8nov
Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Het is een herfstige donderdagmorgen als ik voor de derde keer in de auto stap om naar Dassel te rijden. Ik heb een tweetal afspraken kunnen maken. De eerste voor vanmiddag, met de vrouw van de, inmiddels overleden, stadsarchivaris van Dassel. Op vrijdagmorgen staat een afspraak gepland bij de Paul Gerhardt school, met een docente die mij de oude originele kelders zal laten zien.
Dit keer reis ik niet alleen, buurman Eric is mee. Hij spreekt gelukkig aanzienlijk beter Duits dan ik. Op de rit naar het oosten praat ik hem bij over de laatste ontwikkelingen en de doelen van de reis. Wegens files rijden we dit keer de noordelijke route, over Paderborn; de stad waardoor de studenten naar huis trokken in 1945.
Eenmaal de Wezer over rijden we het Harz gebergte, met haar glooiende heuvels, uitgestrekte landbouwgronden en kleurrijke herfstbossen, in. Het is een uur of één als we Dassel binnen rijden. Lunchen doen we op de enige plek waar je belegde broodjes kunt krijgen, de lokale supermarkt. Hier kunnen we even rustig zitten na de lange autorit. Na de broodjes vertel ik Eric op de begraafplaats over de directe omgeving. De Bierberg en Burgberg liggen er beiden mooi bij. We kunnen al snel inchecken bij het huis dat we gehuurd hebben. Een schitterend vakwerkhuis met bijbehorende krakende trappen.
Om iets voor drie uur is het tijd om naar de vrouw van de stadsarchivaris te rijden. Ze woont aan de andere kant van het stadje, toch wel vijf minuten rijden. Ik hou Eric voor dat wandelen met de zware laptop, scanner en mappen vol informatie echt niet te doen is… helemaal gezien het blik stroopwafels dat we meenemen uit Nederland als dank voor de ontvangst.
Eenmaal aangekomen vertel ik eerst wat over mijn onderzoeken. Wat we al gevonden hebben en vooral waar we nog naar op zoek zijn. Dagboeken en brieven van de dwangarbeiders in Dassel heb ik ondertussen aardig wat, verslagen van de Amerikanen over de bevrijding van Dassel ook. Het ontbreekt vooral aan informatie van Duitse zijde. Mevrouw vertelt dat haar man in het verleden vele boekjes over Dassel heeft geschreven. Hier staan ook stukken over de oorlog in. Ze heeft er een aantal dubbel, die we zo mogen meenemen. Ze verwijst ons daarnaast door naar het snuisterijwinkeltje in het stadje waar er vermoedelijk nog meer te koop zijn.
Ook heeft ze al contact gezocht met de dochter van Frau Kolle. Frau Kolle was één van de katholieke dames die de studenten af en toe wat eten toe stopte, of ze thuis uitnodigde. Het zorgde er voor dat de jonge studenten toch nog een beetje een idee van een thuis kregen. Een warm nest, waar ze terecht konden. We mogen de dochter van Frau Kolle bellen om een afspraak te maken. Zij zou ook nog wel het een en ander weten over deze Nederlandse studenten in Dassel. Dat is echter een verhaal voor een volgende keer.
We verlaten haar huis met een berg aan informatie, nieuwe contacten en een aantal door haar man geschreven boekjes… en zonder stroopwafels. Het Delfts blauwe blikje met stroopwafels werd door mevrouw enorm gewaardeerd.
We lopen vervolgens Dassel in, naar het snuisterijwinkeltje, waar we nog wat meer boekjes op de kop weten te tikken. De dame daar helpt ons graag verder. Dan gaan we door naar de boekhandelaar tegen over de kerk. Hij herkent me nog van een vorig bezoek, maar moet me helaas teleurstellen, boeken over de geschiedenis van Dassel worden niet meer geschreven.
We begeven ons naar hotel-restaurant Deutsche Eiche om wat te eten, ook hier herkent de eigenaresse me nog van mijn vorige bezoeken aan Dassel. Blijkbaar heb ik toch de nodige indrukken achtergelaten. Het belooft een bijzonder derde bezoek naar Dassel te worden.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
8nov
Kristallnacht herdacht in Amsterdam: 'Laat alsjeblieft zien dat we welkom zijn'
Mensen maken zich ontzettende zorgen, ga alsjeblieft om ons heen staan en laat zien dat we welkom zijn. Die oproep deed Chanan Hertzberger, voorzitter van het Centraal Joods Overleg, vanavond voorafgaand aan de herdenking van de Kristallnacht in de Portugese Synagoge in Amsterdam.
7nov
Fotoreportage Dodenhulde op begraafplaats Dendermonde
Allerheiligen is in België een kerkelijke en officiële feestdag. Op die dag zoeken families hun overleden geliefden op en bezoeken hun graf. In veel dorpen en steden wordt op 1 november ook een plechtigheid en bloemenhulde georganiseerd op militaire begraafplaatsen of ereperken op gemeentelijke begraafplaatsen. Men gaat meestal in optocht naar de begraafplaats, soms is er een toespraak en worden de Last Post en de nationale hymnen opgevoerd. Opdat ze nooit vergeten worden
In Dendermonde werd op 1 november, ter gelegenheid van Allerheiligen, een herdenkingsplechtigheid georganiseerd. De optocht naar de begraafplaats werd begeleid door de Koninklijke Muziekkapel Brandweer Dendermonde. Er werden bloemstukken neergelegd door Eerste Schepen Dirk Abbeloos, hoofdcommissaris van de lokale Politie Patrick Feys en commandant brandweerpost Dendermonde Frank Van Droogenbroeck. De muziekkapel van de brandweer zorgde voor de muzikale omlijsting.
Op de begraafplaats van Dendermonde (Oost-Vlaanderen) liggen 136 graven met gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog (26 niet geïdentificeerd), verder zijn er meer dan 500 graven met oud-strijders uit beide wereldoorlogen. In het midden staat een monument voor de gesneuvelde soldaten uit beide wereldoorlogen, ontworpen door Alfred Courtens. Onder dit monument liggen de stoffelijke resten van 20 gerepatrieerde Dendermondse gesneuvelden.
Zestien Britse gesneuvelden uit de Eerste Wereldoorlog rusten in twee ereperken. Tussen deze perken staat een monument voor de omgekomen verzetsstrijders uit de Tweede Wereldoorlog.
7nov
Fotoreportage Inhuldiging Vredesmonument te Lede
Op 2 november 2024 werd een Vredesmonument onthuld in Lede (Oost-Vlaanderen). Na een inleidend woordje door burgemeester Mevrouw Geertrui Van De Velde volgde een toespraak door de Heer Johan De Ryck, voorzitter Nationale Strijdersbond (NSB) afdeling Wanzele-Lede, en de Heer Leon De Turck, Nationaal Voorzitter van de Koninklijke Nationale Strijdersbond van Belgie. Mevrouw Van De Velde kreeg vanwege de NSB een medaille als deelnemende gemeente. De plechtigheid werd afgesloten met een bloemenhulde.
5nov
Duitse oorlogsmisdaad in Heusden herdacht met 134 kaarsjes
De bevrijders zijn al onderweg naar Heusden als 134 mannen, vrouwen en kinderen in het stadje om het leven komen. De Duitsers blazen op de valreep de toren van het stadhuis op. Die valt bovenop een schuilkelder en verplettert bijna elke aanwezige. Het was in de nacht van maandag op dinsdag precies tachtig jaar geleden, maar de inwoners van Heusden zijn het niet vergeten. Midden in de nacht herdenken ze de Stadhuisramp.
4nov
Verhalen van Canadese bevrijders zijn altijd dichtbij
Nederland viert in de periode tussen september 2024 en mei 2025 80 jaar vrijheid. Het grootste deel van Nederland is bevrijd door Canadese militairen en door militairen die onder Canadees bevel vochten. Canada heeft voor onze bevrijding een hoge prijs betaald. Alleen al in Nederland liggen 5.616 Canadese militairen begraven. De initiatiefnemers van het Project Carry their Torch willen hier tijdens de herdenkingsperiode extra aandacht besteden en hierbij in het bijzonder de jeugd betrekken. We stelden een van de betrokkenen, Reinier Groeneveld, via e-mail enkele vragen over dit initiatief.
3nov
Documentaire: De Laatste Ooggetuigen van Nr. 26
In Oosterbeek was een straat genaamd de Graaf Ottolaan. Deze is vrijwel volledig vernietigd op 21 september 1944. Deze docu vertelt het verhaal van de familie Hekking die op Nr. 26 woonde.
3nov
Op rondvaart met de Wehrmacht: de Deutsche Zeitung in den Niederlanden
In het Telegraafgebouw op de Nieuwezijds Voorburgwal werd tijdens de Tweede Wereldoorlog ook de Deutsche Zeitung in den Niederlanden geschreven, gezet en gedrukt. Deze nationaalsocialistische krant maakte soldaten en ambtenaren onder andere attent op de bezienswaardigheden in de bezette hoofdstad.
2nov
Poststukken geven indringend beeld van de ervaringen van Nederlanders tijdens WO2
Op zaterdag 9 november wordt in het Openluchtmuseum Arnhem de tentoonstelling ‘The Battle of Arnhem - September 17-25, 1944: False Hope and Lasting Thanks’ van het Arnhem Postal History Project gepresenteerd. Deze tentoonstelling, samengesteld door Tim Gale en Kees Adema, is opgebouwd op basis van een uitgebreide collectie uit de Tweede Wereldoorlog. We stelden Tim Gale per e-mail een aantal vragen over de collectie en de tentoonstelling.
2nov
Defensie start berging van in Tweede Wereldoorlog neergeschoten Brits jachtvliegtuig
Het ministerie van Defensie begint maandag met voorbereidingen om een Brits Spitfire-jachtvliegtuig te bergen dat tachtig jaar geleden gedurende de Tweede Wereldoorlog neerstortte op landgoed Amstelwijck in Dordrecht.
2nov
Bevrijding van Waalwijk maakt 80 jaar later nog diepe indruk
WAALWIJK - Bij de Mariakapel is herdacht dat tachtig jaar geleden Schotten Waalwijk binnentrokken, en de stad verlosten van het Duitse juk. Dit gebeurde met indrukwekkende toespraken.
2nov
Max Wolff (98) haalde de lijken onder het stadhuis van Heusden vandaan: ‘Mannen, vrouwen, baby’tjes’
ARNHEM - Max Wolff reed vlak na de stadhuisramp in Heusden, in de nacht van 4 op 5 november 1944, met de Engelsen het stadje binnen. Hem wachtte daar een vreselijke taak: het bergen van de 134 doden. ,,Vergeet niet, ik had onderweg in Europa al zoveel doden gezien.”
2nov
Monument onthuld in Westkapelle bij herdenking van 80 jaar bevrijding
In het Zeeuwse Westkapelle is de bevrijding van het dorp herdacht, vandaag 80 jaar geleden. Tijdens de herdenking werd een monument onthuld ter nagedachtenis aan de geallieerde troepen die bij de bevrijding om het leven kwamen.
1nov
Duitse president vraagt vergeving voor nazimisdaden op Kreta tijdens WOII
De Duitse president Frank-Walter Steinmeier heeft aan het einde van zijn bezoek aan Griekenland de bevolking op Kreta om vergeving gevraagd voor de moorden die de Duitse Wehrmacht er pleegde tijdens de Tweede Wereldoorlog.
29okt
Emmy (37) vindt wapen en riem van Duitse militair die haar opa verraadde in Helvoirt
HELVOIRT/OISTERWIJK - Emmy moest even slikken toen ze tijdens het opruimen van het huis van haar oom in Helvoirt stuitte op een bajonet en een riem van een Duitse soldaat. Een deserteur die tachtig jaar geleden door haar opa is geholpen. Een jaar later verraadde de Duitser hem. Het begin van veel oorlogsleed.
28okt
Onderzoekers vinden ‘Spookschip van de Stille Oceaan’ uit de Tweede Wereldoorlog
Het schip, dat sinds 1946 op de zeebodem ligt, is bijzonder omdat het tijdens de Tweede Wereldoorlog aan beide zijden heeft gediend. Het werd nu eindelijk teruggevonden.
28okt
Drukbezochte Canadese dodenherdenking met koninklijk tintje
Op het Canadees ereveld in Bergen op Zoom zijn zondag de Canadese soldaten herdacht die sneuvelden tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland. De ceremonie werd bijgewoond door prinses Margriet, defensieminister Brekelmans en vertegenwoordigers van diverse landen. Veel mensen waren onder de indruk van de warme woorden en sommigen ook van de warmte van de zon.
28okt
Bijzondere bloemlegging voor Poolse bevrijders: 'Mijn vader zou trots zijn'
Saluutschoten werden gelost terwijl de trompetten het publiek meenamen in een reis door de geschiedenis. Ter ere van de tachtigste herdenking van de bevrijding van Breda kwamen veteranen, stadsbestuurders en mensen zondag uit alle lagen van de bevolking bij elkaar op het Pools militair ereveld om deze helden te herdenken. Burgemeester Paul Depla sprak met de 101 jaar oude veteraan van de Poolse pantserdivisie: “De manier waarop Breda Polen in het hart heeft gesloten is echt uniek. Hij zei zelfs dat hij eigenlijk hier wil blijven.”
28okt
Niko zat met zijn hele familie in opgeblazen stadhuis Heusden: ‘Puur geluk dat we overleefden’
BRABANT BEVRIJDHEUSDEN - Bij de Stadhuisramp in de nacht van zaterdag 4 op zondag 5 november 1944 vonden 134 mannen, vrouwen en kinderen de dood. Niko van den Broek (86) overleefde met zijn familie deze gitzwarte bladzijde in de geschiedenis van Heusden.
28okt
De oorlog trekt als historie door Tilburg, maar het heden van Europa drukt zijn stempel
MET VIDEOTILBURG - Hoe oud is die Tweede Wereldoorlog nu? Dik tachtig jaar al in Tilburg, een stad in vrijheid sinds 27 oktober 1944. Toch is de oorlog van toen actueler dan ooit. Dat zegt niet alleen de sergeant van de Prinses Irene Brigade. Dat vindt ook de doedelzakspeler.
26okt
Deventer wil 50 jaar na opnames A Bridge Too Far groots uitpakken
Het was de lange, hete zomer van 1976 waarin je op straat in Deventer zomaar Sean Connery, Robert Redford, Gene Hackman of Anthony Hopkins tegen het lijf kon lopen.
26okt
Vliegeniersmonument herinnert Jan ook aan de Duitse soldaat die hem redde
Een glazen kist met daarin een stuk van het vliegtuig dat in Riel in 1942 neerstortte. Met toespraken, muziek en andere plechtigheden is dit monument onthuld ter nagedachtenis van de vijf omgekomen Nieuw-Zeelandse bemanningsleden van een Wellington III bommenwerper. Herdenken vind ik heel belangrijk, zegt Jan Kilsdonk als hij naar het monument kijkt. Als overlevende van de oorlog weet hij hoe belangrijk een gedenkteken kan zijn.
26okt
Friese verzetsstrijder Annie van Harten (102) overleden
De Friese verzetsstrijder Annie van Harten is op 102-jarige leeftijd overleden. Van Harten was tijdens de Tweede Wereldoorlog actief als koerier in het Friese verzet. Met haar man was ze onder meer betrokken bij een overval in Dokkum, waarbij het verzet een gevangene bevrijdde. Als vergelding voor die overval executeerden de Duitsers twintig gevangenen.
![[video] Nieuwe documentaire uitgebracht over De Slag om de Grebbeberg](https://www.tracesofwar.com/upload/4474161002163308.jpg)
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2024. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright