20dec
Oorlogsarchief toch vanaf begin komend jaar toegankelijk in beperkte vorm
Het gedigitaliseerde deel van het oorlogsarchief wordt toch in beperkte vorm toegankelijk. Minister Bruins heeft besloten een tijdelijke voorziening in te stellen.
19dec
Eerste druk van Anne Franks Achterhuis uit de papiercontainer gered
Een kringloopbedrijf uit het Friese Burgum heeft een eerste druk van Het Achterhuis van Anne Frank verkocht voor 3550 euro. Het boek was op het nippertje gered uit de oudpapierbak. Een collega die we voor een ander filiaal aan het inwerken zijn vond het in de oudpapiercontainer en wilde het zelf kopen, zegt filiaalleider Andries Jan Hovinga van Omrin Estafette. Ze vond het een historisch boek dat niet verloren mocht gaan.
17dec
Avondrondleiding Nationaal Monument Kamp Vught
In de kerstvakantie biedt Nationaal Monument Kamp Vught op 23 en 30 december vanaf 19.00 uur een avondrondleiding aan over het kampterrein. Op de afgelegen plek waar Kamp Vught in januari 1943 werd geopend, nodigt een bezoek in de stilte van de avond uit tot bezinning. Juist dan is een bezoek een bijzondere ervaring.
17dec
V-bom die 567 levens eiste in cinema Rex op 16 december 1944 herdacht
Antwerpen - Exact tachtig jaar geleden om 15.23 uur verwoestte een V-bom de toenmalige cinema Rex op de De Keyserlei. Soldaten, nabestaanden en historici hielden een minuut stilte en reconstrueerden het moment waarop de bom 567 slachtoffers maakte.
16dec
Zwitserland wil nazisymbolen verbieden na toename antisemitische incidenten
Zwitserland wil de swastika, Hitlergroet en andere nazisymbolen verbieden vanwege een toename van antisemitisme in het land. Er komt een geldboete op te staan.
15dec
Bommenwerper uit Tweede Wereldoorlog gevonden op zeebodem
De wrakstukken van een Britse bommenwerper, vaak gebruikt tijdens nachtelijke bombardementen op Duitse steden, zijn gevonden in Engeland.
15dec
Randy (27) haalt Amerikaanse oorlogsveteraan Buck (100) voor de laatste keer naar herdenking
Randy Buelens (27) uit Grimbergen heeft de Amerikaanse oorlogsveteraan Buck voor de laatste keer naar België gehaald via een crowdfunding.
15dec
Oud-journalist Gerd Heidemann overleden, kocht vervalste dagboeken van Hitler
De Duitse voormalig journalist Gerd Heidemann is op 93-jarige leeftijd overleden. Hij stierf afgelopen week in een ziekenhuis in Hamburg. De verslaggever van het weekblad Stern werd bekend door zijn rol in een schandaal begin jaren 80 rond vervalste dagboeken van Adolf Hitler.
8dec
“Ook het verhaal van de Joodse bevolking in de provincie is het waard om te vertellen”
De Tweede Wereldoorlog is nooit ver weg in het gezin waar Aliëtte de Vries opgroeit. Wie is precies Hetty, de Joodse peuter die ondergedoken zat bij oom Jan in het Friese Bozum? Na een lange zoektocht vindt Aliëtte Hetty en er ontstaat een vriendschap tussen de twee. Langzaam ontdekt ze wat Hetty en haar familie is overkomen. In haar boek ‘Een onbekend kind’ neemt Aliëtte de Vries haar lezers mee op haar zoektocht. We stelden de schrijfster via e-mail enkele vragen over haar boek.
7dec
Leeuwarden staat stil bij bekendste gevangenis-uitbraak van Fryslân, nu exact 80 jaar geleden
Het is dit jaar 80 jaar geleden dat een groep Friese verzetsstrijders geschiedenis schrijft.
6dec
Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Tijdens het onderzoek naar de studenten die in Dassel tewerkgesteld waren, werd al snel duidelijk dat ze niet direct in Dassel terecht zijn gekomen. De reis van Kamp Erika naar Dassel ging via een aantal tussenstations... in letterlijke zin. De langste stop was in Herzberg am Harz. Daar kwamen de studenten op 18 mei 1943, per trein, in Herzberg aan.
Gerard Schampers, een van de studenten, schreef over de reis: “We stapten in de trein en hoorden onderweg dat de technici naar Osterode moesten en de rest verder door naar Herzberg. In Osterode wilden enkele uitstappen maar dat mocht niet. 't Hele stel moest door. Om 7 uur kwamen we in Herzberg am Harz. Daar bleek dat ze pas om 5 uur bericht gekregen hadden dat we zouden komen. We kregen soep te eten, die naar omstandigheden redelijk wel was. We worden behoorlijk behandeld en hebben nog niet gewerkt. De eerste paar dagen zullen we dat ook nog wel niet doen. Wat er verder zal gebeuren weet ik niet er is nog niet veel van te zeggen. Ons adres is voorlopig: Gemeinschaftslager Pleissner (Wiese) Herzberg a. Harz.” [note]TracesOfWar.nl - Gerard Schampers, van student tot dwangarbeider, geraadpleegd op 22-11-2024.[/note]
De 40 studenten werden tewerkgesteld in de Pleissner-fabriek in het zuiden van Herzberg, vlakbij het hoofdstation van het stadje. Herzberg am Harz ligt, zoals de naam al doet vermoeden, in het Harzgebergte in het midden van Duitsland. Het stadje met haar vakwerkhuisjes werd en wordt gedomineerd door het kasteel van Herzberg. Dit kasteel, met haar oorsprong in de 11de eeuw, staat op een berg met uitzicht over de gehele stad. De studenten die uiteindelijk in Dassel terecht kwamen, zaten daar ruim een week.
Na al twee keer in Dassel geweest te zijn, vinden we het tijdens ons derde bezoek ook tijd om Herzberg am Harz te bezoeken, op een uur rijden van Dassel. Deze ochtend rijden we vroeg richting Herzberg. Het is een beetje een druilerige dag, de zon heeft zich nog niet laten zien. Via Osterode rijden we uit het noorden Herzberg binnen, met aan de rechterhand op de berg het indrukwekkende kasteel. We rijden door het stadje naar de Pleissner-fabriek, net iets voorbij het hoofdstation. In deze staalfabriek kwamen de studenten aan. Tegenwoordig is het nog steeds een staalfabriek, maar veel van haar geschiedenis is inmiddels verdwenen. Op 6 april 1945 voerde het Amerikaanse Ninth Air Force een aanval uit op de spoorcomplexen van Gottingen, Northeim en Herzberg.[note]USAAF Worldwide Operations Chronology, geraadpleegd op 22-11-2024.[/note] Pleissner werd ook getroffen en voor 70% vernietigd.[note]Matwijow, K., “Spurensuche” in Herzberg am Harz, 1933-1945, pagina 72.[/note]
We lopen een rondje om het fabrieksterrein. Veel is er helaas niet meer te zien, maar het blijft de plek waar de studenten tewerkgesteld werden en een week verbleven, voordat ze naar Dassel doorgestuurd werden. Zo'n twintig andere studenten bleven hier achter om te werken in de staalfabriek.
Eén van hen was Co Neeteson, hij herinnerde zich: “We werkten van 's ochtends zes tot 's avonds zes, in een staalfabriek. Velen moesten met de handen werken, maar er waren er ook een stuk of zes, die op een bouwbureau terecht kwamen. Daar zat ik gelukkig ook bij.” [note]Herinneringen Co Neeteson.[/note] In Herzberg hadden ze de nodige bewegingsvrijheid. Co: “We mochten vrij rondlopen, we waren immers geen gevangenen. Dus trokken wij er op uit, de berg op. Of naar het café in het dorp, dat aan een klein meertje lag.” [note]Herinneringen Co Neeteson.[/note]
Zo trekken wij ook Herzberg in, de berg op, naar het kasteel. Het staat bij ons bezoek in de steigers, het wordt weer eens gerestaureerd. Na de oorlog was dat ook al nodig omdat het dak er af was geblazen door het ontploffen van de naastgelegen munitiefabriek.[note]TracesOfwar.nl - Nederlandse studenten in een munitiefabriek, geraadpleegd op 22-11-2024.[/note] In het kasteel is een klein museumpje gevestigd. Heel veel over de oorlog is er niet te zien, wel krijgen we er de nodige informatie en contacten voor verder onderzoek.
Wat we ook krijgen, is een tip over het café aan het meertje, de Juessee, midden in Herzberg. Het café zelf bestaat niet meer, maar het huis staat er nog wel en is nu een gewone gezinswoning. Het moet eruitzien als een klein kerkje, met een zwaan op de toren. We rijden naar het meer en parkeren de auto. We besluiten een rondje om het meer te wandelen, om zo het huis vanzelf tegen te komen.
Het is ook niet te missen, het torentje, de zwaan... er hangen zelfs nog een paar oude lampen met bierreclame aan de muur. Dit is overduidelijk het café waar de studenten hun vrije tijd doorbrachten, al veranderde dat wel in de loop van de oorlog. Co: “We gingen daar in onze schaarse vrije uurtjes nogal eens een biertje drinken, dankzij de paar marken die we verdienden, totdat de baas ons een keer, met tranen in zijn ogen, moest weigeren: hij mocht geen buitenlanders meer ontvangen. Voor het raam kwam toen ook een bordje: Verboten für Ausländer.” [note]Herinneringen Co Neeteson.[/note]
Wij lopen verder rond het meer. Nu, op een bewolkte herfstdag ziet het er niet zo mooi uit als in de zomer van 1943 toen de studenten hier aankwamen. Grijzer en bewolkter zou het voor de studenten ook worden naar mate de oorlog vorderde. De paar vrijheden die ze nog hadden, werden steeds verder ingeperkt. Het was hier in Herzberg, dat deze studenten hun bevrijding meemaakten, waarna de lange toch naar huis begon.
Het blijft elke keer bijzonder om de locaties te bezoeken waar de studenten tachtig jaar geleden werkten, sliepen en leefden. Wij rijden met de opgedane indrukken, de foto's en alle informatie weer terug naar Dassel, met onze gedachten in de grijze wolken.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
5dec
In de oorlogswinter leerde Roosje (91) van Canadese soldaten iets waar ze haar leven lang plezier
BRABANT BEVRIJDHAAREN - De oorlog was voor Roosje Lampe-Cordang een tijd waarin ze met onderduikers, de arrestatie van haar vader en verraad te maken kreeg. Zonder die tijd als een nare periode te ervaren. Tijdens de oorlog werd de kiem gelegd voor een levenslange liefhebberij.
5dec
Vliegtuigbom tijdens werkzaamheden aangetroffen in Rhenen
Rhenen - In Rhenen is gisteren een vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog aangetroffen.
2dec
Open dag Nationaal Monument Kamp Vught
Op zondag 8 december openen Nationaal Monument Kamp Vught, Nationaal Monument Oranjehotel (Scheveningen), Nationaal Monument Kamp Amersfoort (Leusden), Herinneringscentrum Kamp Westerbork (Hooghalen) en het Indisch Herinneringscentrum (Den Haag) gratis hun deuren. Maak kennis met de indrukwekkende verhalen die op deze plekken worden verteld.
1dec
Het Dassels bankje
Het was vorig jaar zomer, dat ik daar zat. Op een bankje, kijkend naar de kerk. Een bankje tussen twee enorme, wuivende, bomen. Het kan niet anders zijn dan dat deze bomen er tachtig jaar geleden al stonden. Vandaag is het 4 december 2024, precies 80 jaar na het overlijden van Janus Brekelmans op 4 december 1944.
Janus, voor zijn familie Adri, werd in 1915 in Hilvarenbeek geboren. Hij ging studeren aan de Katholieke Hogeschool in Tilburg. In de oorlog weigerde hij, net als velen, de loyaliteitsverklaring van de Duitsers te tekenen. Hierdoor werd hij in Duitsland tewerkgesteld. Met 21 andere studenten kwam hij in Dassel terecht. Gerard Schampers, een van zijn medestudenten, schreef over de weg naar Dassel: We gingen nog lang niet naar onze begrafenis. Hoe mis kon hij het hebben...
1dec
Verwacht: ’40-’45 Toen & Nu #199
Het decembernummer van ’40-’45 Toen & Nu, een uitgave van S.I. Publicaties, staat op het punt van verschijnen. De abonnees kunnen het tijdschrift elk moment verwachten en vanaf 6 december ligt het ook in de boekhandel en kiosk.
1dec
TracesOfWar.nl publiceert quiz #65
Wij hebben een nieuwe quiz geplaatst op TracesOfWar.nl. Test uw kennis van de Tweede Wereldoorlog in quiz nummer 65! Er staan 20 vragen (en een mooie prijs voor de winnaar) op u te wachten. De antwoorden zijn via internet te vinden. U kunt deelnemen aan deze quiz tot en met 1 april 2025. Veel succes!
30nov
Bergingsdienst vindt stoffelijke resten in wrak Spitfire
Een ‘joint’ bergingsteam van Defensie heeft een kleine hoeveelheid stoffelijke resten aangetroffen bij de berging van een Britse Spitfire uit de Tweede Wereldoorlog.
30nov
Werkpaard van Luftwaffe duikt op in Middellandse Zee
italiaanse duikers hebben voor de kust van Sicilië het wrak gevonden van de belangrijke Duitse bommenwerper Junkers Ju 88
29nov
Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Toen de studenten eind mei 1943 in Dassel aankwamen, arriveerden ze in een klein plattelandsdorpje. De helft van de studenten was katholiek, waardoor ze al snel aansluiting vonden bij de kleine katholieke gemeenschap in Dassel.
Niet alleen met pastor Bode van de kerk, maar ook met zijn huishoudster, mevrouw Schade. Zij werd door de studenten juffrouw Jammer genoemd, om meeluisterende Duitsers niet wijzer te maken. Een andere was mevrouw Schoorsteen, ofwel, Frau Kolle. Zij kwam uit een familie van dakdekkers.
Wij brengen een bezoek aan de nu 86-jarige dochter van Frau Kolle, Roswitha, die nog altijd in Dassel woont. Haar 92-jarige levenspartner is ook aanwezig. Hij woont ook al zijn hele leven in Dassel en heeft zelfs vlak na de oorlog nog in de Ruwowerk-fabriek gewerkt.
Roswitha weet zich nog goed te herinneren dat Frans Linders na de oorlog nog contact hield met de familie. In 1950 keerde hij voor het eerst weer terug in Dassel. Hij sliep in de keuken op een bankje, met daaronder zijn koffer, gevuld met chocolade voor haar en haar broer.
Frans trouwde in 1954 met zijn Ine en drie jaar later gingen ze met z'n tweeën naar Dassel. Ook daarna bleef het contact. Elk jaar werden er nog kerstkaarten heen en weer gestuurd.
Roswitha woont nu weer in het huis van haar ouders. Het huis waar de studenten binnen kwamen voor koffie en koeken... en soms wat schnaps. Ze gingen dan deels door de voordeur en deels door de achterdeur, om maar geen argwaan te wekken. Het geeft een apart gevoel in dezelfde ruimte te zitten, als de studenten ruim 80 jaar geleden verbleven. Ook wij zitten aan de koffie, zonder schnaps dit keer.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
28nov
Israëlische beul van Adolf Eichmann overleden
In Israël is Shalom Nagar overleden, de man die in 1962 de executie uitvoerde van nazi-kopstuk Adolf Eichmann. Dat melden Israëlische media. De in Jemen geboren gevangenisbewaker was 86 jaar. Eichmann was door een Israëlische rechter ter dood veroordeeld vanwege zijn rol bij de massamoord op onder meer 6 miljoen Joden, Roma en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog.
24nov
Spanning stijgt bij nabestaanden nu oorlogsarchief binnenkort openbaar wordt
Voor nabestaanden van collaborateurs, maar ook van oorlogsslachtoffers stijgt de spanning in aanloop naar 1 januari 2025. Vanaf die dag is het grootste oorlogsarchief van Nederland, het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging, te raadplegen via internet, dus gewoon vanaf de eigen computer.
24nov
Kanon uit tijd van Napoleon gevonden bij graafwerken Scheldetunnel
Tijdens baggerwerken voor de nieuwe Scheldetunnel in Antwerpen, is in het slib een kanon gevonden uit de tijd van Napoleon. Het wordt nu verder onderzocht en gereinigd. Daarna is het de bedoeling om het in openlucht tentoon te stellen op een plekje in de stad dat een link heeft met Napoleon.
![[video] Nieuwe documentaire uitgebracht over De Slag om de Grebbeberg](https://www.tracesofwar.com/upload/4474161002163308.jpg)
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2025. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright