Wie kent het verhaal achter de mysterieuze Roosendaalse stadsbunker? Stadshistoricus Joss Hopstaken is op zoek naar meer informatie over de bunker die sinds 1943 min of meer verscholen ligt achter het voormalige V&D-pand in het centrum van Roosendaal. De feiten rondom het kleine nazi-relikwie zijn bekend maar van de achtergronden weten we nog te weinig.
Ongeveer duizend geallieerde soldaten kwamen in de maanden na de bevrijding van Nederland in mei 1945 om het leven door zelfmoord, ziekte, verdrinking en verkeersongelukken. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Braakman en Henk Vincent van de researchcommissie van de Canadese Begraafplaats Holten, waar tweehonderd van deze ‘vergeten bevrijders’ begraven liggen.
Salomon, Benjamin en Louis Voltijn waren echte Bosschenaren. De broers groeiden op in de Pijp, een echte volkswijk, en ze waren lid van voetbalclub BVV, de voorloper van FC Den Bosch. In 1941 schreef het clubbestuur hen uit omdat ze joden waren. Het trieste oorlogsverhaal van drie voetbalbroers.
In Amsterdam was net als vorig jaar door het coronavirus bijna niemand welkom. Alleen een kleine groep genodigden mocht op de Dam aanwezig zijn.
SPRANG-CAPELLE - Alle Joodse inwoners van Sprang-Capelle overleefden de Tweede Wereldoorlog, behalve Leon Hartog. Hij wordt op 21 mei 1943 vermoord in een gaskamer van concentratiekamp Sobibor. Piet Pruijssers probeerde te achterhalen waarom juist híj door dit noodlot werd getroffen. En had Hartog zijn eigen dood niet kunnen voorkomen met een telefoontje naar de burgemeester?
Árpád Weisz was een Hongaarse toptrainer die in de jaren dertig furore maakte in Italië. Hij veroverde met Internazionale en Bologna in totaal drie landstitels. En daarna werd hij ineens trainer van DFC in Dordrecht. Totdat de Joodse Weisz met zijn gezin in 1942 door de Duitsers werd afgevoerd naar concentratiekamp Auschwitz.
In het zicht van de bevrijding werden op 12 maart 1945 in het Amsterdamse Weteringplantsoen dertig mannen standrechtelijk geëxecuteerd. Nico Scholte, toen 14 jaar, moest gedwongen toekijken. Scholte, inmiddels 90, is vermoedelijk de laatste ooggetuige die nog in leven is. Elk jaar op 4 mei bezoekt hij het monument ter nagedachtenis aan de massa-executie, tot corona dat vorig jaar onmogelijk maakte. Ook dit jaar is een collectieve herdenking bij De Gevallen Hoornblazer in het Weteringplantsoen niet mogelijk.
De Joden hebben zich als makke lammetjes naar de gaskamer laten leiden. Het wordt nog steeds gezegd. Maar niets is minder waar, stelt Martijn Katan. Hij schreef het boek Geen makke schapen, over hoe een grote groep Joden zich actief verzette tegen de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog.
Het Bevrijdingsdefilé met een militaire optocht op 5 mei in Wageningen blijft een jaarlijks terugkerend evenement. Het ministerie van Defensie maakte twee maanden geleden bekend de optocht nog maar eens in de vijf jaar te kunnen ondersteunen, maar komt daar nu van terug.
Wederom geen drukbezochte herdenkingen bij monumenten en ook geen volle Dam of Waalsdorpervlakte. Net als vorig jaar zijn fysieke bijeenkomsten tijdens Dodenherdenking niet mogelijk. Vanwege corona zal het jaarlijkse stiltemoment om 20.00 uur vooral virtueel plaatsvinden. Maar er zijn ook nieuwe initiatieven om te herdenken.
Bij de ingang van het Vondelpark aan de Van Eeghenstraat is een gedenkteken geplaatst. Op de plek waar tijdens de Tweede Wereldoorlog een bordje hing met de tekst ’Voor Joden verboden’, staat ter nagedachtenis nu een spiegel en tekstbord.
Ze verborgen onderduikers in hun eigen huis, fietsten met wapens en voedselbonnen door het land, beraamden aanslagen en smokkelden Joodse kinderen weg om ze op een veilige plek onder te brengen. En dat alles met gevaar voor eigen leven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen veel vrouwen in verzet tegen de bezetter, maar hun verhalen kwamen na de oorlog lang niet altijd terug in de geschiedenisboeken.
Ton van Dijk was 10 toen hij in 1944 een aantal maanden bij de boerenfamilie Van Iersel in Helvoirt woonde. Wat hem daar overkwam, tekende hem voor het leven: 'levenslang in vrijheid' zou je het kunnen noemen. Hij zweeg 69 jaar lang over wat hij tijdens de oorlog had meegemaakt.
Nu er nog altijd geen publiek bij mag zijn, maakt Nationaal Monument Kamp Vught dit jaar opnieuw een speciale herdenkingsuitzending. Een overlevende van het kamp heeft een bijzondere boodschap. Verder komt Joost Prinsen aan het woord, zingt kleinkunstenares Willemijn Smeet een speciaal lied en is er onder meer een kranslegging. De herdenking is dinsdagavond bij Omroep Brabant te zien.
Oud-gevangene Arie van Houwelingen (97) opende twee weken geleden samen met demissionair premier Rutte het nieuwe ondergrondse museum van Kamp Amersfoort. Als één van de laatste nog levende ooggetuigen blikt hij terug op zijn gevangenschap. ,,Zolang ik nog in staat ben mijn verhaal te doen, zal ik niet zwijgen. Opdat wij niet vergeten.’’
Wie heeft er nog herinneringen aan het kippenhok op landgoed De Weele? En de twee Joodse gezinnen die er ondergedoken zaten in de winter van 1943, kan iemand zich die herinneren?
Deze week worden de oorlogsslachtoffers en de bevrijding van Nederland herdacht. Frits Siegel uit Beilen maakte als kind de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië mee. Een verschrikkelijke periode, maar het echte trauma van die ervaring kwam pas jaren later. Over de 'pijn van de herinnering' maakten vier leerlingen van De Nieuwe Veste in Coevorden hun profielwerkstuk.
Omroep Max zendt dinsdagavond vanaf 18.55 uur op NPO 2 de documentaire Jetje van Radio Oranje: Van het één kwam het ander uit.
DODENHERDENKINGDEN BOSCH - In de Bossche Casinotuin komt een derde monument. Met een kunstwerk wordt vanaf mei volgend jaar nadrukkelijker stil gestaan bij alle Bossche inwoners die slachtoffer waren van het geweld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het gaat om de vermelding van ruim 900 namen.
Het papieren archief van de NS uit de Tweede Wereldoorlog verhuist van het Spoorwegmuseum naar Het Utrechts Archief. Hier wordt het onderzocht, geconserveerd en uiteindelijk toegankelijk gemaakt.
Op 4 mei herdenken we slachtoffers die vielen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar waar we te weinig bij stilstaan, zegt historicus Joël Stoppels, is dat er in de maanden na de oorlog ongeveer duizend geallieerden op Nederlandse bodem overleden.
Paul van de Water onderzoekt in ‘Langs de lijn’ de rol van ‘foute’ sporters onder het nationaalsocialisme. Het boek bevat portretten van 36 bekende Nederlandse en Vlaamse sporters die tijdens de bezetting lid waren van organisaties als de NSB en de SS. We stelden de auteur, die ook recensent is voor deze website, via e-mail enkele vragen over zijn boek.
In je boek portretteer je 36 bekende Nederlandse en Vlaamse sporters die tijdens de bezetting collaboreerden met de nazi’s. Wat deed je besluiten om over hen een boek te schrijven en waarom juist over deze 36 personen? Waren hun namen jou voorafgaand aan je onderzoek al bekend?
Tijdens mijn promotieonderzoek stuitte ik op de familie Olij, bekende boksers en uiterst gewelddadige handlangers van de nazi’s. Die familie paste niet in mijn proefschrift, maar ik vond Olij en zonen interessant genoeg om het verder uit te zoeken. Van daaruit vroeg ik mij af hoe het eigenlijk met andere sporters zit wat betreft collaboratie. Voor TracesOfWar schreef ik een recensie over een prima boek van Jurryt van de Vooren, ‘Door Wilskracht Zegevieren’. Wat mij opviel is dat Jurryt erg weinig aandacht besteedt aan collaborerende sporters. Je kunt mijn boek dus ook zien als een aanvulling op zijn boek.
Er zijn unieke beelden van Urk uit de Tweede Wereldoorlog opgedoken. Het gaat om filmmateriaal waarop te zien is dat een boordschutter wordt begraven in 1941. Een fotocamera hebben was in die tijd al best bijzonder, dat gold helemaal voor een filmcamera.