Nederlandse Troepencommando Tarakan (KNIL)

Ten tijde van de Japanse inval in Nederlands-Indië, werd het economisch belangrijke olie-eiland Tarakan verdedigd door het Garnizoen Tarakan, formeel Troepencommando Tarakan geheten. Deze eenheid had het formaat van een bataljon en stond onder bevel van Luitenant-kolonel Simon de Waal. Ten tijde van de Japanse inval op Tarakan en de daarop volgende slag om Tarakan moest dit troepencommando het opnemen tegen een overmacht aan Japanse troepen. Het kan dan ook geen verrassing zijn dat al op de tweede dag de KNIL eenheid gedwongen werd de strijd te staken.

De basis van het Troepencommando Tarakan werd gevormd door het VIIe Bataljon Infanterie KNIL. Dit was één van de drie KNIL eenheden waaraan tot dan toe de Militaire Willemsorde 4e Klasse was toegekend. Aanvankelijk bestond deze eenheid qua sterkte slechts uit een compagnie of twee. Ten tijde van de Japanse inval was de eenheid echter uitgegroeid tot het formaat van een volwaardig infanteriebataljon, versterkt met artillerie en genie.

Tijdens de Japanse inval op 11 januari 1942 werd het bevel over de eenheid gevoerd door Luitenant-kolonel Simon de Waal. Voor de verdediging had hij de beschikking over het VIIe Bataljon Infanterie KNIL bestaande uit drie fuselier (tirailleur)compagnieën, elk van 177 man met achttien lichte mitrailleurs, een mitrailleurcompagnie met 18 tot 24 watergekoelde mitrailleurs (Vickers) en 6 mortieren van 8 cm, 7 overvalwagens (een van mitrailleur voorziene pantserauto) met 80 man Artillerie in de vorm van de 3e Compagnie Kust- en Luchtdoelartillerie) bestaand uit een kustbatterij van 4 stukken 7,5 cm lang 55, twee kustbatterijen van elk 3 stukken 7,5 cm lang 40, een kustbatterij van 4 stukken 12 cm lang 40, een batterij van 3 stukken 7,5 cm veld, een batterij van 2 stukken 7 lang 14 en Luchtdoelartillerie in de vorm van twee secties van 2 stukken 40 mm, twee secties van 2 stukken 20 mm en enkele secties 12,7 mm luchtdoelmitrailleurs (10 a 12 stuks). Dit was nog aangevuld met een sectie Genie (vernielingsspecialisten) van 30 man en circa 40 man gemilitariseerde BPM-employés. Tevens had men de beschikking over een aantal patrouilleboten die door KNIL personeel waren bemand.

75 mm kustgeschut op Tarakan, 1942 Bron: NIMH 2158_037834

Ter ondersteuning had het troepencommando de beschikking over een aantal Martin B-10 bommenwerpers van de Ie Vliegtuiggroep ML-KNIL en Brewster Buffalo jagers van de Ve Vliegtuiggroep ML-KNIL en de mijnenlegger Hr. Ms. Prins van Oranje (1932), de patrouilleboten Hr. Ms. P 1 (1939), Hr. Ms. Van Masdijn (1941) en Dornier Do 24K vliegboten (Groep Vliegtuigen 7, later Groep Vliegtuigen 4) van de Koninklijke Marine en het loodslichtschip Hr. Ms. Tarakan voormalig van de Gouverementsmarine. Tijdens de Japanse inval waren de ML-KNIL vliegtuigen echter alweer naar Borneo teruggetrokken.