijzondere ervaring.
17dec
V-bom die 567 levens eiste in cinema Rex op 16 december 1944 herdacht
Antwerpen - Exact tachtig jaar geleden om 15.23 uur verwoestte een V-bom de toenmalige cinema Rex op de De Keyserlei. Soldaten, nabestaanden en historici hielden een minuut stilte en reconstrueerden het moment waarop de bom 567 slachtoffers maakte.
16dec
Zwitserland wil nazisymbolen verbieden na toename antisemitische incidenten
Zwitserland wil de swastika, Hitlergroet en andere nazisymbolen verbieden vanwege een toename van antisemitisme in het land. Er komt een geldboete op te staan.
![[video] Nieuwe documentaire uitgebracht over De Slag om de Grebbeberg](https://www.tracesofwar.com/upload/4474161002163308.jpg)
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2025. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright