Deze week zijn twee Airborne veteranen overleden: Jim Chittenden, hij vocht in Italië bij de 21st Independent Parachute Company en Arnhem veteraan Luis Dimarco, Signals Platoon, HQ Coy, 1st Parachute Battalion.
De Duitse bondskanselier Merkel heeft Nederland bedankt voor de verzoening na de Tweede Wereldoorlog. Wij Duitsers zullen nooit vergeten dat Nederland ons de hand reikte. Wij zullen altijd dankbaar zijn dat hieruit de Duits-Nederlandse vriendschap is voortgekomen, zei ze in haar 5 mei-lezing.
In een tuin in Leiden is een betonnen schuilplaats gevonden, die mogelijk werd gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat is bijzonder, want volgens Erfgoed Leiden en Omstreken zijn er niet veel overblijfselen van de oorlog in de stad.
Het is 5 mei 2021, de online stadskrant 'In de buurt Helmond' besteedt aandacht aan de bevrijding van Helmond. Zij schreven: Het ging er hard aan toe, maar de ‘Norfolkdivisie’ vocht tot de stad bevrijd was. Veel inwoners brachten die laatste heftige dagen door in schuilkelders. 1 De Norfolkdivisie is een divisie die vaker voorkomt in de Helmondse analen van de oorlog. Een divisie die nooit bestaan heeft; waarom blijft dit toch elke keer weer terugkomen?
DE LANGSTRAAT/ALTENA - En weer was Dodenherdenking dit jaar door corona anders dan we gewend zijn. Geen bijeenkomsten waar publiek welkom was, maar in alle gemeenten sobere plechtigheden met slechts een zeer beperkt aantal mensen.
Na de oorlog woog Cor Bos nog 34 kilo. Hij was 21 jaar en had concentratiekamp Neuengamme overleefd. Zelden zou hij daar nog over praten. Soms dienden herinneringen zich echter plots aan. Zoals vijf jaar geleden toen er ineens een brief opdook. .
Wie kent het verhaal achter de mysterieuze Roosendaalse stadsbunker? Stadshistoricus Joss Hopstaken is op zoek naar meer informatie over de bunker die sinds 1943 min of meer verscholen ligt achter het voormalige V&D-pand in het centrum van Roosendaal. De feiten rondom het kleine nazi-relikwie zijn bekend maar van de achtergronden weten we nog te weinig.
Ongeveer duizend geallieerde soldaten kwamen in de maanden na de bevrijding van Nederland in mei 1945 om het leven door zelfmoord, ziekte, verdrinking en verkeersongelukken. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Braakman en Henk Vincent van de researchcommissie van de Canadese Begraafplaats Holten, waar tweehonderd van deze ‘vergeten bevrijders’ begraven liggen.
Salomon, Benjamin en Louis Voltijn waren echte Bosschenaren. De broers groeiden op in de Pijp, een echte volkswijk, en ze waren lid van voetbalclub BVV, de voorloper van FC Den Bosch. In 1941 schreef het clubbestuur hen uit omdat ze joden waren. Het trieste oorlogsverhaal van drie voetbalbroers.
In Amsterdam was net als vorig jaar door het coronavirus bijna niemand welkom. Alleen een kleine groep genodigden mocht op de Dam aanwezig zijn.
SPRANG-CAPELLE - Alle Joodse inwoners van Sprang-Capelle overleefden de Tweede Wereldoorlog, behalve Leon Hartog. Hij wordt op 21 mei 1943 vermoord in een gaskamer van concentratiekamp Sobibor. Piet Pruijssers probeerde te achterhalen waarom juist híj door dit noodlot werd getroffen. En had Hartog zijn eigen dood niet kunnen voorkomen met een telefoontje naar de burgemeester?
Árpád Weisz was een Hongaarse toptrainer die in de jaren dertig furore maakte in Italië. Hij veroverde met Internazionale en Bologna in totaal drie landstitels. En daarna werd hij ineens trainer van DFC in Dordrecht. Totdat de Joodse Weisz met zijn gezin in 1942 door de Duitsers werd afgevoerd naar concentratiekamp Auschwitz.
In het zicht van de bevrijding werden op 12 maart 1945 in het Amsterdamse Weteringplantsoen dertig mannen standrechtelijk geëxecuteerd. Nico Scholte, toen 14 jaar, moest gedwongen toekijken. Scholte, inmiddels 90, is vermoedelijk de laatste ooggetuige die nog in leven is. Elk jaar op 4 mei bezoekt hij het monument ter nagedachtenis aan de massa-executie, tot corona dat vorig jaar onmogelijk maakte. Ook dit jaar is een collectieve herdenking bij De Gevallen Hoornblazer in het Weteringplantsoen niet mogelijk.
De Joden hebben zich als makke lammetjes naar de gaskamer laten leiden. Het wordt nog steeds gezegd. Maar niets is minder waar, stelt Martijn Katan. Hij schreef het boek Geen makke schapen, over hoe een grote groep Joden zich actief verzette tegen de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog.
Het Bevrijdingsdefilé met een militaire optocht op 5 mei in Wageningen blijft een jaarlijks terugkerend evenement. Het ministerie van Defensie maakte twee maanden geleden bekend de optocht nog maar eens in de vijf jaar te kunnen ondersteunen, maar komt daar nu van terug.
Wederom geen drukbezochte herdenkingen bij monumenten en ook geen volle Dam of Waalsdorpervlakte. Net als vorig jaar zijn fysieke bijeenkomsten tijdens Dodenherdenking niet mogelijk. Vanwege corona zal het jaarlijkse stiltemoment om 20.00 uur vooral virtueel plaatsvinden. Maar er zijn ook nieuwe initiatieven om te herdenken.
Bij de ingang van het Vondelpark aan de Van Eeghenstraat is een gedenkteken geplaatst. Op de plek waar tijdens de Tweede Wereldoorlog een bordje hing met de tekst ’Voor Joden verboden’, staat ter nagedachtenis nu een spiegel en tekstbord.
Ze verborgen onderduikers in hun eigen huis, fietsten met wapens en voedselbonnen door het land, beraamden aanslagen en smokkelden Joodse kinderen weg om ze op een veilige plek onder te brengen. En dat alles met gevaar voor eigen leven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen veel vrouwen in verzet tegen de bezetter, maar hun verhalen kwamen na de oorlog lang niet altijd terug in de geschiedenisboeken.
Ton van Dijk was 10 toen hij in 1944 een aantal maanden bij de boerenfamilie Van Iersel in Helvoirt woonde. Wat hem daar overkwam, tekende hem voor het leven: 'levenslang in vrijheid' zou je het kunnen noemen. Hij zweeg 69 jaar lang over wat hij tijdens de oorlog had meegemaakt.
Nu er nog altijd geen publiek bij mag zijn, maakt Nationaal Monument Kamp Vught dit jaar opnieuw een speciale herdenkingsuitzending. Een overlevende van het kamp heeft een bijzondere boodschap. Verder komt Joost Prinsen aan het woord, zingt kleinkunstenares Willemijn Smeet een speciaal lied en is er onder meer een kranslegging. De herdenking is dinsdagavond bij Omroep Brabant te zien.
Oud-gevangene Arie van Houwelingen (97) opende twee weken geleden samen met demissionair premier Rutte het nieuwe ondergrondse museum van Kamp Amersfoort. Als één van de laatste nog levende ooggetuigen blikt hij terug op zijn gevangenschap. ,,Zolang ik nog in staat ben mijn verhaal te doen, zal ik niet zwijgen. Opdat wij niet vergeten.’’
Wie heeft er nog herinneringen aan het kippenhok op landgoed De Weele? En de twee Joodse gezinnen die er ondergedoken zaten in de winter van 1943, kan iemand zich die herinneren?
Deze week worden de oorlogsslachtoffers en de bevrijding van Nederland herdacht. Frits Siegel uit Beilen maakte als kind de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië mee. Een verschrikkelijke periode, maar het echte trauma van die ervaring kwam pas jaren later. Over de 'pijn van de herinnering' maakten vier leerlingen van De Nieuwe Veste in Coevorden hun profielwerkstuk.
13-09-1944: Amerikaanse soldaten aan de Siegfriedlinie
(Foto: US National Archives)