De nationaalsocialistisch tekenaar Maarten Meuldijk publiceerde jarenlang politieke spotprenten in NSB-weekblad Volk en Vaderland. Het NIOD en Meertens Instituut willen een beter beeld krijgen van deze historische vorm van propaganda en roepen daarbij de hulp van het publiek in.
In 1943 werden Nederlandse voormalige dienstplichtige militairen door de bezetter opgeroepen om terug te keren in Duitse krijgsgevangenschap. De militairen die hier gehoor aan gaven werden na de oorlog bij hun terugkeer in Nederland niet echt met open armen ontvangen. In het Verzetsmuseum in Amsterdam is vanaf 20 december een tentoonstelling te zien over deze vergeten groep.
In Duitsland wordt gewerkt aan een nieuwe bioscoopfilm over het leven van Anne Frank. Dat meldden Duitse media deze week. Het script van de film wordt geschreven door Fred Breinerdorfer, de man die eerder het scenario schreef van de film Sophie Scholl: Die Letzten Tage, over een Duits meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet zat.
De straatnamencommissie van de gemeente Steenwijkerland adviseert het gemeentebestuur om een laan in het Overijsselse dorp Tuk niet te vernoemen naar oorlogsburgemeester Panthaleon van Eck. Aanvankelijk waren er plannen om de laan naar deze burgemeester te vernoemen maar daar werd tegen geprotesteerd.
In het kader van het zogenaamde EHRI-project (de European Holocaust Research Infrastructure) wordt er de komende tijd onderzoek gedaan naar de Jodenvervolging in Griekenland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Na vier maanden hebben wij quiz nummer 35 gesloten. De antwoorden staan inmiddels on-line. De winnaar zal spoedig bekend gemaakt worden.
Het Internationale Rode Kruis draagt een groot oorlogsarchief over aan Duitsland. Het gaat om het archief van de zogenaamde International Tracing Service met informatie over mensen die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi's werden vervolgd en vermist raakten.
De vierde reeks van 'Helden en schurken' bestaat uit vijf bijeenkomsten over de bezetting in het Verzetsmuseum in Amsterdam. De serie begint op donderdag 17 januari met als onderwerp Nederlands-Indië en eindigt op 4 mei met de VPRO-documentaire Vastberaden, maar soepel en met mate.
Het Westerborkpad is dit jaar al door honderden mensen gevolgd. De lange afstandswandeling in het spoor van de Jodenvervolging werd in januari 2012 gepresenteerd. De bijbehorende wandelgids, die de bijzondere route van de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam naar kamp Westerbork in Hooghalen beschrijft, is inmiddels uitverkocht en daarom is de tweede druk in voorbereiding.
Recentelijk heeft iemand met een metaaldetector op zoek naar munten een bijzondere ontdekking gedaan. Tijdens zijn zoektocht rondom kasteel Hackfort bij Vorden kreeg hij een enorme uitslag op de detector die heel wat groter was dan een munt. De schop ging in de grond en tot zijn verbazing vond hij de aanwinst van deze maand.
Vier bunkercomplexen op de Waddeneilanden worden de komende tijd onder handen genomen en weer toegankelijk gemaakt voor het publiek. Stichting Waddencentra heeft dat bekendgemaakt.
Peter de Knegt schreef het boek De jongste van de achttien doden over George den Boon, die in 1941 op slechts 21-jarige leeftijd door de bezetter werd gefusilleerd vanwege zijn verzetsactiviteiten. Daarmee is dit het tweede boek dat De Knegt over een ‘oorlogsonderwerp’ schreef, nadat enkele jaren geleden al Olinka verscheen. De auteur vertelt over de totstandkoming van beide werken.
Wie maakten de eerste collectiesen archieven over de Holocaust en met welk doel deden zij dat? Dat is een van de vragen waar historici zich de komende twee dagen in Boedapast over buigen. In de Hongaarse hoofdstad wordt in het kader van het zogenaamde EHRI-project (de European Holocaust Research Infrastructure) namelijk een internationale workshop over de Historische documentatie van de Holocaust gehouden.
Bij Kamp Amersfoort is een tijdelijke tentoonstelling ‘Vondsten van Toen, Archeologie van Nu’ ingericht. Bezoekers kunnen kennis nemen van objecten die op het grondgebied van het voormalige kamp werden gevonden. Daarnaast wordt aandacht besteed aan twee archeologische opgravingen en aan de conservering van gevonden objecten. De bijzondere tentoonstelling bij Kamp Amersfoort ‘Voorwerpen van Toen, Archeologie van Nu’ werd door vrijwilligers vorm gegeven. Via informatiepanelen en vitrines kunnen bezoekers kennis nemen van tastbare sporen die herinneren aan het kamp. Naast voorwerpen en informatie uit de eigen collectie kon ook gebruik worden gemaakt van enkele voorwerpen uit de collecties van Museum Flehite en de Archeologische Dienst van Amersfoort. Studenten van de Universiteit van Amsterdam hebben een belangrijke rol gespeeld bij de conservering van enkele objecten. Niet alleen ooggetuigen en archieven zijn een belangrijke bron van informatie over Kamp Amersfoort. Ook vondsten, hoe onbeduidend ze soms ook lijken, kunnen een bijzonder verhaal vertellen. Deze tentoonstelling maakt dat duidelijk. Twee archeologische opgravingen in de directe omgeving van voormalig Kamp Amersfoort worden in de tentoonstelling belicht. De eerste opgraving werd uitgevoerd door archeologisch bureau RAAP. Het betrof een onderzoek naar loopgraven en een stelling voor afweergeschut op het terrein van Kamp Amersfoort. Het tweede archeologisch onderzoek werd uitgevoerd door de Archeologische Dienst van Amersfoort. Dit onderzoek had een opgraving bij het nieuwe dierenbeschermingscentrum tot gevolg. Bij beide opgravingen – die in 2011 plaatsvonden - kwamen voorwerpen naar boven die een directe relatie hebben met Kamp Amersfoort. Foto’s van beide onderzoeken en een aantal vondsten zijn te zien in de expositie. Tevens wordt via een oproep aan bezoekers meer informatie gevraagd over de ruim 150 gevonden ‘naamplaatjes’ - waarop in spiegelbeeld namen en adressen werden aangebracht - maar waarvan de herkomst niet duidelijk is. Speciaal voor deze tentoonstelling werd een ‘herinneringsplankje’ gemaakt. Op het plankje is een stukje prikkeldraad bevestigd dat tijdens archeologische opgravingen in 2011 naar boven is gekomen. Het herinneringsplankje wordt aangeboden om aandacht te vestigen op het belang van tastbare sporen, omdat behoud ervan geld kost en als herinnering aan deze expositie. Het plankje is te verkrijgen voor 10 euro. De tentoonstelling ‘Vondsten van Toen, Archeologie van Nu’ is tot en met februari 2013, tijdens openingsuren, te bezoeken.
Komende vrijdag (30 november) treedt de jonge Israëlische schrijver Nir Baram op in het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Hij zal daar worden geïnterviewd door Daphne Meijer. Nir Baram ontving eerder deze maand veel lof voor zijn roman Goede mensen. In Israël werd het boek onthaald als een eigentijdse klassieker.
Bij voormalig Kamp Amersfoort is momenteel een tentoonstelling te zien over archeologische vondsten die in en rond het kamp zijn gedaan. Naar aanleiding van de tentoonstelling zijn er zogenaamde herinneringsplankjes gemaakt met daarop een stukje prikkeldraad van het kamp.
Wereld in Oorlog vertelt opmerkelijke, aangrijpende en dramatische verhalen achter belangrijke gebeurtenissen, ontwikkelingen en militaire operaties in de recente oorlogsgeschiedenis. Het accent ligt daarbij op WOI en WOII. In het november/december nummer van Wereld in Oorlog vindt u de volgende artikelen:
In een Britse schoorsteen werd enkele weken geleden een postduif uit de Tweede Wereldoorlog gevonden. Het dier had een kokertje om zijn poot met daarin een gecodeerd bericht. Britse ontcijferaars zijn er nog altijd niet in geslaagd die code te ontcijferen.
De Nederlandse uitvinder Willem Kolff en zijn ex-vrouw ontvangen postuum de Yad Vashem-onderscheiding. Dit is de hoogste onderscheiding die de staat Israël kent. Hij is bedoeld voor mensen die zich tijdens de oorlog inzetten voor het redden van Joden.
Nico Schuurman uit Ede heeft een stripboek gepubliceerd met als titel “Grebbelinie 1940 - Bloedspoor”. Het is een biografische, educatieve en in een realistische stijl geschilderde strip. In dit beeldverhaal heeft hij de oorlogsherinneringen van zijn ouders, in combinatie met de actualiteit van die tijd verwerkt. Zij waren destijds kinderen en ooggetuigen van de uiterst gewelddadige slag om de Grebbelinie.
Niet alleen de gewone burger fantaseerde erover, ook de Nederlandse staat dacht in de jaren na de Tweede Wereldoorlog grote delen van het verslagen Duitsland te kunnen annexeren en tot Nederlands grondgebied te verklaren. Uiteindelijk liepen die pogingen op niets uit.
Bij uitgeverij Just Publishers is een herdruk verschenen van Rotterdam Mei 1940 van Aad Wagenaar. Het boek gaat over het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940.
Op 28 november 2012 vindt de boekpresentatie plaats van De jongste van de achttien doden van Peter de Knegt. Hierin beschrijft De Knegt het leven van George den Boon, een van de verzetsstrijders die op 13 maart 1941 is gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte, en die Jan Campert eert in zijn gedicht ‘De Achttien Dooden’.