Provincie Utrecht - Vanavond om 20.00 uur is de Nationale Militaire Dodenherdenking op de Grebbeberg in Rhenen. De hele dag door wordt de oorlogsbegraafplaats bezocht door familieleden en geïnteresseerden. Ik zoek het graf van mijn oom. Maar er zijn meerdere mensen die Jansen heten.
Verzetsleider Jaap Musch liet zich in 1944 arresteren in Nijverdal en gaf daarmee zes Joodse onderduiksters de tijd om in de bossen te ontkomen aan de zoekende SD’ers. Hij werd afgevoerd naar strafkamp Erica nabij Ommen, zwaar gemarteld, maar bleef zwijgen. Een dag later werd hij doodgeschoten.
Je kan er niet omheen in Sleeuwijk. Portretten van verzetsstrijders uit het Land van Heusden en Altena zijn pal door het dorp gehangen, in een straat van ruim 2,5 kilometer lang. Hun namen krijgen nu een gezicht, hun verhalen blijven levend.
Er komen zeven nieuwe struikelstenen in Drachten. Die zijn voor leden van de Romafamilie Mirosch, die in de Tweede Wereldoorlog zijn opgepakt en omgebracht door de nazi's.
In Deventer kom je ze overal tegen: de kleine messing steentjes in de stoep, met de namen van slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Ook voor het huis aan de J. Sinthenstraat 24 ligt zo’n steen, ter nagedachtenis aan Valk van Spiegel, een Joodse verzetsheld. Nabestaande Ruben Weijl en huidige bewoonster Ciska Tijben leggen uit waarom dit initiatief voor hen van groot belang is.
De één had een actieve rol in het verzet, terwijl twee anderen zich aansloten bij de NSB. De Tweede Wereldoorlog dreef de Nederlandse tennissers van het Davis Cup-team uit elkaar.
Op 4 mei herdenken we oorlogsslachtoffers. Ook komen pijnlijke erfenissen van oorlog naar boven. Hoewel de Tweede Wereldoorlog 80 jaar geleden eindigde, werkt de nasleep in veel families nog altijd door. Maar daarover praten, kan moeilijk zijn.
Mensen die uit eigen ervaring kunnen vertellen over de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding — ze worden steeds zeldzamer. Voor het eerst leven er deze 4 en 5 mei minder dan 1 miljoen mensen in Nederland van 1945 of eerder. Over vijf jaar is van die groep nog maar de helft over, verwacht het Centraal Bureau voor de Statistiek.
Elke oorlog heeft zijn eerste dode. In Nederland was dat vrijwel zeker de 22-jarige korporaal Piet Touw, die sneuvelde in de vroege ochtend van 10 mei 1940.
Het beeld van een soldaat op een bankje in Schijndel dat moest herinneren aan 80 jaar vrijheid, is weer terecht. Het beeld werd twee dagen geleden geplaatst, maar was vanochtend verdwenen.
Bij de John Frostbrug in Arnhem is een nieuwe plaquette onthuld, op initiatief van het tv-programma Even tot hier. De gemeente Arnhem laat weten diep geraakt te zijn door de actie.
Op het ereveld Grebbeberg liggen 26 slachtoffers van RAF 320 Squadron. Dat was een van de drie Nederlandse squadrons. Elk jaar op 4 mei wordt een korte herdenking gehouden bij de graven van deze vliegers. Dit jaar namen de Britse veteranen die met de Taxi Charity for Military veterans in Nederland zijn, deel aan deze ceremonie. Er werden speciale kransen gelegd.
'S-GRAVENZANDE - 'Het duurde uren, allemaal door onze straat.' Met paard en wagen en platte karren trokken tientallen Duitse militairen in mei 1945 terug naar huis. Gerrit van der Ende (98) stond er bovenop en maakte er foto's van. 'Mensen vinden het echt bijzondere foto's, geweldig toch?'
Nadat de groep Britse veteranen op 3 mei in Bronbeek aangekomen was, ging de reis na de lunch naar hun hotel in Wageningen. Hier werden ze verwelkomt door burgemeester Floor Vermeulen en de mensen van de organisatie Wageningen 45. Op 4 mei zullen de veteranen deelnemen aan herdenkingsactiviteiten, waaronder het aansteken van het bevrijdingsvuur in Wageningen. Op 5 mei nemen de veteranen deel aan het defilé in Wageningen.
Al vele jaren komt de Londense Taxi Charity for Military Veterans met groepen Britse oorlogsveteranen naar Nederland. De Taxichauffeurs brengen de veteranen naar herdenkingen en andere evenementen. Vandaag 3 mei kwam de groep aan bij Militair tehuis Bronbeek in Arnhem. De veteranen zullen op 4 mei een herdenking bijwonen en op 5 mei nemen ze deel aan het defilé in Wageningen.
Over hoe Dodenherdenking ruimte geeft aan herinnering, maar ook aan frustratie – en waarom dat soms gevaarlijk schuurt.
JOUW MENING - De Nationale Dodenherdenking op 4 mei wordt op verschillende plekken aangegrepen voor Gaza-protesten en alternatieve herdenkingen.
Herinneringen zijn vaak grillig. Soms weet je niet meer wat je vorige week woensdag deed, of wat je twee dagen geleden at. Toch gingen wij, het team van Stichting Monumenten Spreken, vanaf 2011 in gesprek met meer dan honderd mensen over herinneringen van veel langer geleden – over hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Extreemrechts herschrijft de oorlogsgeschiedenis en het politieke midden staat dat toe, ziet socioloog Jacob Boersema. Dat PVV-Kamervoorzitter Martin Bosma een krans mag leggen symboliseert hoe extreemrechts de Holocaust heeft gekaapt. ‘De jarenlange nadruk op vrijheid en nationalisme biedt ze de ruimte om de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog te verdraaien.’
NRC publiceerde het afgelopen jaar een serie rond ’80 jaar bevrijding’. Een lovenswaardig initiatief en veelzijdige serie waaruit blijkt dat ook de geestelijke bevrijding voorlopig nog wel even op zich zal laten wachten.
Bij het bombardement van Rotterdam in 1940 vielen zeker 711 doden. Tijd om daar lang bij stil te staan hadden de Rotterdammers niet. De stad moest immers worden wederopgebouwd. Pas nu is er aandacht voor de slachtoffers.
In 139 Nederlandse gemeenten is onderzoek gedaan naar de onteigening en doorverkoop van panden van Joodse eigenaren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat meldt het journalistieke onderzoeksplatform Pointer.
Hoe kwetsbaar is kunst in oorlogstijd? Deze vraag is actueel in bijvoorbeeld Oekraïne, waar de regering topstukken uit musea haalt om ze te beschermen tegen Russische raketten. Iets soortgelijks gebeurde ook in Nederland, tijdens de Tweede Wereldoorlog.
04-07-1944: Het Rode leger in de Oostzeelanden
(Foto: http://ww2photo.mimerswell.com/)