Op 17 september 2021 werd aan het begin van de middag de Airborne herdenking op de landingsterreinen bij Renkum gehouden. Het was toen precies 77 jaar geleden date de eerste para's en zweefvliegtuigen van de 1st Airborne Division hier landden. 's Avonds was de herdenking bij het Airborne monument in Heelsum.
Op 17 september 1944 om 11:41 uur vielen de eerste bommen uit geallieerde vliegtuigen in het gebied rond de Parkweg in Ede. De bommen waren bedoeld om Duitse doelen aan de oostkant van Ede aan te vallen, voorafgaand aan de Airborne landingen later op de dag. In de middag volgde een tweede aanval. In totaal kwamen 71 inwoners van Ede hierbij om.
De laatste formele herdenking in het Arnhem Airborne weekend is de herdenking bij het Air Despatch monument, vlakbij de begraafplaats in Oosterbeek.
Op vrijdag 16 september 2021 was op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek een ceremonie omdat het graf van een onbekende Poolse soldaat een nieuwe steen met naam heeft gekregen. Dankzij onderzoek van Mateusz Mróz is vast komen te staan dat de stoffelijke resten in dit graf afkomstig moeten zijn van Edward Trochim van de Polish 1st Independent Parachute Brigade. De ceremonie trok veel belangstelling.
Voorafgaand aan de ceremonie in de 'Berenkuil' op vrijdagavond 16 september 2021, was er een bijeenkomst voor genodigden in de Eusebiuskerk. Hier waren toespraken door onder andere burgemeester Marcouch en staatsecretaris Blokhuis.
Tijdens de eerste dagen van de Slag om Arnhem is er in Arnhem-West zwaar gevochten. De eenheden die bedoeld waren als versterking bij de brug werden hier gestopt. Jaarlijks is er op de vrijdagmiddag in het herdenkingsweekend in september een ceremonie bij het monument dat Generaal Urquhart zelf onthulde. Een impressie van vrijdag 17 september 2021:
Op zaterdag 18 september 2021 was de luchtlanding en herdenking op de Ginkelse Heide bij Ede. Vanwege Covid zonder veteranen, maar wel met behoorlijk wat publiek en historische voertuigen.
Op zondag 19 september 2021 was de jaarlijkse herdenking op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek. Vanwege de Coronamaatregelen helaas met een beperkt aantal genodigden en geen Arnhem veteranen.
Het weekend van 17 t/m 19 september is het zwaartepunt van de herdenkingen van de Slag om Arnhem. Tijdens de dagen hieraan voorafgaand, gebeurt er ook al van alles. De laatste jaren wordt in deze week oefening Falcon Leap gehouden. Grote groepen militaire parachutisten worden hierbij in de regio op verschillende plaatsen gedropt. Er worden vlaggen opgehangen en kruisjes geplaatst. De eerste kransleggingen vinden plaats. Reenactors en oude voertuigen verschijnen in het straatbeeld enz.
Op donderdagmorgen maakte Parachute Group Holland parachutesprongen bij Wolfheze op het oostelijke deel van het terrein dat tijdens de slag om Arnhem bekend stond als Landing zone S.
Op zondag 12 september zijn op Bronbeek de slachtoffers van de Japanse Zeetransporten herdacht. Tijdens de plechtigheid waren er toespraken door mr. Thom de Graaf (vice-president Raad van State; voorzitter Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945) en Floris van der Snoek (nabestaande 4e generatie).
Op zaterdag 4 september werd te Groede Podium (voormalig Stützpunkt Groede) de vriendendag van Wings to Victory gehouden. Het park was open zoals altijd. De bunkers konden worden bezocht. Er was een ruime tentoonstelling van militaire voertuigen en andere militaria. Het DHC Chipmunk restauratieproject kon worden bekeken. Kortom van alles te doen!
Op woensdag 1 september werd bij het Airbornemuseum in Oosterbeek de Airborne maand, met daarin onder andere de Airborne herdenkingen, officieel geopend door de burgemeesters van de vier Airborne gemeenten.
Op zaterdag 28 augustus was op Bronbeek weer de herdenking van de Dodenspoorwegen. Het aantal gasten was in verband met de Coronamaatregelen beperkt. Vier veteranen van de spoorwegen waren eregast.
Op 15 augustus 1945 kwam een einde aan de Tweede Wereldoorlog in het Verre Oosten en aan de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Op de dag af 76 jaar later is tijdens de herdenking hiervan in het Memorial Park in Ede een nieuw Indië-monument onthuld. Het monument is een bronzen beeld met de op de sokkel komt de tekst '15 augustus 1945'.
De zomer is een uitstekende periode voor een museumbezoek. Veel kleine musea hebben namelijk alleen in de zomerperiode reguliere openingstijden. Na de lange sluiting vanwege de Corona-maatregelen, ontvangen de musea graag veel bezoekers. Let op: er kunnen nog steeds wat maatregelen van kracht zijn. Check daarvoor de websites van de musea.
Op vrijdag 25 juni 2021 zijn in Lunteren en Ederveen straatnaambordjes onthuld voor verzetstrijders uit de gemeente Ede die tijdens de Tweede Wereldoorlog om het leven zijn gekomen. De oorlogsgeschiedenis van de omgekomen mannen werd hierbij op beide locaties verteld gevolgd door een toespraak door Burgemeester Verhulst.
Bij het noemen van de plaatsnaam Doorn zullen de meeste geschiedenisliefhebbers meteen denken aan Huis Doorn, het verbanningsoord van Wilhelm II. De laatste Duitse keizer woonde in dit landhuis op de Utrechtse Heuvelrug van 1920 tot zijn dood in 1941. Zijn eigen land had hij na de Duitse nederlaag van de Eerste Wereldoorlog moeten verlaten. Het als museum opengestelde landhuis is nog altijd grotendeels in oorspronkelijke staat ingericht, alsof de keizer elk moment kan binnenlopen na een partijtje houthakken, zijn favoriete bezigheid op het landgoed. Sinds 2014 maakt het Paviljoen Nederland en de Eerste Wereldoorlog onderdeel uit van het museum. Behalve een vaste tentoonstelling is er in de voormalige garage met glazen aanbouw altijd een tijdelijke expositie ingericht. Momenteel is dat ‘De keizer en het Derde Rijk’.
In het Duitsland van Hitler was het doel van het onderwijs het creëren van nazi’s. Dat verklaarde Rijksminister van Onderwijs Bernhard Rust in 1938. Jongens moesten klaargestoomd worden om de Führer en de natie te dienen als soldaat, voor meisjes was een toekomst als zorgzame huismoeder weggelegd. Om kinderen in het nationaalsocialistische gareel te krijgen, werd uitgepakt met een arsenaal aan propagandamiddelen. Van speelgoedsoldaatjes en bordspellen tot lesmethoden en kinderboeken. In het Nationaal Onderwijsmuseum in Dordrecht is tot oktober 2021 de tentoonstelling ‘Nazipropaganda voor de jeugd 1933-1945’ te bezichtigen. Aan de hand van authentiek materiaal wordt een indringend beeld geschetst van de vernuftige wijze waarop kinderen van jongs af aan geïndoctrineerd werden in nazi-Duitsland.
De Olympische Zomerpelen van 1936 vonden plaats in Berlijn. Er werd door de naziregering een waar propagandaspektakel van gemaakt, bedoeld om Hitlers rijk in een goed daglicht te zetten. Voor de ongeveer vierduizend mannelijke atleten uit vijftig verschillende landen werd in Elstal, een paar kilometer ten oosten van Berlijn, een Olympisch dorp gebouwd. Hier werden ongeveer vierduizend mannelijke sporters ondergebracht uit vijftig verschillende landen. Na de oorlog was het terrein onderdeel van de Sovjetbezettingszone. Het werd gebruikt als militaire kazerne en de KGB runde er een ondervragingscentrum. Na het vertrek van de laatste Sovjettroepen in 1992 lag het dorp er jarenlang verlaten bij. De laatste tijd vinden er herstelwerkzaamheden plaats in het kader van woningontwikkeling. Onder andere het verblijf van de Amerikaanse atleet Jesse Owens is in oorspronkelijke staat gerestaureerd. Koos Winkelman bracht onlangs een bezoekje aan de locatie en maakte onderstaande fotoreportage.
De beperkingen i.v.m. Covid-19 hebben een kleine groep vrijwilligers niet weerhouden om ook dit jaar op kerstavond op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek lichtjes op de graven te plaatsen.
Herdenkings- en educatiecentrum
In de nacht van 25 op 26 september 1944 trok het restant van de Britse 1e Airborne Divisie zich terug uit de Perimeter in Oosterbeek met Operatie Berlin. De miltairen verzamelden zich bij de Oude Kerk en liepen vandaar langs witte linten naar de oever van de Rijn. Hier werden ze met bootjes opgehaald. Sommigen zwommen de Rijn over.