30nov
Werkpaard van Luftwaffe duikt op in Middellandse Zee
italiaanse duikers hebben voor de kust van Sicilië het wrak gevonden van de belangrijke Duitse bommenwerper Junkers Ju 88
29nov
Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Toen de studenten eind mei 1943 in Dassel aankwamen, arriveerden ze in een klein plattelandsdorpje. De helft van de studenten was katholiek, waardoor ze al snel aansluiting vonden bij de kleine katholieke gemeenschap in Dassel.
Niet alleen met pastor Bode van de kerk, maar ook met zijn huishoudster, mevrouw Schade. Zij werd door de studenten juffrouw Jammer genoemd, om meeluisterende Duitsers niet wijzer te maken. Een andere was mevrouw Schoorsteen, ofwel, Frau Kolle. Zij kwam uit een familie van dakdekkers.
Wij brengen een bezoek aan de nu 86-jarige dochter van Frau Kolle, Roswitha, die nog altijd in Dassel woont. Haar 92-jarige levenspartner is ook aanwezig. Hij woont ook al zijn hele leven in Dassel en heeft zelfs vlak na de oorlog nog in de Ruwowerk-fabriek gewerkt.
Roswitha weet zich nog goed te herinneren dat Frans Linders na de oorlog nog contact hield met de familie. In 1950 keerde hij voor het eerst weer terug in Dassel. Hij sliep in de keuken op een bankje, met daaronder zijn koffer, gevuld met chocolade voor haar en haar broer.
Frans trouwde in 1954 met zijn Ine en drie jaar later gingen ze met z'n tweeën naar Dassel. Ook daarna bleef het contact. Elk jaar werden er nog kerstkaarten heen en weer gestuurd.
Roswitha woont nu weer in het huis van haar ouders. Het huis waar de studenten binnen kwamen voor koffie en koeken... en soms wat schnaps. Ze gingen dan deels door de voordeur en deels door de achterdeur, om maar geen argwaan te wekken. Het geeft een apart gevoel in dezelfde ruimte te zitten, als de studenten ruim 80 jaar geleden verbleven. Ook wij zitten aan de koffie, zonder schnaps dit keer.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
28nov
Israëlische beul van Adolf Eichmann overleden
In Israël is Shalom Nagar overleden, de man die in 1962 de executie uitvoerde van nazi-kopstuk Adolf Eichmann. Dat melden Israëlische media. De in Jemen geboren gevangenisbewaker was 86 jaar. Eichmann was door een Israëlische rechter ter dood veroordeeld vanwege zijn rol bij de massamoord op onder meer 6 miljoen Joden, Roma en Sinti tijdens de Tweede Wereldoorlog.
24nov
Spanning stijgt bij nabestaanden nu oorlogsarchief binnenkort openbaar wordt
Voor nabestaanden van collaborateurs, maar ook van oorlogsslachtoffers stijgt de spanning in aanloop naar 1 januari 2025. Vanaf die dag is het grootste oorlogsarchief van Nederland, het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging, te raadplegen via internet, dus gewoon vanaf de eigen computer.
24nov
Kanon uit tijd van Napoleon gevonden bij graafwerken Scheldetunnel
Tijdens baggerwerken voor de nieuwe Scheldetunnel in Antwerpen, is in het slib een kanon gevonden uit de tijd van Napoleon. Het wordt nu verder onderzocht en gereinigd. Daarna is het de bedoeling om het in openlucht tentoon te stellen op een plekje in de stad dat een link heeft met Napoleon.
24nov
Grote vliegtuigbom opgegraven in drukke straat Koksijde
In de drukke Zeelaan in Sint-Idesbald bij Koksijde werd bij werken even voor 16 uur een grote vliegtuigbom gevonden. De buurtbewoners werden geëvacueerd, maar mogen intussen terugkeren. De bom werd verplaatst naar een veilige plaats en zal daar tot ontploffing gebracht worden.
24nov
Ondergrondse bunkers uit Koude Oorlog blootgelegd op Vrijdagmarkt in Antwerpen
In Antwerpen zijn 2 ondergrondse bunkers blootgelegd bij graafwerken aan de Vrijdagmarkt. Ze dateren uit de Koude Oorlog en moesten dienen als schuilplaats bij nucleaire rampen of bombardementen. De bunkers worden de komende weken ontmanteld want op het plein komen bomen die de ondergrond nodig hebben om te kunnen groeien.
24nov
Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland
In zijn nieuwe boek ‘Van kinderwieg tot soldatengraf’ beschrijft Kevin Prenger, die ook geregeld op Historiek en TracesOfWar publiceert, hoe kinderen en jongeren vanaf hun vroege kinderjaren werden beïnvloed door nazi-propaganda. Dit begon vaak met relatief onschuldig ogende activiteiten in de Hitlerjugend, maar mondde later geregeld uit tot actieve deelname aan de oorlog. Jongeren werden vanaf jonge leeftijd voorbereid om soldaat te worden, zowel mentaal als fysiek, en velen van hen vochten uiteindelijk aan het front of in de Volkssturm. Online geschiedenismagazine Historiek stelde Prenger enkele vragen over zijn boek.
23nov
2700 bloembollen eren verzetsheld 'Dr. Max' op Maliebaan
Utrecht - 2700 gele narcissen zullen in het voorjaar 'Dr. Max' spellen op de Maliebaan in Utrecht.
22nov
Harde klappen en keien door de ruiten: Willem II-NAC was 1943 een oorlog in een oorlog
TILBURG - Talloze wedstrijden van Willem II heeft Peter Année (91) gezien. Zondag is hij bij Willem II-NAC weer van de partij. Zijn allereerste derby staat hem nog voor de geest. 17 januari 1943 werd er een oorlog in een oorlog uitgevochten.
22nov
Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Met een klein woordje op een hele grote handgetekende kaart van Dassel staat aangegeven: “Bioscoop!”. De kaart werd getekend door Frans Linders, een van de studenten in Dassel. Blijkbaar zat er bij café Klenke een bioscoop.
Heel af en toe schreven de studenten over een bioscoop in Dassel. Gerard Schampers schreef in een van zijn eerste brieven naar huis: “Vanmiddag ben ik naar de bioscoop geweest. Er komt hier om de vier weken een film. Het was zowat de slechtste film in de slechtste bioscoop die [ik] ooit gezien heb. In het vervolg gaan we naar Einbeck.” [note]Brief Gerard Schampers, 06-06-1943.[/note] Echter, we hadden enkel de kaart om de locatie te bepalen. Verder was er geen spoor van een bioscoop bij Klenke te vinden.
Café Klenke bestaat nog steeds in Dassel. Nu is het alleen een hotel, nog steeds in bezit van dezelfde familie Klenke. Aangekomen in Dassel bellen we aan, een van de medewerkers doet open en we vragen haar of ze kan bevestigen dat er ooit een bioscoop in het pand gezeten heeft. Ze denkt van niet, er was wel een grote zaal, maar die zou nooit gebruikt zijn als bioscoop. De bioscoop in Dassel zat in een groot pand aan de Erholungsheimstraße 15, even ten westen van het hotel.
Ze loopt met ons mee naar de beheerders van het locale museum in Dassel. Ook zij weten niks van een bioscoop bij Klenke en verwijzen naar dezelfde plek als de hotelmedewerkster. Zou Frans Linders het dan verkeerd getekend hebben?
De volgende dag gaan we op bezoek bij de dochter van Frau Kolle. Ze heeft haar 92-jarige levenspartner ook uitgenodigd. Hij heeft zijn hele leven in Dassel gewoond en zelfs na de oorlog als tiener bij de Ruwowerk-fabriek gewerkt. Hij weet zich nog wel het een en ander van oud-Dassel te herinneren.
We vragen waar in de oorlog de bioscoop in Dassel was en er komt direct én zonder twijfel een antwoord: “Bij Klenke, op de hoek. Het gebouw staat er nog steeds.” De kaart klopt toch! Het zijn de kleine feitjes, maar het is toch fijn als ze bevestigd worden.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
22nov
Lichamen Armeens bataljon geïdentificeerd op Sovjet Ereveld Leusden
Op het Sovjet Ereveld in Leusden zijn de lichamen van drie leden van een Armeens Wehrmacht-bataljon geïdentificeerd die in 1944 in Nederland door de Duitsers zijn geëxecuteerd.
22nov
Toch niet vernietigd: 500.000 ‘spookmunten’ gevonden in Japan
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog produceerde Japan miljoenen keramische munten. Ze werden echter nooit gebruikt en experts waren ervan overtuigd dat het merendeel was vernietigd – tot nu.
22nov
'Nazi-oma' Ursula Haverbeck (96) overleden
In Duitsland is de prominente rechtsextremist Ursula Haverbeck op 96-jarige leeftijd overleden. Ze kwam bekend te staan als 'nazi-oma' omdat ze op hoge leeftijd nog regelmatig werd gestraft voor het ontkennen van de Holocaust, wat verboden is in Duitsland.
22nov
Stephanie stuit per toeval op inktzwart familiegeheim, met haar boek doorbreekt ze de stilte en het
DEN BOSCH / AMSTERDAM - Door stom toeval stuitte de Bossche schrijfster Stephanie Biesheuvel op een inktzwart familiegeheim. Ze ging op onderzoek uit en trok daarmee een beerput open. De giftige familietraditie van zwijgen zorgde drie generaties lang voor een diep trauma. Met haar boek doorbreekt ze de stilte én het trauma.
21nov
Bekende Holocaustontkenner Haverbeck (96) overleden
HAMBURG (ANP/DPA) - De Duitse Holocaustontkenner Ursula Haverbeck is op 96-jarige leeftijd overleden.
20nov
Britse veteraan Raymond Whitwell overleden
Op woensdag 20 november is de Britse Tweede Wereldoorlog veteraan Raymond Whitwell op de leeftijd van 105 jaar overleden. Ray deed de gehele oorlog dienst en was een van de laatste paar nog in leven zijnde veteranen van de Slag om Arnhem. Hij is vaak naar Nederland terug geweest voor de herdenkingen rond 4 en 5 mei en in september.
19nov
Verzetsbuurvrouw van Sicherheitsdienst krijgt monument
Utrecht - Er komt opnieuw een bloemenmonument voor een Utrechtse verzetsvrouw. Na Truus en Trui van Lier krijgt Dr. Max een eerbetoon. Vrijdag gaan de bollen aan de Maliebaan de grond in.
19nov
Ton ontdekt een unieke verzameling brieven uit de Tweede Wereldoorlog
Na het overlijden van zijn vader en moeder ontdekte Ton Bastings (70) een kist op de zolder van het ouderlijk huis in Boxtel. De inhoud zag hij aan voor oude administratie maar bleek later een unieke verzameling van ruim tweehonderd liefdesbrieven uit de Tweede Wereldoorlog, geschreven door zijn ouders. Daarnaast vond hij brieven van geallieerden, dagboeken en zelfs een wapen. “Ik ging bijna iedere avond naar zolder om in de kist te kijken”, zegt Ton.
17nov
Tekeningen van Britse soldaat uit WOII zijn terug in Herzele
Herzele - Drie tekeningen die de Britse soldaat Jim Lightfoot tijdens de Tweede Wereldoorlog in Herzele maakte en naar zijn familie in zijn thuisland stuurde, zijn tachtig jaar later terug in Herzele. Per toeval, dankzij nabestaanden van de soldaat.
17nov
‘Opa Wiel’ was fout in de oorlog, en daar maakt zijn familie zeker geen geheim meer van
OSS - De een is geschiedenisleraar, de ander kunsthistoricus. Maar ondanks hun gedeelde interesse in het verleden, stuitten Kai en Iris Bloemers op een verborgen historie die ze nooit hadden durven vermoeden. Hun overgrootvader ‘Opa Wiel’ was een NSB’er. Met een podcast doorbreken ze het taboe daarover.
17nov
WO2-bommen bij Moordrecht onschadelijk gemaakt, wegen weer vrij
Langs de A20 bij Moordrecht zijn twee bommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk gemaakt. De explosieven, Britse 500-ponders, werden in de zomer gevonden bij werkzaamheden. Ze lagen in een stuk grond waar Rijkswaterstaat de snelweg wil verbreden.
17nov
Hoe Gerard (86) met zijn buurjongen de door Duitsers in beslag genomen fiets van zijn vader
BRABANT BEVRIJDHELVOIRT - Er was een vergunning, voor een fiets met luchtbanden. Toch werd die bij een huiszoeking op ruwe wijze ingenomen. Met een list kreeg de familie Veltman de fiets weer terug, waardoor de fiets de oorlog overleefde. Die wel.
![[video] Nieuwe documentaire uitgebracht over De Slag om de Grebbeberg](https://www.tracesofwar.com/upload/4474161002163308.jpg)
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2025. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright