TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Inleiding

De M4 Sherman was op de Sovjet T-34 na de meest geproduceerde tank in de Tweede Wereldoorlog. De Sherman was de officiële opvolger van de M3 Grant middelzware tank. De M4 was genoemd naar generaal Sherman. De M4 werd niet alleen gebruikt door het Amerikaanse leger en het Amerikaanse Korps Mariniers, maar door middel van de lend-lease regeling ook door de Britten, Canadezen en de vrije Fransen. Ook werden er Shermans naar het oostfront getransporteerd om daar voor de Sovjet-Unie in actie te komen tegen de Duitsers. De tank kwam verder in actie op de slagvelden van Noord-Afrika, Zuid-Europa en natuurlijk in Azië voor het Amerikaanse Korps Mariniers tegen de Japanners.

Van de M4 Sherman werden maar liefst 49.324 stuks gefabriceerd in een grote verscheidenheid aan versies in 11 verschillende fabrieken tussen 1942 en 1946. Toen de Sherman in El Alamein zijn debuut maakte op het slagveld voor de Britten, waren er maar enkele beschikbaar. De tanks die de Duitsers in 1942 gebruikten, waren wel de mindere van de Sherman. In Noord-Afrika bleek de Sherman dan ook een zeer succesvol wapen. Toen de oorlog vorderde ontwikkelden de Duitsers zwaarder bepantserde en bewapende tanks. Daardoor werd de Sherman kwalitatief de mindere van de latere generaties Duitse tanks. Doordat de geallieerden de Sherman in zulke grote aantallen konden inzetten, werd dit gebrek aan kwaliteit ruimschoots goedgemaakt. Hieruit kan de conclusie worden getrokken dat de Sherman toch één van de belangrijke wapens was die de oorlog in het voordeel van de geallieerden beslisten.

Definitielijst

El Alamein
Stad in Noord-Afrika. De Slag bij El Alamein van oktober tot november 1942, vormde een keerpunt in de oorlog. De Duits/Italiaanse opmars in Noord-Afrika werd definitief gestopt door geallieerden.
geallieerden
Verzamelnaam voor de landen / strijdkrachten die vochten tegen Nazi-Duitsland, Italië en Japan gedurende WO 2.
Sovjet-Unie
Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.

Afbeeldingen

Amerikaanse Sherman tanks Bron: www.ww2incolor.com.

Ontwerp

Toen de Tweede Wereldoorlog in september 1939 uitbrak, lagen de Verenigde Staten ver achter wat betreft de ontwikkeling van tanks en de bijbehorende tactieken. Toen in mei 1940 Frankrijk en de Lage Landen veroverd werden door de Duitsers, kwamen de Amerikanen tot de conclusie dat deze achterstand zo snel mogelijk ingelopen moest worden. Men startte met de ontwikkeling van een nieuwe middelzware gevechtstank, de M3 Grant. Tevens werd er gestart met het opzetten van de eerste pantserdivisies.

De eerste middelzware tank die ontwikkeld en ingezet werd, was de M3 Grant. De Britten gebruikten de tank op de slagvelden van Noord-Afrika in 1941. De M3 was het resultaat van de overhaaste beslissingen in 1940 om de tankontwikkeling zo snel mogelijk te moderniseren. Er is in de geschiedenis geen enkele tank geweest die zo snel van de tekentafel in productie ging. Daardoor waren er onvermijdelijk ernstige fouten in het ontwerp opgetreden. Het silhouet van de tank was veel te hoog en de tank beschikte over 2 kannonnen. Een 37mm kanon dat niet effectief was tegen vijandelijke tanks en een 75mm kanon dat maar 15º kon draaien en bovendien alleen brisantgranaten kon afschieten. De M3 was dus een tussenoplossing, voordat de M4 Sherman op het slagveld verscheen.

Enkele dagen nadat men gestart was met het ontwerp van de M3 begonnen de Amerikanen eveneens met het ontwerp van de M4. Men besliste dat de tank over een roterende geschutskoepel moest beschikken met een 75mm pantserafweergeschut. Het eerste prototype (de T6) werd gebouwd op de testfaciliteiten voor gepantserde voertuigen in Aberdeen en was klaar in september 1941. De romp was gemaakt van gietijzer, er waren twee ontsnappingsluiken aangebracht aan de achterzijde van de tank en er waren twee machinegeweren gemonteerd. Het bleek een zeer succesvol prototype en in oktober van datzelfde jaar werd besloten dat de tank in productie zou gaan. Een bijkomend voordeel in het ontwerp was dat veel onderdelen die gebruikt werden in de M3 Grant ook in de M4 Sherman gebruikt werden. Hierdoor waren de Amerikanen in staat om de productie snel op gang te zetten en de eerste Sherman van het type M4A1 rolde al in februari 1942 van de band.

Definitielijst

kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.

Afbeeldingen

Houten model van de T-6, testterrein te Aberdeen, augustus 1941
De Lima Locomotive Factory, waar de Sherman werd geassembleerd, begin 1942

M4A1 Sherman

De M4A1 Sherman was de eerste Sherman die in productie ging. Dat gebeurde bij de Lima Locomotive Works, de Pressed Steel Car Company en bij de Pacific Car and Foundry Company. De Britten kenden de M4A1 onder de naam Sherman II. De eerste M4A1 Sherman rolde van de lopende band in februari 1942. De Britten gebruikten de Sherman in Noord-Afrika bij El Alamein en zij waren daarmee de eersten die de tank in de strijd wierpen.

De M4A1 is gemakkelijk te onderscheiden van de andere Sherman-modellen. Dit komt door de apart vormgegeven gietijzeren romp met afgeronde hoeken. Aan de achterkant van de tank waren twee luiken aangebracht. Bovenop deze deuren waren de luchtfilters aangebracht. Voor gebruik in de woestijn waren extra filters aangebracht. De romp was overigens niet geheel van gietijzer en de maximale bepantsering was 64mm. Een extra ontsnappingsluik was aangebracht in de bodemplaat en in de geschutskoepel.

Als belangrijkste kanon had de Sherman de beschikking over het 75mm M3 kanon. Dit kanon was, toen de Sherman voor het eerst tegen de Duitsers in actie kwam, in staat om vrijwel iedere Duitse tank van een respectabele afstand uit te schakelen. De eerste Shermans werden uitgevoerd met twee 7,62mm machinegeweren (.30 cal.) aan de voorkant van de romp die bediend werden door de bestuurder van de tank. Bovenop de tank was ook nog een 12,7mm machinegeweer (.50cal.) gemonteerd, dat gebruikt werd tegen luchtdoelen.

De motor die in de eerste Sherman gebruikt werd, was een Continental 9-cilinder benzinemotor. Deze had een maximaal vermogen van 460pk. De benzinetank had een inhoud van 660 liter, waardoor het maximumbereik van de tank op 190 kilometer kwam te liggen. De motor was vanaf het begin zeer betrouwbaar en het kwam zelden voor dat de Sherman stil kwam te staan vanwege problemen aan de motor. De versnellingsbak was van het synchromesh type en had vijf versnellingen vooruit en één achteruit. De Sherman beschikte over zes wielen aan iedere kant waaromheen de rups aangebracht was. De eerste modellen waren nog uitgerust met spaakwielen.

De bemanning bij alle uitvoeringen van de Sherman bestond uit vijf personen. In de geschutskoepel zaten de commandant, de schutter en de lader en in de romp waren de bestuurder en de radiobediener/assistent-bestuurder ondergebracht. Op het dak van de Sherman was een commandantkoepel aangebracht, zodat de commandant een beter overzicht had op het slagveld. In 1943 kreeg de lader ook een ovale opening, zodat die ook overzicht had als de tank niet aan een gevechtsactie deelnam. In de Sherman waren kleine kijkgaten aangebracht die afgeschermd waren door extra dik glas. Na tegenvallende ervaringen met die kijkgaten werden deze vervangen door periscopen. Voor ieder bemanningslid was er een periscoop aangebracht.

Toen de M4A1 Sherman eenmaal op het slagveld verscheen, waren er grote problemen in het geval de tank geraakt werd. Bij een doorborende treffer was het natuurlijk meteen afgelopen met de Sherman, maar bij niet-doorborende treffers werd de hitte die bij de inslag vrijkwam zo groot dat de in de tank opgeslagen munitie uit zichzelf ontbrandde met als gevolg dat vaak de bemanning ernstig gewond raakte en in veel gevallen om het leven kwam. De eerste modellen Shermans hadden dan ook de bespottelijke bijnamen 'Ronson' (afgeleid van een merk sigarettenaansteker die in die tijd veel gebruikt werd) en 'Tommycooker'.

M4A1 Sherman (Sherman II)
30.300 kg
5
Continental R974 C4, 9 cilinders, benzinemotor, 460pk
39 km/u op verharde wegen
34 km/u in terrein
190 km op de weg
Lengte: 5,84m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,74m
75mm M3 kanon, .50cal M2HB MG, 2x .30cal M1919A4 MG
75mm - 90 granaten
.50 - 300 patronen
.30 - 4750 patronen
76 mm maximaal
6281 stuks

M4A1 (76)W Sherman (Sherman IIA)

In januari 1944 werd bij de Pressed Steel Car Company gestart met de productie van de M4A1 (76)W Sherman. Het 75mm M3 kanon was vervangen door een krachtiger 76mm kanon. Voor het aanbrengen van deze modificatie werd een geheel nieuwe geschutskoepel gebruikt van een prototype, namelijk de T23. De koepel van de T23 zou de oude koepels vervangen, zodat er altijd een 76,2mm kanon gemonteerd kon worden. De bepantsering werd ook dikker gemaakt tot maximaal 108mm. Tevens was het probleem met de onderbrenging van de munitie verholpen door het aanbrengen van door vloeistof beschermde dubbel uitgevoerde behuizingen waarin de munitie opgeslagen werd. Het water bevatte een dope die bevriezing tegenging bij temperaturen onder het vriespunt. Tevens was er een middel aan het water toegevoegd dat roestvorming tegenging. Deze aanpassingen worden in de naam van de tank aangeduid met de W. Er werden van deze uitvoering in totaal 3246 stuks gefabriceerd. De Britten benoemden de tanks met het 76,2mm kanon met een A in de benaming, vandaar de naam Sherman IIA.

M4A1 (76)W HVSS Sherman (Sherman IIAY)

Een andere modificatie van de M4A1 Sherman was de verbeterde ophanging, die werd aangeduid als HVSS (Horizontal Volute Spring Suspension). Nu konden bredere rupsen gemonteerd worden en dus nam de gronddruk van de Sherman af. Het totale gewicht van de tank nam eveneens af, doordat deze ophanging veel lichter uitgevoerd was dan de gebruikelijke ophanging. De nieuwe ophanging verbeterde ook het rijcomfort. Vaak werden deze ophangingen aan het front verwisseld en de tank kreeg dan de benaming M4A1 (76)W HVSS Sherman. De Britten benoemden de tanks met de HVSS ophanging met een Y in de benaming, vandaar de naam Sherman IIAY.

Sherman IIC Firefly

Voordat de Britten in 1944 in Normandië landden, vervingen ze zelf het 75mm of 76mm kanon van de M4A1 Sherman met de Britse 17-ponder (76,2mm). Daardoor kwam er de C in de benaming. Dit was het enige kanon dat een Duitse PzKpfw V Panther of PzKpfw VI Tiger kon uitschakelen van een respectabele afstand. Er waren echter weinig 17-ponder kanonnen beschikbaar, dus deze modificatie vond maar op kleine schaal plaats bij de Sherman II. Bij de Sherman V (M4A4) werd wel op grotere schaal het 17-ponder geschut gemonteerd.

Definitielijst

El Alamein
Stad in Noord-Afrika. De Slag bij El Alamein van oktober tot november 1942, vormde een keerpunt in de oorlog. De Duits/Italiaanse opmars in Noord-Afrika werd definitief gestopt door geallieerden.
kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.

Afbeeldingen

M4A1 Shermans tijdens een militaire parade, Louisville Kentucky, 6 april 1942
Shermans in Noord-Afrika, in dienst van het Britse 8e Leger

M4A2 Sherman

De M4A2 Sherman werd geproduceerd vanaf april 1942. Dat gebeurde bij de Fisher Tank Arsenal, de Pullman Standard Car Company, de American Locomotive Company, de Baldwin Locomotive Works en de Federal Machine and Welder Company. De M4A2 werd voornamelijk gebruikt voor de lend-lease regeling. Ze kwamen dan ook voornamelijk in actie voor het Britse leger, die de M4A2 kenden onder de naam Sherman III. Het Amerikaanse leger gebruikte de M4A2 Sherman nauwelijks, maar in Azië gebruikte het Amerikaanse Korps Mariniers ze wel. Het overgrote deel van de lend-lease Shermans aan de Sovjet-Unie waren van het type M4A2. De reden hiervoor was dat de M4A2 over een dieselmotor beschikte en het Rode Leger ook diesel gebruikte als brandstof voor zijn zelf geproduceerde (pantser)voertuigen.

De romp van de M4A2 Sherman was in tegenstelling tot de M4A1 helemaal uit gelaste delen samengesteld. Er werd dus geen gietijzer meer gebruikt in de romp. Er waren nog meer kleinere verschillen ten opzichte van de M4A1. Zo had de M4A2 andere (betere) periscopen en was het ontsnappingsluik op het dak van de tank groter in diameter. De Britten kenden de uitvoeringen van de Sherman die zowel uit gietijzer als gelaste delen bestond als de Sherman Hybrid.

De motor die in de M4A2 Sherman gebruikt werd, was een 12 cilinder dieselmotor van General Motors. Deze had een maximaal vermogen van 410pk. De brandstoftank had een inhoud van 560 liter en doordat het een dieselmotor (lager brandstofverbruik) was, kwam het maximumbereik van de tank op 240 kilometer te liggen. De eerste modellen van de M4A2 waren nog uitgerust met een soort van spaakwielen.

M4A2 Sherman (Sherman III)
31.800 kg
5
General Motors 6046, 12 cilinders, dieselmotor, 410pk
48 km/u op verharde wegen
40 km/u in terrein
240 km op de weg
Lengte: 5,92m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,74m
75mm M3 kanon, .50cal M2HB MG en .30cal M1919A4 MG
75mm - 97 granaten, .50 - 300 patronen, .30 - 4750 patronen
89 mm maximaal
8.053 stuks

M4A2 (76)W Sherman (Sherman IIIA)

In mei 1944 werd begonnen met de productie van de M4A2 (76)W Sherman met het 76,2mm kanon. De bepantsering werd dikker gemaakt tot maximaal 108mm. Doordat de tank zwaarder werd, nam het bereik af tot 161km. Er werden van deze uitvoering in totaal 2915 stuks gefabriceerd. De Britten kenden de tank overigens onder de naam Sherman IIIA.

M4A2 (76)W HVSS Sherman (Sherman IIIAY)

Een andere modificatie van de M4A2 Sherman met de verbeterde ophanging. Vaak werden deze ophangingen aan het front verwisseld en de tank kreeg dan de benaming M4A2 (76)W HVSS Sherman. De Britten kenden de M4A2 (76)W HVSS als Sherman IIIAY.

Definitielijst

kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
Rode Leger
Leger van de Sovjetunie.
Sovjet-Unie
Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.

Afbeeldingen

M4A2 Sherman tijdens trainingsmanoeuvres, Fort Knox Kentucky
M4A2 Sherman in dienst van het Rode Leger, Wenen april 1945

M4A3 Sherman

De M4A3 Sherman werd geproduceerd door de Ford Motor Company vanaf juni 1942. De motor die in de M4A3 Sherman gebruikt werd, was een 8 cilinder benzinemotor van Ford. Deze had een maximaal vermogen van 500pk. De brandstoftank had een inhoud van 636 liter. Deze tank werd nooit door de Britten gebruikt.

De M4A3 Sherman is niet zo makkelijk te onderscheiden van de andere uitvoeringen. Aan de achterkant ontbreken de klinknagels die bij de M4A1 en M4A2 Sherman wel voorkomen. Ook verschillen de luiken die toegang geven tot het motorgedeelte aan de achterkant van de tank met andere uitvoeringen van de Sherman.

M4A3 Sherman
30.255 kg
5
Ford GAA benzinemotor, 8 cilinders, 500pk
42 km/u op verharde wegen
210 km op de weg
Lengte: 5,92m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,74m
75mm M3 kanon, .50 cal M2HB MG en 2x .30cal 1919A4 MG
75mm - 97 granaten, .50 - 300 patronen, .30 - 4750 patronen
76 mm maximaal
1690 stuks

M4A3 (75)W Sherman

Ook bij de M4A3 Sherman werd het probleem met de opslag van munitie verholpen. Er werden vanaf februari 1944 van dit type tank 3071 stuks gefabriceerd bij Fisher Tank Arsenal.

M4A3 (76)W Sherman

In maart 1944 werd begonnen met de productie van de M4A3 (76)W Sherman met het 76,2mm kanon. De bepantsering werd ook dikker gemaakt tot maximaal 108mm. Doordat de tank zwaarder werd, nam het bereik af tot 161km. Er werden van deze uitvoering in totaal 1400 stuks gefabriceerd.

M4A3 (76)W HVSS Sherman

Vanuit het Detroit Tank Arsenal en de Fisher Tank Arsenal fabrieken werden 2142 M4A3 Shermans voorzien van de HVSS ophanging. De M4A3 met HVSS ophanging werd door de militairen zelf vaak de 'Easy Eight' genoemd, vanwege de laatste letters van de benaming van het prototype M4A3E8 van deze tank.

M4A3E2 Sherman Jumbo

Voordat de Amerikanen landden in Normandië, waren zij al tot de conclusie gekomen dat de reguliere Sherman het op het slagveld af moest leggen tegen de Duitse middelzware en zware tanks. Daarom werd besloten tot de productie van een extra bepantserde Sherman, met de naam Sherman Jumbo. De bedoeling was om deze tank in te zetten in de voorhoede van de pantserdivisies. De Sherman Jumbo werd dan ook aangeduid met de term aanvalstank. Voor de Jumbo werd een volledig nieuwe geschutskoepel ontworpen met een extra dikke bepantsering met een maximum van 140mm. Van deze tank werden er 254 stuks geproduceerd bij Fisher Tank Arsenal. De tank had standaard een 75mm kanon, maar aan het front werd dit kanon wel eens vervangen door het krachtigere 76mm kanon. Hiermee was rekening gehouden in het ontwerp van de geschutskoepel. De tank was door de aanzienlijk dikkere bepantsering een stuk zwaarder dan de standaard M4A3 Sherman. Het gewicht van 38 ton bleek in de praktijk een probleem. Het brandstofverbruik steeg en het belangrijkste voordeel wat de Sherman normaal had tegenover de Duitse tanks, namelijk de snelheid en dus de manoeuvreerbaarheid, werd tenietgedaan. Het hogere silhouet van de geschutskoepel zorgde er tevens voor dat de Sherman Jumbo op het slagveld makkelijker te zien was voor de vijand. Omdat de productie van de tank na 254 stuks gestaakt werd, kunnen we de conclusie trekken dat de Sherman Jumbo een mislukt experiment was.

M4A3E2 Sherman Jumbo
38.000 kg
5
Ford GAA benzinemotor, 8 cilinders, 500pk
Maximale snelheid 35 km/u op verharde wegen
161 km op de weg
Lengte: 6,27m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,95m
75mm M3 kanon, .50cal M2HB MG en .30cal M1919A4 MG
75mm - 104 granaten, .50 - 300 patronen, .30 - 4750 patronen
140 mm maximaal
254 stuks

M4A3 (105)HVSS Sherman

Vanaf september 1944 werd de M4A3 Sherman gebruikt voor de productie van een infanterietank. Deze infanterietank was uitgerust met een 105mm houwitser. Deze houwitser bleek in de praktijk een prima wapen tegen versterkte infanteriestellingen, maar tegen vijandige tanks was dit wapen zo goed als waardeloos. De tank werd geproduceerd bij Detroit Tank Arsenal en er werden er uiteindelijk 2539 gemaakt. Het probleem van de zelfontbrandende munitie bij de Shermans die uitgerust werden met de 105mm houwitser, werd verholpen door een extra bepantsering aan te brengen rondom de rekken waarin de munitie opgeslagen was.

Definitielijst

houwitser
Ook bekend als Haubitze (Du) of Howitser (En). Houwitser is een krombaan geschut. Schiet dus met een kromme baan en heeft daardoor een minder grote reikwijdte. Deze kan voor een 155mm houwitser toch nog bij 18 km liggen
kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.

Afbeeldingen

M4A3 Sherman, Frankrijk 1944
M4A3 Sherman
M4A3E8 (Easy Eight) Sherman, 761e Tankbataljon, Nancy 8 november 1944

M4 Sherman

De M4 Sherman werd vanaf juli 1942 geproduceerd bij de Pressed Steel Car Company, de Baldwin Locomotive Works, de American Locomotive Company, de Pullman Standard Car Company en bij Detroit Tank Arsenal. De Britten kenden de M4 Sherman als de Sherman I.

De laatste productieaantallen van de M4 Shermans die geproduceerd werden bij Detroit Tank Arsenal verschilden van de andere M4 Shermans vanwege het feit dat het bovendeel van de romp van gietijzer vervaardigd was en de onderkant uit gelaste delen bestond. De M4 Sherman was voor de rest te onderscheiden van de andere uitvoeringen door middel van de toegangsdeuren aan de achterkant van de romp waar bovenop de luchtfilters gemonteerd waren. Tevens was er een stalen luchtinlaat aangebracht op de M4 Sherman achter de geschutskoepel.

M4 Sherman (Sherman I)
30.300 kg
5
Continental R975 C1 benzinemotor, 9 cilinders, 400pk
39 km/u op verharde wegen
34 km/u in terrein
190 km op de weg
Lengte: 5,89m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,74m
75mm M3 kanon, .50cal M2HB MG en 2x .30cal M1919A4 MG
75mm - 97 granaten, .50 - 300 patronen, .30 - 4750 patronen
89 mm maximaal
6.748 stuks

M4 (105) Sherman (Sherman IB)

Ook bij de M4 Sherman werd er een uitvoering geproduceerd met een 105mm houwitser. Dit model ging in februari 1944 in productie en er zouden uiteindelijk 800 stuks bij Detroit Tank Arsenal gemaakt worden.

M4 (105) HVSS Sherman (IBY)

De verbeterde en lichter uitgevoerde ophanging werd eveneens toegepast bij de M4 uitvoering, maar alleen bij de tanks die met de 105mm houwitser bewapend waren. Er rolden uiteindelijk 841 M4 (105) HVSS Shermans van de lopende band bij Detroit Tank Arsenal.

Definitielijst

houwitser
Ook bekend als Haubitze (Du) of Howitser (En). Houwitser is een krombaan geschut. Schiet dus met een kromme baan en heeft daardoor een minder grote reikwijdte. Deze kan voor een 155mm houwitser toch nog bij 18 km liggen
kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.

Afbeeldingen

M4 Sherman

M4A4 Sherman

De M4A4 Sherman is te onderscheiden van de voorgaande types door zijn langere romp. Dit was nodig om de motor onder te brengen, want deze was opgebouwd uit vijf automotoren die in stervorm bijeengevoegd waren. Deze motor is een zogenaamde multibankmotor die ook in de luchtvaart gebruikt werd. Een gevolg van de langere romp was ook dat het hart van de wielen verder van elkaar verwijderd stond dan bij andere types. Een ander opvallend verschil was een extra bescherming voor de radiateur. Voor de rest was de M4A4 Sherman vrijwel gelijk aan de andere modellen. De M4A4 Sherman werd geproduceerd bij Detroit Tank Arsenal vanaf juli 1942.

M4A4 Sherman (Sherman V)
31.600 kg
5
Chrysler A57, 30 cilinders, multibank benzinemotor (stermotor), 370pk
40 km/u op verharde wegen
32 km/u in terrein
161 km op de weg
Lengte: 6,05 m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,74m
75mm M3 kanon, .50cal M2HB MG en 2x .30cal M1919A4 MG
75mm - 97 granaten, .50 - 300 patronen, .30 - 4750 patronen
76 mm maximaal
7499 stuks

Sherman VC Firefly

Voordat de Britten in 1944 in Normandië landden, vervingen ze zelf het 75mm kanon van de M4A4 Sherman met de Britse 17-ponder. Daardoor kwam er de C in de benaming. Dit was het enige kanon dat een Duitse PzKpfw V Panther of PzKpfw VI Tiger kon uitschakelen van een respectabele afstand. Het probleem was alleen dat er nooit genoeg 17-ponder kannonnen voorhanden waren om alle Shermans om te bouwen tot een Firefly. De meeste Shermans die omgebouwd werden waren van het type M4A4 en kregen dus de benaming VC Firefly.

Sherman VC Firefly
31.600 kg
5
Chrysler A57, 30 cilinders, multibank benzinemotor (stermotor), 370pk
40 km/u op verharde wegen
32 km/u in terrein
161 km op de weg
Lengte: 6,45 m
Breedte: 2,67m
Hoogte: 2,74m
76.2mm ROQF 17-Ponder Mk.IV/VII, .30cal M1919A4 MG
76,2mm - 77 granaten, , .30 - 5000 patronen
76 mm maximaal
onbekend

De VC Firefly bleek de meest krachtige uitvoering van de Sherman op het slagveld. De Britten hadden er nooit genoeg. De VC Firefly was de enige geallieerde tank die een rechtstreeks één tegen één duel met de Duitse middelzware tanks aankon. Het grote nadeel van de VC Firefly bleef zijn zwakke bepantsering.

Definitielijst

kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.

Afbeeldingen

Britse Sherman I
M4A4 Sherman in Canadese dienst, Italië 1944
De Britse VC Firefly

M4A6 Sherman

De benaming M4A5 werd gegeven aan de Canadese Cruiser tank Ram. De M4A6 was de laatste versie van de Sherman die in productie ging. Dit gebeurde in oktober 1943 bij Detroit Tank Arsenal. Van deze versie van de Sherman werden er maar 75 geproduceerd.

Bij de M4A6 werd dezelfde romp gebruikt als bij de M4A4. Er werd echter wel een aantal kleine aanpassingen aangebracht om de andere motor te kunnen plaatsen. Er werd een andere radiateur gebruikt dan bij voorgaande versies. Het bovengedeelte van de romp was dezelfde die gebruikt werd bij de M4, dus een gelast geheel. Er werd extra bepantsering aangebracht om de munitierekken beter te beschermen. De geschutskoepel voldeed bij het in productie gaan wel aan de eisen en had dus geen extra bepantsering nodig.

M4A6 Sherman
31.800 kg
5
Ordnance Engine RD-1820, 9 cilinders, radiale dieselmotor, 450pk
48 km/u op verharde wegen
40 km/u in terrein
190 km op de weg
Lengte: 6,05m
Breedte: 2,62m
Hoogte: 2,74m
75mm M3 kanon, .50cal M2HB MG en 2x .30cal M1919A4 MG
75mm - 97 granaten, .50 - 300 patronen, .30 - 4750 patronen
108 mm maximaal
75 stuks

Er waren oorspronkelijk meer tanks van het type M4A6 besteld, maar de verbetermogelijkheden aan de Shermantank in het algemeen bleken niet onuitputtelijk. Daarom werd er door de Amerikanen begonnen met het ontwerpen en produceren van een nieuwe middelzware gevechtstank. Dit resulteerde uiteindelijk in het verschijnen van de M26 Pershing aan het einde van de oorlog in Europa.

Definitielijst

kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.

Afbeeldingen

M4A6 Sherman

Varianten

Het chassis van de Sherman werd gebruikt voor de ontwikkeling van meerdere tanks. Er werd op het chassis groot geschut gemonteerd, vlammenwerpers, mijnenveger-uitrustingen, amfibie-uitrustingen, etc. Hieronder een overzicht en daaronder een beschrijving van de belangrijkste varianten die vooral in Normandië gebruikt werden.

De Canadezen ontwikkelden hun eigen tank gebaseerd op de M3 Lee, die officieel de naam M4A5 Sherman droeg, maar bekend stond als Cruiser Tank Ram II. Deze tank kende eveneens een groot aantal varianten, zoals de Sexton. Bij deze pantservoertuigen werden veel onderdelen gebruikt die ook bij de Sherman gebruikt werden.

Sherman DD Amfibie tank

De Sherman DD (=Duplex Drive, dat betekent: gelijktijdige aandrijving van de rupsbanden en de schroef) was een standaard M4A1, M4 en bij de Britten M4A2 en M4A4 Sherman tank waarvan de romp waterdicht gemaakt was. Rondom de tank werd een dek bevestigd. Aan de randen van het dek werd een opvouwbaar canvas bevestigd. Door middel van perslucht kon deze canvas behuizing gevuld worden met lucht zodat de Sherman kon drijven. Het differentieel van de Sherman werd aangepast zodat er een schroef gemonteerd kon worden voor de aandrijving van de Sherman DD op het water. Als de Sherman DD eenmaal aan land kwam, werd de perslucht uit de canvas behuizing gelaten zodat de Sherman DD als gewone gevechtstank gebruikt kon worden met uitzondering van het machinegeweer in de romp. Bij de landingen in Normandië werd de Sherman DD op grote schaal ingezet ter ondersteuning van de landingstroepen. Ze bleken onmisbaar op de stranden om de versterkte stellingen van de Duitse verdedigers onklaar te maken. Door de ruwe zee op D-Day zonk echter ook een groot aantal Sherman DD's. Ook bij de landingen in Zuid-Frankrijk en bij de gevechten in de Scheldemonding werd de Sherman DD ingezet.

Sherman met Deepwater Fording Kit

Tijdens amfibische operaties moesten de tanks een afstand afleggen vanuit de landingsvaartuigen naar het strand. Omdat dit vaak door diep water moest, werd er een uitrusting ontwikkeld waardoor de tank 1,80m door diep water kon rijden. In Normandië werden honderden Shermans uitgerust met deze kit. Het kanon, de machinegeweren en de ventilatiegaten werden afgedekt. Op de achterzijde aan de bovenkant van de romp werden twee grote stalen kokers gemonteerd die met het uiteinde boven water uitstaken. Deze dienden voor de luchtaanvoer en de afvoer van uitlaatgassen van de motor.

Sherman Crab

Voor het opsporen van landmijnen werd een standaard M4A4 Sherman uitgerust met een speciale uitrusting. Er werd aan de voorzijde een rol bevestigd die aangedreven werd door de aftakas van de motor. Aan deze rol zaten 43 kettingen bevestigd die de grond voor de tank 'omploegden'. Aan de uiteinden van de rollen zaten platen bevestigd die dienden om prikkeldraad door te knippen. De armen waaraan de rol bevestigd zat, konden door middel van een hydraulische pomp omhoog en omlaag verplaatst worden. Het machinegeweer aan de voorkant van de romp werd verwijderd. De Sherman Crab bleek de meest effectieve mijnenveger van de oorlog en werd veel ingezet bij de landingen in Normandië.

Sherman met Cullin Hedgerow Device

De geallieerden hadden aanvankelijk geen rekening gehouden met de gevechten die plaats zouden vinden in de Bocage in Frankrijk. De Bocage is een gebied in het binnenland van Normandië waar veel dichtbeboste heggen voorkwamen. Ideaal terrein dus voor de Duitsers om zich te verdedigen. In de Bocage aangekomen maakten de geallieerden maar langzaam vooruitgang gepaard met hoge verliezen. Daarom bedachten de soldaten aan het front zelf een oplossing om door deze heggen te breken. Ze monteerden obstakels (zogenaamde drakentanden) die door de Duitsers aan de stranden waren opgesteld aan de voorkant van een standaard Sherman. Het idee kwam van sergeant Curtiss A. Mullen van de 2e Pantserdivisie. Toen generaal Omar Bradley het nut van deze modificatie inzag gaf hij opdracht om 500 Shermans uit te rusten met drakentanden voor operatie Cobra op 25 juli 1944.

M32 Tank Recovery Vehicle (BARV bij de Britten)

De Amerikanen gebruikten de M4, M4A1, M4A2 en M4A3 Sherman voor de ombouw naar een afsleepvoertuig. De benamingen werden dan ook respectievelijk M32, M32B1, M32B2 en M32B3. De geschutskoepel werd verwijderd. In de plaats daarvan werd een kraan gemonteerd. Tevens werd er een 81mm rookgranaatlanceerinstallatie aangebracht voor het afschieten van rookgranaten. De Britten hadden hun eigen versie van de M32, namelijk de BARV (Beach Armored Recovery Vehicle). De geschutskoepel werd net als door de Amerikanen verwijderd. Er werd echter geen kraan aangebracht. De tank werd waterdicht gemaakt, zodat die tot op een bepaalde diepte kon functioneren. Aan de voorkant van de tank werd een extra stalen balk gemonteerd om andere voertuigen te kunnen voortduwen en aan de achterkant een lier voor het afslepen van gestrande voertuigen.

Sherman Dozer

In vrijwel alle gevechten in de Tweede Wereldoorlog hadden genisten problemen met het uitschakelen van versterkte stellingen. Gewoonlijk reden ze met bulldozers door de vijandelijke linies, gepaard met hoge verliezen, zowel aan manschappen als materieel. Om deze verliezen te beperken werd er door de Amerikanen een bulldozeruitrusting ontwikkeld die op de standaard-Sherman gemonteerd kon worden. De uitrusting bestond uit een blad dat gemonteerd was op een hydraulische hefinstallatie die weer aan de Sherman vastgemaakt zat. De hydraulische installatie werd extra beschermd door een bepantsering. Er werden uiteindelijk 1957 uitrustingen geproduceerd.

M40 155mm Gun Motor Carriage

De M40 was gebaseerd op de M4 uitvoering van de Sherman. De romp was langer gemaakt en verbreed. Een opbouw werd aangebracht met daarop het gigantische 155mm kanon. Het 155mm kanon had een bereik van ruim 22km. Ze werden geproduceerd vanaf februari 1945 bij de Pressed Steel Car Company in een oplage van 418 stuks. De M40 had een achtkoppige bemanning. De M40 155mm Gun Motor Carriage beleefde zijn vuurdoop bij de gevechten om Keulen in het Roergebied.

M43 8" Houwitser Motor Carriage

De M43 was een gemechaniseerde 8" (203,2mm) houwitser. Deze werd eveneens geproduceerd bij de Pressed Steel Car Company en verscheen in een oplage van 48 stuks. Ook werden er nog 24 stuks van de M40 omgebouwd tot de M43. De M43 kwam in actie in de laatste dagen van de oorlog.

Definitielijst

Bocage
Het karakteristieke heggenlandschap van Normandië. Dit landschap vertraagde de opmars van de Geallieerde troepen na D-day zeer en kostte hen vele slachtoffers omdat de heggen zeer goed verdedigbaar waren en derhalve stuk voor stuk veroverd dienden te worden op de Duitsers.
D-Day
De dag dat de invasie van West-Europa plaatsvond op 6 juni 1944. Na een lange misleidingsoperatie vielen de geallieerden op vijf plaatsen op de Normandische kust de stranden binnen om zo hun opmars naar Nazi-Duitsland te beginnen. Hoewel D-Day vaak als Decision Day wordt gezien, is dit niet geheel correct. De D staat in dit geval gewoon voor Day, in het militaire jargon wordt namelijk gesproken van een operatie op Dag D, beginnend op Uur U.
geallieerden
Verzamelnaam voor de landen / strijdkrachten die vochten tegen Nazi-Duitsland, Italië en Japan gedurende WO 2.
houwitser
Ook bekend als Haubitze (Du) of Howitser (En). Houwitser is een krombaan geschut. Schiet dus met een kromme baan en heeft daardoor een minder grote reikwijdte. Deze kan voor een 155mm houwitser toch nog bij 18 km liggen
kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
operatie Cobra
Codenaam voor de Amerikaanse uitbraak uit Normandië, juli 1944.

Afbeeldingen

Sherman Crab
Sherman DD Amfibie tank met ontvouwd canvas
M40 155mm Gun Motor Carriage

Sherman in actie

Noord-Afrika

De M4A1 Sherman beleefde zijn vuurdoop in El Alamein bij het Britse Leger. Daar bleek de Sherman een grandioos succes. De tank bleek snel, betrouwbaar en had voldoende vuurkracht om het tegen de Duitse tanks van toen, voornamelijk de PzKpfw III en IV op te nemen. Het enige nadeel was de al eerder vermelde zelfontbranding van de munitie bij een niet-doorborende vijandelijke treffer. Bij El Alamein was de Sherman nog niet op grote schaal beschikbaar, maar door de superieure Amerikaanse industrie stegen hun aantallen snel. Het Duitse Afrika Korps werd snel teruggedreven naar Tunesië en toen het Amerikaanse leger in Algerije landde, gebruikten de Amerikanen de Sherman ook als hun belangrijkste middelzware gevechtstank. Mede door de komst van de Sherman in grote aantallen werden de Duitsers van het Afrikaanse continent verdreven, ondanks de komst van de PzKpfw VI Tiger in de laatste fase van de strijd om Noord-Afrika.

Sicilië en Italië

Ook bij de invasie van Sicilië gebruikten de troepen van de Amerikaanse generaal George Patton en de Britse veldmaarschalk Bernard Montgomery de Sherman als hun belangrijkste gevechtstank. Na het veroveren van Sicilië werd de Sherman ingezet bij de landingen en gevechten op het Italiaanse vasteland. Maar het bergachtige Italiaanse landschap was niet bijzonder geschikt voor mobiele oorlogvoering. Toch werd de Sherman veel gebruikt.

Normandië en Zuid-Frankrijk

De bekendste acties van de Sherman zijn waarschijnlijk die in Normandië. De Duitse tanks werden in de zomer van 1944 gevreesd, omdat ze zo superieur waren aan de Sherman. Desalniettemin was de inzet van de Sherman een grandioos succes. Vooral de vele varianten die door de Britse generaal Percy Hobart ontwikkeld werden voor de 79e Pantserdivisie (Royal Engineers) waren zeer succesvol, zoals de Sherman DD, Sherman Dozer, etc. De meest succesvolle versie van de Sherman werd hier ook voor het eerst gebruikt, namelijk de Britse conversie de VC Firefly, die een 17-ponder kanon gemonteerd had en het wel op kon nemen tegen de Duitse tanks. De geallieerde tankverliezen in Normandië waren enorm, maar het belangrijkste was dat de slag gewonnen werd.

Westfront

Na de uitbraak in Normandië bleef de Sherman de belangrijkste gevechtstank van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Canada, de Vrije Fransen en de Polen aan het westfront. Verbeterde versies met het 76mm kanon vervingen langzaam de Shermans met het standaard 75mm kanon. De Duitse tanks bleven echter superieur aan de Sherman. Daarom werden er vaak zandzakken rondom de Sherman aangebracht om het voor vijandige tanks, kannonnen en infanteriewapens moeilijker te maken de Sherman uit te schakelen. Vaak werd er voor het uitschakelen van een Panther of Tiger gebruikt gemaakt van rookgranaten om te ontkomen, maar ook om onopgemerkt de Duitse tanks te naderen en deze in de zijkant te raken, waar de Duitse bepantsering het minst dik uitgevoerd was. Opnieuw moet vermeld worden dat de Sherman succesvol was, doordat er een numerieke meerderheid was ten opzichte van de Duitse tanks. De Sherman kwam bij alle veldslagen in actie, zoals in de gevechten bij Lotharingen, de Kanaalhavens, de Scheldemonding, Market Garden, het Ardennenoffensief, de Vogezen, de opmars naar de Rijn en de verovering van Duitsland zelf. In de nadagen van de strijd aan het westfront werd begonnen met het vervangen van de Sherman door de M26 Pershing.

Oostfront

Er werden in totaal 4.102 Shermans via de lend-lease regeling naar het Rode Leger gestuurd om aan het oostfront tegen de Duitsers te vechten. Vooral het type M4A2 met de dieselmotor werd gebruikt, maar ook de M4A4 met het 76mm kanon. De Sovjets waren zeer te spreken over de Sherman vanwege zijn snelheid en manoeuvreerbaarheid. Maar wat de Sovjets het meest waardeerden aan de Sherman was zijn betrouwbaarheid. Zelfs de ijskoude Russische winters konden de Sherman er niet van weerhouden om te blijven functioneren. De Sovjets waren er zich wel degelijk van bewust dat hun eigen middelzware gevechtstank de T-34 de betere was van de Sherman, maar iedere tank die de Sovjets konden gebruiken, was welkom. Het 3e Garde Tank Korps was bijvoorbeeld helemaal uitgerust met de Sherman. De Sherman was onder andere betrokken bij de slag om Koersk in 1943 en de verovering van Wenen in 1945.

Pacific & Birma

De Sherman werd in de Pacific niet zoveel ingezet. Het terrein leende zich niet echt tot mobiele oorlogvoering. Toch werd het Amerikaanse Korps Mariniers voorzien van de Sherman, die superieur was aan de Japanse tanks. De Britten in Birma beschikten ook over de Sherman, maar in kleine aantallen. Het 'vergeten front' werd meestal voorzien van de M3 Grant, omdat de Japanse tanks zelfs aan de voorganger van de Sherman inferieur waren.

Koreaanse Oorlog

In de Koreaanse oorlog begin jaren 50 diende de Sherman nog steeds in de Amerikaanse pantserdivisies. Alhoewel het merendeel van de pantserdivisies uitgerust was met de sterkere tanks M26 Pershing en de M46 Patton, werd de Sherman toch ingezet. De Sherman was echter geen partij voor de zwaar bepantserde Sovjettanks met hun krachtige kanonnen die door de Noord-Koreanen gebruikt werden.

Israël

Toen Israël in 1947 erkend werd als onafhankelijke staat, ontvingen zij van de geallieerden honderden afgedankte Shermans. Zij monteerden een 90mm kanon in de plaats van de antieke 75mm en 76,2mm kanonnen en behaalden opvallend goede prestaties. Deze conversie van de Sherman noemden zij de M50 Isherman, ook wel de Super Sherman genoemd. Deze zagen nog actie in de Zesdaagse Oorlog in 1967, waar zij door superieure tactieken standhielden tegen de Arabieren die beschikten over de toenmalige modernste Sovjettanks.

Algemeen

Na de oorlog werd de Sherman en zijn varianten door verschillende landen gekocht van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Canada waaronder door de Koninklijke Nederlandse Landmacht. Ook werden Shermans weer doorverkocht. De andere landen waren: Argentinië, Australië, Oostenrijk, België, Brazilië, Chili, China, Colombia, Denemarken, Ecuador, Egypte, Frankrijk, Griekenland, Guatemala, Iran, Ierland, Italië, Japan, Jordanië, Libanon, Mexico, Nieuw-Zeeland, Nicaragua, Noorwegen, Pakistan, Paraguay, Peru, Polen, Portugal, Spanje, Zuid-Afrika, Zuid-Korea, Zweden, Syrië, Turkije, Oeganda en Joegoslavië.

Definitielijst

El Alamein
Stad in Noord-Afrika. De Slag bij El Alamein van oktober tot november 1942, vormde een keerpunt in de oorlog. De Duits/Italiaanse opmars in Noord-Afrika werd definitief gestopt door geallieerden.
geallieerden
Verzamelnaam voor de landen / strijdkrachten die vochten tegen Nazi-Duitsland, Italië en Japan gedurende WO 2.
invasie
Gewapende inval.
kanon
ook bekend als Kanone (Du) en Gun (En). Wordt vaak gebruikt om allerlei geschut aan te duiden. Eigenlijk slaat de term op vlakbaan geschut. Wordt gekenmerkt door een langere loop en grotere dracht.
Rode Leger
Leger van de Sovjetunie.
vergeten front
Benaming voor de Britse strijd in Birma.

Afbeeldingen

Sherman tank wordt in Normandië aan land gezet, juni 1944
M4 Sherman tijdens de Koreaanse Oorlog
Israëlische M50 Isherman

Informatie

Artikel door:
Tom Notten
Geplaatst op:
04-03-2003
Laatst gewijzigd:
08-06-2021
Feedback?
Stuur het in!

Gerelateerde thema's

Nieuws

Wiel Amerikaanse Sherman-tank ontdekt op natuurbegraafplaats Bergerbos

aug2019

Wiel Amerikaanse Sherman-tank ontdekt op natuurbegraafplaats Bergerbos

Een bijzondere vondst op natuurbegraafplaats Bergerbos in Sint Odiliënberg. Bij graafwerkzaamheden werd daar maandagmorgen een wiel van een Amerikaanse She...

Lees meer

De loeizware tank die harten moet gaan veroveren in Bergen op Zoom

jun2019

De loeizware tank die harten moet gaan veroveren in Bergen op Zoom

Hij heeft een kanon, een machinegeweer, weegt vier ton en een grasmaaiermotor: de Sherman-tank die is nagebouwd in Bergen op Zoom. Het oorlogstuig is zo goed als klaar.

Lees meer

Gerelateerde bezienswaardigheden

Gerelateerde personen

Gerelateerde boeken

The Sherman Tank
Sherman Medium Tank 1942-45
British and American Tanks of World War Two

Gerelateerde bezienswaardigheden