Dasselse dwangarbeiders: Ilme (2/14)

Ongeveer een jaar geleden, kreeg ik de brieven van Gerard Schampers in handen. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkte ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. Na vele verhalen over hen te hebben gehoord en gelezen, wilde ik de omgeving waar ze die tijd doormaakten graag met eigen ogen zien. Dus reed ik vier uur richting het oosten. In deze serie beschrijf ik mijn indrukken aan Dassel tijdens die dagen.


Ik loop over de flanken van de Burgberg in Dassel naar beneden. Op weg naar de Ilme, het riviertje dat achter de Ruwo-fabriek liep. Het is in deze fabriek dat de 22 Nederlandse studenten tewerkgesteld werden. Van de fabriek is geen spoor meer te bekennen, op het terrein staat nu de Paul-Gerhardt-Schule. Toegang tot het terrein is verboden. Ik probeer het daarom maar eens van de andere kant.

Brandende zon en brandende kuiten. Als Nederlander ben ik niet echt gewend aan ook maar een beetje hoogteverschil. Ik loop over een karrespoor verder naar beneden. Het spoor houdt op, een weiland in. Het gras staat een halve meter hoog en is nog nat van de regen van gisteren. Hier wandelden de studenten tachtig jaar geleden ook, Theo Bakkeren schreef er over: "Vanmiddag weer met z'n vijven de Burgberg opgewandeld, frambozen en bramen gegeten, heerlijk!"

Ik zie aan de bomenrij waar de Ilme loopt. Te zien, is ze nog niet. Eenmaal bij de bomen kan ik eindelijk een blik werpen op het riviertje. Diep is het niet, helder wel. Het stroomt aardig door.

Dit is de rivier waar de studenten zich wastten. Gerard Schampers schreef er over: "De wasgelegenheid is heel fris, nl in de open lucht en stromend water van 'n beek waarin we alle mogelijke rotzooi op de bodem zien liggen."

Van die rotzooi is niets meer te zien. Het kabbelende water tussen de bomen geeft een idyllisch beeld. Niets wijst op de ellende die er indertijd was...


Helaas is er niets over van de fabriek, alleen dit riviertje herinnert aan de tijd van toen. Waar ik wandel, werkten de studenten, dag in, dag uit. Hopend op een moment om naar huis te kunnen, hopend op het einde van de oorlog. Voor de meesten zou het ruim twee jaar duren, voordat ze hun familie weer terug zagen.

Ik wandel weer naar boven, terug naar de auto. De koeien in het naastgeleden veld komen nieuwsgierig naar me toe. Ze zullen zich wel afvragen wat ik hier doe. Ik loop in gedachten verzonken door, denkend aan de verhalen, denkend aan toen.

Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Dassel (1/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Ilme (2/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Rotenkirchen (3/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Rabbathge (4/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Bahnhofstrasse 145 (5/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Begraafplaats (6/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Markoldendorf (7/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Spoorlijn (8/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Eisenhütte Dassel (9/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Burgstrasse Dassel (10/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Eisengiesserei Gattermann (11/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Einbeck ziekenhuis (12/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Katholieke Kerk (13/14)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar huis (14/14)