De Engelse krant Daily Mail heeft vrijdag een dagboek gepubliceerd van de Engelse vriendin van Adolf Hitler.
Hoe lang houd je vast aan je idealen? Ten koste van wat? De nieuwe podcastserie ‘Het Ultimatum’ van Nationaal Monument Kamp Vught en dagblad Trouw onderzoekt de affaire rond 23 verspreiders van verzetskrant Trouw. Zij werden in 1943 en 1944 opgepakt. Tijdens hun gevangenschap in Kamp Vught ontving de redactie een briefje dat een ultimatum stelde: stop met het verspreiden van de krant, anders zullen 23 medewerkers het met hun leven moeten bekopen. De redactie moest kiezen. Mag je mensen offeren voor de goede zaak? De podcast ‘Het Ultimatum’ gaat over dit ultieme dilemma – een onmogelijke keuze. Dit ultimatum was een trauma voor de redactie, waar ook in de jaren na de oorlog nauwelijks over gesproken werd.
In de Tweede Wereldoorlog speelden tientallen vrouwen als koerierster, pilotenhelper, chauffeur, spion of anderszins een rol in het Friese verzet. In de traditionele verzetsliteratuur blijft het beeld vaak beperkt tot dat van de koerierster. Uit het door Hessel de Walle geschreven boek ‘Vrouwen van het Friese verzet’ blijkt dat hun rol veel verder ging. Hoofdpersonen zijn tweeëndertig vrouwen die in Friesland betrokken waren bij het verzet tegen de Duitse overheerser. We stelden de auteur via e-mail enkele vragen over zijn boek.
Oekraïne is akkoord gegaan met het opgraven van de duizenden stoffelijke resten van Poolse burgers die in de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord door Oekraïense nationalisten. Dat was een groot pijnpunt in Polen, met name bij de nabestaanden van de slachtoffers, die hun familieleden een fatsoenlijke laatste rustplaats willen geven. Polen vroeg daar al jaren om.
Tijdens WOII bouwden de Duitsers een duizenden kilometers lange kustverdediging, de Atlantikwall.
Als kleuter gescheiden worden van je ouders. Het overkomt Gerhard van de Rhoer (85) tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ik was een soort wees. Een treintje, gemaakt van blik, hout en garenklosjes, bieden het Joodse jongetje de nodige troost en houvast in een wereld vol conflict.
Ook in de Tweede Kamer is er boosheid over de gang van zaken rond het Nationaal oorlogsarchief CABR, het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging. Op die openbare lijst staan namen van mensen die beschuldigd of verdacht werden van collaboratie met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De Friese journalist Jack Kooistra is vandaag op 94-jarige leeftijd overleden, meldt zijn familie aan Omrop Fryslân. Kooistra, ook bekend als 'nazi-jager', was degene die oorlogsmisdadiger Jacob Luitjes wist op te sporen, ofwel 'De Schrik van Roden'.
Voor de kust van Noordwijk is een voorwerp uit de Tweede Wereldoorlog aangespoeld. Volgens de veiligheidsregio is het een onderdeel van een torpedo.
Ontmijningsdiensten hebben donderdag een niet-ontplofte vliegtuigbom uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk gemaakt in het centrum van de Duitse stad Dresden. De bom werd woensdag ontdekt bij werkzaamheden aan de Carolabrug.
De Zwitserse bank Credit Suisse heeft tijdens eerder onderzoek bepaalde informatie over haar historische steun aan de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog verhuld. Zo beschuldigt de begrotingscommissie van de Amerikaanse Senaat de bank ervan in een nieuw rapport.
Twee Anderlechtse scholen besloten niet aanwezig te zijn bij de plaatsing van nieuwe struikelstenen voor Joodse Holocaustslachtoffers in de Brusselse gemeente, naar eigen zeggen omdat ze de leerlingen eerst les wilden geven over de Jodenvervolging. Toen dat tot ophef leidde, besloten de scholen om vrijdag tóch leerlingen te sturen naar de herdenking.
De Associatie ter Herinnering aan de Shoah heeft deze namiddag omstreeks 13.30 uur nieuwe ‘stolpersteinen’ of struikelstenen geplaatst in de Brogniezstraat in Anderlecht, waar de Joodse familie Tancman woonachtig was.
Prinses Margriet opent op 21 januari het vernieuwde Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch in Apeldoorn. Dit centrum is recent verbouwd en uitgebreid om het verhaal van het Apeldoornsche Bosch en de Holocaust blijvend onder de aandacht te brengen.
BRABANT BEVRIJDOp vrijdag 22 december 1944 viel een V1 in Den Bosch, op de hoek van de Frederik Hendriklaan en de Antonius van Alphenstraat. Het heeft een grote impact op het leven van de 90-jarige Hélène van der Heijden-Sidler. Nog altijd.
Na tientallen jaren is aan het licht gekomen wie de hoofdpersonen uit het boek 'Sonny Boy' heeft verraden. Het zou gaan om de destijds 23-jarige Joodse student Carel Kaufman.
Het oorlogsinstituut NIOD heeft kritiek op de gang van zaken rond de namenlijst van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR). De publicatie ervan heeft geleid tot een zorgwekkende en zeer onwenselijke situatie, staat in een verklaring. Het NIOD roept minister Bruins op om in te grijpen.
Auschwitz-herdenking bij te wonen. Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat het vernietigingskamp van de nazi's werd bevrijd.
Dit jaar is het ruim 90 jaar geleden dat de nazi's de Leidse anti-nazi Marinus van der Lubbe (Leiden, 13-01-1909 – Leipzig, 10-01-1934) onthoofdden. Daarmee werd hij eerste dodelijke nazislachtoffer. Hij wordt herdacht in Leiden op zijn sterfdag op vrijdag 10 januari 2025.
Van der Lubbe stichtte in 1933 uit protest tegen de nazi's een kleine brand in het Duitse parlement, de Reichstag, in Berlijn. De nazi's noemden deze zg. 'Reichstagbrand' een 'communistisch complot' en grepen dit aan om een staatsgreep te plegen. Daarna begon de grote naziterreur in Duitsland met de concentratiekampen, de Holocaust en WO-II. Na een proces en veroordeling in september 1933 en een valse naziwet in december werd van der Lubbe in Leipzig met de guillotine vermoord op 10 januari 1934.
Eerste buitenlander
Van der Lubbe was de eerste buitenlander die de nazi's hebben vermoord, maar ook de eerste Nederlandse verzetsman tegen de nazi's. In Nederland en het buitenland leidde zijn dood tot veel publiciteit in 1933 en bij zijn onthoofding in 1934 en daarmee tot enkele belangrijke antinazistische daden en veel publiciteit. Zo startte in 1936 o.m. het antifascistische Comité van Waakzaamheid, met leden als prof. Jan en zijn vrouw Annie Romein, prof. pater Titus Brandsma, en de Joodse prof. Ph. Kohnstamm en schrijvers zoals Simon Vestdijk, Ed. du Perron, Menno ter Braak en Henriëtte Roland Holst.
Hitlers coup
De aanklacht tegen de communist Van der Lubbe was dat hij een brand had gesticht in het Duitse parlement op 27 februari 1933 - wat hij bekende. Hitler noemde die brand ten onrechte een 'communistisch complot' en pleegde meteen een coup om de moorddadige nazidictatuur te vestigen. Deze leidde tot de volkomen onnodige Tweede Wereldoorlog en de Holocaust oftewel de genocide op Joden in Europa (Hebreeuws: shoah).
Werkgroep 'Herdenk nazi's niet'
Organisator van de herdenking is de werkgroep 'Herdenk nazi's niet'. Deze bestrijdt sinds 2021 allerlei vormen van nazisme en fascisme in Nederland en België en ook de verrechtsing. De groep krijgt steun van o.m. AFA Fryslân te Drachten, het Simon Wiesenthal Center in Jeruzalem, ex-Provo voorman Roel van Duijn, de Féd. Int. des Résistants te Berlijn, twee opperrabbijnen e.v.a.
De werkgroep roept de bevolking op om deel te nemen aan deze herdenking, ook vanwege het begin van het 80ste bevrijdingsjaar in Nederland. De werkgroep heeft vanwege dit bijzondere jaar een nieuwe 'Kleine canon van Nederland en het verzet' samengesteld.
In 2024 was er geen herdenking omdat de werkgroep vindt dat het 80-ste bevrijdingsjaar een beter kader biedt voor Van der Lubbes grote verzetsdaad.
HERDENKING
DATUM: vrijdag 10 januari 2025
TIJD: 16:30
ADRES: Van der Lubbehof, Leiden
ORGANISATOR: werkgroep 'Herdenk nazi's niet'
Op 12 februari 2025 vindt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed aan het Smallepad 5 in Amersfoort een platformbijeenkomst plaats van het Platform Funerair Erfgoed die ook online te volgen is. Het thema van dit platform is ‘De herinnering moet blijven – Bewustwording en behoud van funerair erfgoed van de oorlog’.
OSS - Hoe ga je te werk als je wil achterhalen of een familielid ‘fout’ was in de oorlog? Dat is nog niet zo eenvoudig, merkte Kai Bloemers uit Oss die samen met zus Iris het NSB-verleden van zijn overgrootvader uitploos. Zijn tip: neem iemand met je mee als je alles gaat lezen.
In Japan is een prominente overlevende van de Amerikaanse atoombom op Nagasaki in 1945 overleden. Shigemi Fukahori, die 93 jaar werd, besteedde na het vallen van de bom zijn leven aan het pleiten voor vrede.
Hij omschreef zichzelf in juni, in een afscheidsinterview in Het Parool, nog als een beetje een rare schrijver. Nooit had hij namelijk een groot publiek gekregen of was hij het onderwerp van jubelende recensies. Toch zagen uitgevers naar eigen zeggen altijd iets in datgene wat de vrijdag overleden Guus Luijters wilde schrijven. De Amsterdamse schrijver en dichter overleed op 81-jarige leeftijd.