Het is nu bijna drie jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met een groep andere studenten, naar Duitsland gestuurd. Eerst naar Herzberg am Harz, daarna naar Dassel. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel al tweemaal. In oktober 2024 keerde ik samen met buurman Eric, voor een derde keer terug, waar we voor het eerst Herzberg am Harz aandeden. Nu, eind maart 2025, gaan we voor een vierde keer richting Dassel.
Dit keer staan er een aantal afspraken op de planning in Dassel, Herzberg am Harz, Uslar en Göttingen. Op weg naar Dassel rijden we via Höxter om de Abdij van Corvey te bezoeken. Dit was één van de plekken die Gerard Schampers bezocht toen hij in Dassel zat. Hij schreef daarover naar huis:
Zondag ben ik naar Höxter en de abdij Corvey geweest. Te voet naar Stadtoldendorf: 15 km, toen met de trein naar Höxter. 't Was 'n prachtdag. Corvey is 'n bedevaartsplaats van St. Vitus, de patroon van die landstreek. De hele streek is daar Katholiek, juist 't omgekeerde van hier. Höxter ligt precies aan de andere kant van de Solling als Dassel. De abdij is in 1801 geseculariseerd, dit was toen in de Kulturkampf. Er is 'n heel grote bibliotheek in met 65.000 boeken, merendeel Engels en Frans. De kerk is ook heel oud. 'n Deel ervan is uit de 9e eeuw. 't Grootste deel uit de 17e eeuw evenals de abdij. Terug zijn we weer met de trein naar Stadtoldendorf gegaan en verder te voet. Halverwege konden we met 'n wagen meerijden. We zijn er met z'n drieën naar toe geweest. Brekelmans, Guus Janse en ik. De rest durfde 't niet aan. Het was zeker de moeite waard. [note]Brief Gerard Schampers, 23-06-1943.[/note]
Helaas is de abdij eind maart nog niet open, waardoor we de gebouwen en de bibliotheek niet kunnen bezoeken. Meer dan een rondje om de abdij en door de tuinen zit er jammer genoeg niet in. Van achter de abdij is de spoorbrug over de Wezer zichtbaar van de spoorlijn tussen Stadtoldendorf en Höxter. De lijn die Gerard en zijn medestudenten namen op weg naar Corvey. Hoe verroest de brug er ook uitziet (het is er een van kort na de oorlog), hij is nog altijd in gebruik. Tijdens de gevechten in 1945 werd de oude brug door Duitse troepen opgeblazen.
Na Corvey is het voor ons ook tijd om naar Dassel te gaan. Niet per trein en te voet, maar gewoon met de auto, door het Sollingsbos.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Rondje vier (1/4)
- Dasselse dwangarbeiders: Op zoek naar meneer Sluis (2/4)
- Dasselse dwangarbeiders: Op zoek naar de familie Fischer (3/4)
- Dasselse dwangarbeiders: Uslar (4/4)
De gemeenteraad van Sint-Michielsgestel wil niet dat de Beekvlietboerderij, een historisch pand dat tijdens de Tweede Wereldoorlog dienstdeed als gijzelaarskamp, wordt verkocht voor woningbouw. Donderdagavond nam de raad unaniem een motie aan die het college oproept de verkoopplannen terug te draaien.
Al jaren staat er een Canadees kanon uit de Tweede Wereldoorlog op de Bleek in ’s-Heerenberg. Deze plek wordt nu een nationaal monument voor de Canadese artilleristen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland zijn omgekomen. Het Canadese leger verkiest de kasteelstad boven de Canadese begraafplaats in Holten.
Ruim tachtig jaar na de grootste luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis herdenkt men in Driel niet alleen de geallieerde helden van operatie Market Garden, maar ook de vergeten Poolse parachutisten en de onvermoeibare Cora Baltussen die decennialang streed voor hun eerherstel.
Joëlina uit Coevorden stuurt haar man in oktober 1942 via de achterdeur weg. Ze zullen elkaar nooit meer terugzien. Historicus Dirkje Mulder-Boers ontdekte het aangrijpende verhaal achter een glimmende steen in Coevorden.
Uit de blik in zijn ogen spreekt angst en onzekerheid. Op de foto een jochie-met-pet. We schrijven 1940, het begin van de Tweede Wereldoorlog. De jongen is Bert Woudstra. Toen een jaar of 8, nu 93 jaar oud. Hij is hoofdrolspeler in een podcast van De Twentsche Courant Tubantia.
VEGHEL - Holocaust-overlever Barend Andriesse (86) heeft een punt gezet achter zijn opzichtige geruzie met de gemeente Meierijstad. „Ik had twee doelen en die zijn nu bereikt”, zegt hij na zijn spreekbeurt op 4 mei.
Op 4 mei 16.30 uur was Gérard Koopal aanwezig bij de herdenking van de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog die begraven liggen op het Nederlandse ereveld te Osnabrück. Ook zijn oom ligt hier herbegraven. Koopal schreef onderstaande verslag van de herdenking. De foto's zijn van Joke van der Vlag.
Dit jaar hebben we voor TracesOfWar geen persaccreditatie mogen ontvangen om de herdenking op het 5 mei plein in Wageningen te fotograferen. We hebben ons daarom met name geconcentreerd op het maken van foto's van de veteranen aan het begin en het eind van het defilé. Er waren veteranen van de Tweede Wereldoorlog uit Canada, het Verenigd Koninkrijk en Nederland. Daarnaast natuurlijk veel veteranen van latere conflicten.
Vandaag viert een bijzondere Gouwenaar niet alleen de vrijheid, maar hij blaast ook 80 kaarsjes uit. Winston Churchill Franklin Roosevelt Joseph van Eck is geboren op de dag dat Nederland werd bevrijd van nazi-Duitsland, en daar heeft hij een bijzondere naam aan overgehouden.
WASPIK - De oorlog sloeg hard toe bij de familie De Jong, meerdere broers en zussen vonden de dood. Het verhaal laat diepe sporen na. In Waspik liggen nu struikelstenen, ter nagedachtenis aan Bram, Rosetta, Louis en Eva.
DEN HOUT - Een monument voor vier jonge soldaten die bij Den Hout door een vliegtuigcrash in de Tweede Wereldoorlog om het leven kwamen, is op Bevrijdingsdag onthuld.
HOLTEN/AMMERZODEN - Ruim vierduizend mensen hebben de 80-jarige herdenking op de Canadese Begraafplaats in Holten bijgewoond. Onder hen honderden Canadezen. Zoals Mitch Banks (78) uit Ontario. Hij bezocht het graf van zijn vaders beste vriend en deed een ontroerende ontdekking.
Op een nagenoeg volle Dam in Amsterdam is om 20.00 uur twee minuten stilte gehouden voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en andere gewapende conflicten waarbij Nederland betrokken is geweest. De plechtigheid verliep zonder grote incidenten.
De film 'Het meisje met het rode haar' is actueler dan ooit. Veel actueler dan in 1981, is regisseur Ben Verbong van mening. Daar schrok ik best van.
TILBURG - Jan Janse liet zich graag als een joviale kerel gelden. Maar de Oisterwijker was keihard voor zichzelf en al wie hem in de weg stond. De koppelbaas kon als een ‘kopmenneke’ tekeer gaan. Had dat met zijn foute oorlogsverleden van doen?
Op 4 mei werden de doden van de Tweede Wereldoorlog in Ede herdacht. In sommige omringende plaatsen was dat vanwege de zondag al een dag eerder gebeurd. 's Middags was er een herdenking bij de oorlogsgraven op de Algemene Begraafplaats. 's Avonds was de herdenking bij het Mausoleum. De opkomst was groot.
Op Bevrijdingsdag, maandag 5 mei verzorgen de bekende striptekenaar Eric Heuvel en scenarioschrijver Frank Jonker een workshop striptekenen in Nationaal Monument Kamp Vught. Zij delen verhalen over hun jarenlange ervaring. De deelnemers gaan oefenen en krijgen tips over de fijne kneepjes van het striptekenen en het maken van een stripverhaal.
LYON - Bij Frankrijk denkt iedereen aan Parijs. Dat is niet vreemd, maar wel jammer. Vooral voor een stad als Lyon, die meer dan de moeite waard is om ontdekt te worden. De meeste Nederlanders kennen Lyon alleen als tussenstop op weg naar het zuiden, terwijl deze derde stad van Frankrijk veel meer te bieden heeft. Zoals het historische Lyon, met haar verborgen traboules (steegjes) en bijzondere culinaire tradities. Wist je dat Lyon vier wijken telt die behoren tot UNESCO Werelderfgoed? En wat te denken van de indrukwekkende geschiedenis van het Franse verzet?
Provincie Utrecht - Vanavond om 20.00 uur is de Nationale Militaire Dodenherdenking op de Grebbeberg in Rhenen. De hele dag door wordt de oorlogsbegraafplaats bezocht door familieleden en geïnteresseerden. Ik zoek het graf van mijn oom. Maar er zijn meerdere mensen die Jansen heten.
Verzetsleider Jaap Musch liet zich in 1944 arresteren in Nijverdal en gaf daarmee zes Joodse onderduiksters de tijd om in de bossen te ontkomen aan de zoekende SD’ers. Hij werd afgevoerd naar strafkamp Erica nabij Ommen, zwaar gemarteld, maar bleef zwijgen. Een dag later werd hij doodgeschoten.
Je kan er niet omheen in Sleeuwijk. Portretten van verzetsstrijders uit het Land van Heusden en Altena zijn pal door het dorp gehangen, in een straat van ruim 2,5 kilometer lang. Hun namen krijgen nu een gezicht, hun verhalen blijven levend.