Een oude kleine koffer ligt geopend op de vloer van het historische voormalige raadhuis van de gemeente Waalwijk. De koffer en z’n inhoud zijn stille getuigen van een drama én onderdeel van de Expositie ’40-‘45. “Dit is alles wat Joden mee mochten nemen op hun laatste reis, al wisten ze dat toen nog niet”, vertelt Piet Pruijssers die gehurkt bij de beladen koffer zit en een paar sokken laat zien.
De Anne Frank Stichting meldt dat vandaag voor het eerst de oorspronkelijke manuscripten van Anne Frank online toegankelijk zijn gemaakt met een historisch kader. In Nederland wordt de website alleen geblokkeerd, terwijl onze zuiderburen er gewoon bij kunnen.
Dankzij het verzetsnetwerk van Lichtenvoorde wisten honderden mensen uit handen van Nazi-Duitsland te blijven. Deze ongehoorzaamheid bleef ook in Duitsland niet onopgemerkt, wat de voormalige gemeente de bijnaam ‘Klein Engeland’ opleverde.
Toen de eerste Airborne's op 17 september 1944 landden op in de omgeving Renkum/Wolfheze, was het van het grootste belang om zo snel mogelijk hun doel te bereiken: de verkeersbrug in Arnhem. Ieder jaar wordt op de zaterdagmiddag in het herdenkingsweekend deze Race to the Bridge nagespeeld.
Op 17 september 2021 werd aan het begin van de middag de Airborne herdenking op de landingsterreinen bij Renkum gehouden. Het was toen precies 77 jaar geleden date de eerste para's en zweefvliegtuigen van de 1st Airborne Division hier landden. 's Avonds was de herdenking bij het Airborne monument in Heelsum.
Een oud-nazi die op het punt stond Canada uit gezet te worden, is vlak voor een definitief besluit daarover overleden. Helmut Oberlander werd 97 jaar.
Op woensdagavond 22 september 2021 is in Oosterbeek dit gedenkteken onthuld. Het is ter nagedachtenis aan een vrouw en haar zwager die door een Duitse sluipschutter zijn doodgeschoten.
Op 17 september 1944 om 11:41 uur vielen de eerste bommen uit geallieerde vliegtuigen in het gebied rond de Parkweg in Ede. De bommen waren bedoeld om Duitse doelen aan de oostkant van Ede aan te vallen, voorafgaand aan de Airborne landingen later op de dag. In de middag volgde een tweede aanval. In totaal kwamen 71 inwoners van Ede hierbij om.
De laatste formele herdenking in het Arnhem Airborne weekend is de herdenking bij het Air Despatch monument, vlakbij de begraafplaats in Oosterbeek.
Op vrijdag 16 september 2021 was op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek een ceremonie omdat het graf van een onbekende Poolse soldaat een nieuwe steen met naam heeft gekregen. Dankzij onderzoek van Mateusz Mróz is vast komen te staan dat de stoffelijke resten in dit graf afkomstig moeten zijn van Edward Trochim van de Polish 1st Independent Parachute Brigade. De ceremonie trok veel belangstelling.
Voorafgaand aan de ceremonie in de 'Berenkuil' op vrijdagavond 16 september 2021, was er een bijeenkomst voor genodigden in de Eusebiuskerk. Hier waren toespraken door onder andere burgemeester Marcouch en staatsecretaris Blokhuis.
Tijdens de eerste dagen van de Slag om Arnhem is er in Arnhem-West zwaar gevochten. De eenheden die bedoeld waren als versterking bij de brug werden hier gestopt. Jaarlijks is er op de vrijdagmiddag in het herdenkingsweekend in september een ceremonie bij het monument dat Generaal Urquhart zelf onthulde. Een impressie van vrijdag 17 september 2021:
Op zaterdag 18 september 2021 was de luchtlanding en herdenking op de Ginkelse Heide bij Ede. Vanwege Covid zonder veteranen, maar wel met behoorlijk wat publiek en historische voertuigen.
Voor het eerst worden in Valkenburg ook Duitse soldaten herdacht die sneuvelden in de Tweede Wereldoorlog.
Op zondag 19 september 2021 was de jaarlijkse herdenking op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek. Vanwege de Coronamaatregelen helaas met een beperkt aantal genodigden en geen Arnhem veteranen.
De Radboud Universiteit en haar mensen droegen een steentje bij aan het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Twee historische goederenwagons, die tijdens de Tweede Oorlog onder meer voor jodendeportatie zijn ingezet, gaan maandag 21 en dinsdag 22 september met een dieplader naar Nationaal Monument Kamp Vught. Volgens directeur Jeroen van den Eijnde van Kamp Vught zijn de wagons “nog altijd een iconisch beeld van vervolging en deportatie”.
Ruim 102.000 Nederlandse slachtoffers van de Holocaust kregen nooit een graf. Ze werden tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi's vermoord in concentratie- en vernietigingskampen en na hun dood werden hun lichamen verbrand of kwamen terecht in massagraven. Nu zijn hun namen vereeuwigd in het Nationaal Holocaust Namenmonument in Amsterdam, dat vanmiddag wordt onthuld door koning Willem-Alexander.
Vijf Joodse organisaties willen dat Tweede Kamerfracties zich expliciet uitspreken tegen het gebruik van Holocaustvergelijkingen in het coronadebat. Ze hebben een brief gestuurd naar alle politieke partijen in het parlement, schrijft het Nieuw Israëlietisch Weekblad, dat zelf een van de ondertekenaars is. Ook het Centraal Joods Overleg (CJO), het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), het Nederlands Auschwitz Comité en het Nationaal Holocaustmuseum hebben de brief ondertekend.
Op de Ginkelse Heide bij Ede is de bevrijdingsoperatie Market Garden herdacht. Normaal gesproken wordt de operatie grootscheeps herdacht, dit jaar waren er maximaal 15.000 toeschouwers welkom die alleen te voet of per fiets mochten komen. Veteranen uit het buitenland waren er niet bij.
De politie heeft zaterdagavond drie demonstranten aangehouden tijdens de jaarlijkse viering van de bevrijding van Eindhoven. Zij waren onderdeel van een groep van 'ongeveer twintig mensen die wilde demonstreren tegen het coronabeleid', maar zij werden tegengehouden door de politie.
Een groep twintigers uit Roosendaal wil de viering van de bevrijding van Roosendaal nieuw leven inblazen. Op zaterdag 30 oktober willen ze met een stoet legervoertuigen en gekleed in de uniformen van de Britse bevrijders, de route rijden die de geallieerden aflegden om de Duitsers te verjagen. Ook om aan te geven dat de soldaten van toen dezelfde leeftijd hadden als wij nu zijn, zegt Kim Witteveen van The Dutch Bears.
De grootouders van Jolande van Gorssel stonden in Ugchelen bekend als jodenverraders. Maar klopt dat wel? Jolande, die in haar jeugd hierom is gepest, besloot dit ‘op het sterfbed van haar vader uit te zoeken’. Ze stuitte op verraad, intriges en tegenwerking en kreeg zelfs een doodsbedreiging in de brievenbus.
13-09-1944: Amerikaanse soldaten aan de Siegfriedlinie
(Foto: US National Archives)