Landschapskunstwerk "Fragmenten en Patronen" Grebbeberg

Voor men in 2014 begon met de aanleg van nieuwe fiets- en wandelpaden langs de Grebbeweg tussen Wageningen en Rhenen heeft er archeologisch onderzoek plaatsgevonden waarbij veel sporen zijn teruggevonden die herinneren aan de hevige strijd die hier tussen 11 en 13 mei 1940 werd uitgevochten.

In het landschap is hier echter vrijwel niets meer van terug te vinden, maar de provincie Utrecht heeft samen met beeldend kunstenaar Paul de Kort een kunstwerk gerealiseerd om de verschrikkingen van deze strijd te verbeelden.

De Nederlandse en Duitse verdedings- en aanvalslinies in 1940 liepen haaks op de nieuw aangelegde paden. Langs deze paden zijn een aantal ankerpunten aangebracht die het verloop van de strijd van oost naar west verbeelden:

De kabelversperring aan de voet van de Grebbeberg (foto 3 en 4)
Het Hoornwerk aan de voet van de Grebbeberg (foto 5)
De Grift Frontlijn (foto 6)
De lindelaan ter hoogte van de Erebegraafplaats
De Stoplijn als laatste verdedigingslijn op de Grebbeberg (foto 7 en 8)

Op betontegels staan overal tekstfragmenten die komen uit ooggetuigenverslagen van Nederlandse militairen. Zij laten het verloop van de strijd zien maar maken ook de heftigheid ervan voelbaar.

Bij de kabelversperring ligt een betonstrip met een patroon met afdrukken van kabels over het fietspad en bij de Grift op een zelfde manier afdrukken een patroon van prikkeldraad. Het gevecht bij de Grebbesluis wordt zichtbaar gemaakt door een betonplaat met een patroon van waterkringen, veroorzaakt door neerdalende granaten.

Een wandelpad vormt de verbinding van de erebegraafplaats met de stoplijn. In dit pad liggen smalle betonnen strips met teksten. Deze teksten zijn afkomstig uit een verslag van reserve commandant Van der Boom. Al wandelend wordt richting de Stoplijn, de feitelijke strijd verwoord en in de andere richting wordt de emotionele strijd.

De Stoplijn zelf wordt zichtbaar gemaakt door betonnen objecten aan weerszijden van de weg. Aan één kant staat de tekst: “Ik weet de paniek te onderdrukken maar de angst niet” en aan de ander kant van de weg staat: “Overgeven is het enige wat ons rest”.

De opgegeven locatie is die van de oostzijde van de route waar op 11 mei 1940 de aanval begon. De route eindigt met het tekstpad net voorbij de begraafplaats tot aan de toenmalige stoplijn.

Het kunstwerk maakt deel uit van het Pad van de Vrijheid:
- https://padvandevrijheid.nl/
Meer over de etappe tussen Wageningen en Rhenen is te horen in de podcast
- https://open.spotify.com/episode/2vxFIegPJSApxiyj2jBYBb

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar
• Foto's: Hans Tasma
• - https://www.parklaan.nl/?page_id=1649
• - https://www.grebbeberg.nl/index.php?page=landschapskunstwerk-fragmenten-en-patronen-officieel-geopend