De Gemenebest begraafplaats in Oosterbeek is in nevel gehuld op de ochtend van 20 september 2009. Meer dan 1.700 soldaten die omkwamen bij operatie Market Garden vonden hier hun laatste rustplaats. De veelal jonge mannen die hier liggen begraven vochten ver van huis vandaan voor vrijheid in Europa. Ze vochten op plekken waar ze nog nooit van gehoord hadden. Maar zij deden hun plicht. Sommigen moesten de vrijheid van andere bekopen met hun eigen leven: “the ultimate sacrifice”.
Van 10 september tot en met 9 januari 2010 is in het Nationaal Monument Kamp Vught de rondreizende expositie “The Mass Shooting of Jews in Ukraine 1941-1944: The Holocaust by Bullets” te bezoeken. In de expositie worden de resultaten van het onderzoek van de Franse priester Patrick Desbois en zijn team getoond. Sinds 2004 reizen zij door Oekraïne om daar de uitroeiing van de Joden door de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog te onderzoeken. Ze zoeken de massagraven en interviewen ooggetuigen van de executies. Naar schatting 1,5 miljoen Joden werden in Oekraïne omgebracht door de Duitse Einsatzgruppen.
Op 2 oktober 2009 werd in het Polderhuis te Westkapelle het project Memories to Share gepresenteerd. Doel van het project is het verzamelen en vastleggen van Walcherse oorlogsherinneringen, van zowel burgers als militairen. Het is een samenwerking tussen het Royal Marines Museum, het Imperial War Museum en het dijk- en oorlogsmuseum Polderhuis in Westkapelle. STIWOT-medewerkerster Mia van den Berg was erbij en schreef het onderstaande verslag.
Dropzone would be both secure and peaceful. Dat was wat de mannen van Brigadier John Shan's Hackett's 4th Parachute Parachute Brigade verteld was. Bij aankomst boven Dropzone Y, de Ginkelse Heide bij Ede, zagen de mannen vanuit hun Dakota's, dat de situatie heel anders was.
In de verte klinkt muziek. Het lijkt steeds dichterbij te komen. De muziek komt van de John Frostbrug in Arnhem, hoofddoel van operatie Market Garden in september 1944. Dagenlang werd er door de mannen van kolonel John Frost gevochten om het bruggenhoofd te behouden, maar de brug bleek een brug te ver. Nu op 18 september, 65 jaar later, is de brug wel in handen van de soldaten van toen. Met vaandels in de hand marcheren zij onder begeleiding van doedelzakken over de brug naar het Airborneplein. Daar staat men stil bij de gebeurtenissen van de Slag om Arnhem.
Amerikaanse vlaggen wapperen gebroederlijk naast de Nederlandse vlag op het stadhuis van Maastricht. Het was in het weekend van 12 en 13 september 65 jaar geleden dat de stad door Amerikaanse troepen bevrijd werd. In diezelfde stad presenteerde Stichting Akkers van Margraten op 10 en 13 september de eerste resultaten van het Oral History project over de aanleg van de Amerikaanse Begraafplaats in Margraten.
Bij een battlefieldtour zal menig liefhebber zich een beeld voor ogen hebben van een druk reisprogramma met een touringcar,strakke tijdsplanning, catering en eventueel nog een overnachting. Soms kunnen daarbij de kosten behoorlijk oplopen. Dat het soms ook heel anders gaat is veel minder bekend. Op 10 mei 2009, op de dag af precies 69 jaar na de Duitse inval is een gratis battlefieldtour op de fiets georganiseerd, met alsthema de strijd rond Ypenburg in de meidagen van 1940.Het verzamelpunt was het centraal station Voorburg nabij Den Haag, vanwaar we onder de deskundige leiding van onze gids Erik Kuiper om 10:30 met 7 personen, waaronder twee dames, vertrokken.Het weer speelde vanwege de fietstocht een belangrijke rol, en net als 69 jaar geleden op dezelfde dag was het zonovergotenmet een zwak windje. Mooier hadden we het niet kunnen treffen.
Leerlingen interviewen oorlogsgetuigen voor reizende tentoonstelling Het is weer eens wat anders. Voedsel moeten brengen naar onderduikers. Of een man zien die buiten door een Duitser een flink pak rammel krijgt en vervolgens wordt afgevoerd. Het waren terugkerende dilemma’s voor mensen die leefden tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de nieuwe tentoonstelling De Bunker, een rondreizende tentoonstelling samengesteld door historisch platform Anno, worden die dilemma’s aan de bezoekers voorgelegd. Want wat zou jij doen? Een directe vraag, waarop het antwoord zich vaak laat wachten. Donderdag 16 april, de dag dat Groningen in 1945 werd bevrijd door de Canadezen, opende burgemeester Wallage de tentoonstelling in Groningen.
Op zaterdag 5 juli 2008 hebben tien STIWOT-medewerkers een battlefield tour gehouden op het Zeeuwse schiereiland Walcheren. De tour stond onder de deskundige leiding van STIWOT’ter Wilco Vermeer, een kenner op het gebied van de strijd op Walcheren. De door de Noordzee, de Westerschelde en het Veerse Meer omsloten landstreek Walcheren was tijdens de Tweede Wereldoorlog twee maal het toneel van gevechten tegen de Duitsers.
Tijdens een zakenreis naar Parijs nam ik vorig jaar de gelegenheid te baat om eens een bezoekje te brengen aan Compiègne. Dit is de plaats waar Hitler in 1940 de Fransen wist te vernederen door hen de overgave te laten tekenen in exact dezelfde wagon waarin in 1918 de Duitsers de wapenstilstand hadden moeten ondertekenen. Op deze plek is tegenwoordig het Mémorial de la Clairière de l'Armistice te bezoeken.
Om 10 uur ging ik dan op weg voor alweer de 62e Memorial Day op de Amerikaanse Militaire Begraafplaats te Margraten. Nadat ik eerst naar Henri-Chapelle was geweest, waar het al een dag eerder Memorial Day was geweest, om bloemen te leggen op mijn adoptiegraf aldaar ben ik naar Margraten gegaan. Het zou mijn eerste Memorial Day worden en ik had dus niet echt een idee van wat ik kon verwachten.
De Vereniging Historische Militaria presenteerde op 18 en 19 mei 2007 twee dagen van paraatheid. In en nabij een loopgraaf in de Grebbelinie werd de mobilisatieperiode 1939-1940 uitgebeeld. Het inkwartieringsadres was Hoeve De Beek, Brinkkanterweg 23 te Woudenberg.
Maandag 18 september 1944, de Britten in Arnhem proberen meer troepen naar de brug te krijgen. Ze raken echter verwikkeld in gevechten in de stad. Eindhoven wordt ondertussen bevrijd door eenheden van de 101st Airborne Division, de amerikanen hebben in de ochtend radio contact met de oprukkende Britse eenheden uit België. Even na de middag ontmoeten ze elkaar in Woensel, nu een wijk van Eindhoven.
Een jaar nadat Jeroen Niels en ondergetekende 5 dagen lang verslag deden van de herdenkingen in het kader van de 60ste herdenking van de Slag om Arnhem trok ik er op 17 september 2005 ’s morgens vroeg alleen op uit om een bezoek te brengen aan de 61ste herdenking van het begin van de Slag om Arnhem in Oosterbeek.
Op 12 mei 1940 bereikten de eerste eenheden van de Duitse 1. Kavalleriedivision omstreeks 17.00 uur de Afsluitdijk. Na het doorbreken van de O-waarschuwingslijn, de Q-weerstandslijn en de Wonsstelling kwamen de Duitse soldaten van de 1. Radfahrerabteilung en het 2. Reiter Regiment voor een zwaardere beproeving te staan. Voor hen tekenden zich op de lei- en strekdammen van de Afsluitdijk 17 zware kazematten af...
IJsselstein (bij Utrecht) was dit jaar het decor van een grote bevrijdingsoptocht. Op uitnodiging van de gemeente, Lest we forget en de Stichting Thank You Canada and Allied Force, waren er 150 Canadezen naar IJsselstein gekomen om de bevrijding te vieren.
Op 4 mei 2005 bezochten enkele leden van STIWOT de jaarlijkse herdenking op de Waalsdorpervlakte. De Waalsdorpervlakte is een plaats met een bijzondere en indrukwekkende historie. Tijdens de Duitse bezetting was de Waalsdorpervlakte namelijk een fusilladeplaats waar met name verzetsstrijders uit het nabijgelegen Oranjehotel werden gefusilleerd.
4 mei 2005, Gemeentelijke Begraafplaats Woensel te Eindhoven, zoals overal in Nederland wordt ook hierstil gestaan bij allen die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties of bij vredesoperaties.
Op zaterdag 12 maart 2005 bezochten Jeroen Koppes, Barry van Veen en Jeroen Niels het Belgische fort Eben-Emael. Met de bouw van het fort Eben-Emael werd in 1932 begonnen en na haar voltooiing beschermde dit fort, dat als het sterkste fort in West-Europa bekendstond, de streek tussen Visé en de Nederlandse grens.
Afgelopen zondag was in Nijmegen de laatste groots opgezette herdenking van het bevrijden van Nijmegen en het veroveren van de Waalbruggen. Een korte wandeltocht vanaf het station bracht ons vlak nabij het Traianusplein, waar een lint met voertuigen al stond opgesteld voor de parade.
Vandaag was het alweer de laatste dag van de herdenkingen. Na 4 best zware en toch ook wel vermoeiende dagen trokken Barry en ik er nog één keer op uit om nog een aantal dingen mee te pakken. Als eerste zouden we naar Nationaal Sportcentrum 'Papendal', aan de Amsterdamseweg in Arnhem gaan. Daar zouden wij onder andere Philip Reinders, een ander lid van ons forum ontmoeten. Daarnaast kwamen er veel mensen uit de wereld van 'de Slag om Arnhem' geïnteresseerden. Maar het mooiste van alles was een zogenaamde display die hier door een aantal re-enactors van de Britse V.E.R.A. tentoon werd gespreid. Deze mannen beelden onderdelen van het Border Regiment uit, die ons een beeld gaven van de laatste dagen van de Borders in de Oosterbeekse bossen.
Zaterdag 18 september 2004 was de vierde dag van de herdenkingen in de provincie Gelderland. Vandaag zouden Jeroen Niels en ik als eerste de Airborne manifestatie op de Ginkelse Hei bezoeken. 60 jaar geleden landde hier op de toenmalige dropzone Y Brigade-General Hacketts 4th Brigade, 1st British Airborne Division. We troffen elkaar om 9.00 uur op station Ede-Wageningen en nadat we ons in de pendelbus hadden gewurmd gingen we op weg naar de Ginkelse Hei. Onderweg was al te zien dat het erg druk zou worden, aan weerszijde van de weg fietsen namelijk al duizenden mensen.